چیزهایی که باید در باره کپک غذا بدانید
دکتر کیت اشنایدر، کارشناس ایمنی مواد غذایی در دانشگاه فلوریدا میگوید: اگر چه در زمانی که هزینههای مواد غذایی بالاتر از سالهای گذشته است برایم دردناک است که به مردم اعلام کنم غذای فاسد را دور بریزند، اما من بیش از آن نگران این موضوع هستم که به مردم بگوییم غذاهایی را که به صورت بالقوه مضر هستند، مصرف کنند. در حالی که نمیتوانید باکتریهای مضری مانند E. Coli در حال رشد را با چشم غیرمسلح روی غذا ببینید، کارشناسان به مصرفکنندگان توصیه میکنند مراقب تغییرات رنگ یا بافت غذا باشند که میتواند نشاندهنده تغییر وضعیت آن باشد.
کپک نوعی قارچ فازی است که به طور طبیعی روی غذاها رشد میکند و نقش مهمی در تجزیه ماده یا پوسیدگی آن دارد. با تولید هاگهایی که میتوانند در هوا پخش شوند تکثیر میشود و در محیطهای گرم و مرطوب بهترین رشد را دارد. دکتر اشنایدر میگوید: همه کپکها بیماریزا نیستند. گاهی اوقات، برخی از کپکها سم تولید میکنند، اما اگر متخصص نباشید، تشخیص اینکه کدام یک بیماریزا هستند، دشوار خواهد بود. به گفته وی برخی از کپکها بیضرر هستند و میتوان آنها را با بریدن ناحیه آسیبدیده روی غذا از بین برد، اما انواع دیگر کپکها مایکوتوکسین تولید میکنند که در بهترین حالت میتواند باعث ناراحتیهای روده و استفراغ شود و در بدترین حالت منجر به آسیب اندامها و برخی از انواع بیماریها مانند سرطان شود.
برخی از پنیرها بهویژه برای رشد مایکوتوکسینها مناسب هستند. پنیرهای نرم و نیمه نرم دارای رطوبت نسبتا بالایی هستند و محیطی مناسب برای رشد کپک فراهم میکنند. عدمنگهداری پنیر در دمای کافی پایین، خطر کپک زدن را ایجاد کند. دکتر اشنایدر در ادامه تصرح کرد: اگر پنیر نرمی مانند گورگونزولا یا موزارلا دارید، آن را بیرون بیندازید، زیرا کپکهای بد میتواند سمومی را منتشر کند که پتانسیل انتشار در مایع را دارند. برای پنیرهای سفت، مانند چدار سفت، میتوانید یک اینچ را ببرید و به این ترتیب میتوانید از پخش سمومیکه ممکن است تشکیل شده باشند جلوگیری کنید.
پنیرهای سفت در صورت نگهداری مناسب میتوانند سه تا چهار هفته پس از باز شدن بستهبندی دوام داشته باشند، در حالی که پنیرهای نرم معمولا حدود یک هفته پس از باز کردن بستهبندی ماندگاری دارند. ماست نیز مانند پنیرهای نرم در صورت ظاهر شدن کپک باید دور ریخته شود. کپک Stachybotrys chartarum که معمولا به عنوان کپک سیاه یا کپک سیاه سمی شناخته میشود، یک نوع کپک خطرناک است که روی محصول رشد میکند و مایکوتوکسینهایی در میوهها و سبزیجات در محیطهای مرطوب تولید میکند. این کپک به صورت لکههای سیاه کرکی روی میوهها و سبزیجات، معمولا گوجهفرنگی ظاهر میشود. قرار گرفتن در معرض این مایکوتوکسینها میتواند منجر به مشکلات سلامتی مختلفی از جمله مشکلات تنفسی، واکنشهای آلرژیک، تحریک پوست و در موارد شدید، علائم عصبی یا آسیب اندام شود.
نانهای نرم مانند نان ساندویچ سفید، کلوچه و نان شیرینی را نیز در صورت کپک نباید مصرف کرد. رایجترین نوع کپک روی نان Rhizopus stolonifer نام دارد که به صورت لکههای خز مانند سفید یا خاکستری روی سطح نان ظاهر میشود و در صورت عدمکنترل میتواند به سرعت پخش شود. آنها میتوانند هاگهایی تولید کنند که ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک و مشکلات تنفسی شود. دکتر اشنایدر افزود: ما همیشه در معرض مقادیر کمی از این قارچها هستیم و در مجموع برای بدن ضرری ندارند، اما وقتی تودههای قارچی بزرگی دارید، امکان دارد که بیشتر از حد مطلوب آن را دریافت کنیم.
محصولات سفتتر با پوست، مانند هویج و سیب، گاهی اوقات به همان روش پنیرهای سفت، میتوانند حفظ و مصرف شوند. کپک در شکلات که میتواند لکههای سفید ایجاد کند، بسته به اینکه لکههای آن چقدر گسترده است، گاهی اوقات میتواند مصرف شود. لکههای سفید بیضرر هستند، زیرا شکلات با رطوبت تماس پیدا میکند و ظاهر کریستالهای قند را تحتتاثیر قرار میدهد. توجه داشته باشید که شکلات تختهای شما احتمالا طعم خوبی نخواهد داشت یا بافت خامهای سابق را ندارد.
تخمین زده میشود که سالانه ۴۸ میلیون آمریکایی به دلیل استفاده ازمواد غذایی آلوده بیمار میشوند. حدود ۱۲۸هزار نفر در بیمارستان بستری میشوند و ۳۰۰۰ نفر جان خود را از دست میدهند. یک تصور غلط رایج در مورد ایمنی مواد غذایی، اهمیت تاریخ مصرف آنهاست. طیف وسیعی از غذاها، بهویژه کارتنهای شیر، دارای تاریخهایی هستند که بسیاری از مردم به آن اعتماد میکنند و محصولاتی را که احتمالا برای چند روز دیگر هنوز سالم هستند، دور میریزند.
اگر شیر بوی بد بدهد باید دور ریخته شود، اما دکتر اشنایدر اضافه کرد به شرطی که این ماده غذایی به درستی در یخچال نگهداری شود، تا حدود هفت روز امکان استفاده از آن وجود دارد. او گفت: اگر شیر در ماشینی با دمای ۹۰ تا ۱۰۰ درجه بماند، ممکن است پس از هفت روز قابل استفاده نباشد. اگر آن را در یک کیسه خرید عایق بستهبندی کنید، ممکن است بیشتر از تاریخ مصرف یا حتی بیشتر قابل استفاده باشد. متغیرهای زیادی وجود دارد که شما را از انتخاب یک زمان مشخص برای تاریخ انقضای موادغذایی باز میدارد.