مس و آلیاژهای مس به عنوان یکی از گروه‌‌‌های فلزات پرکاربرد تجاری شناخته می‌‌‌شوند که طیف وسیعی از خواص، از جمله هدایت الکتریکی بالا، هدایت حرارتی عالی، مقاومت به خوردگی و استحکام بالایی دارند. انواع آلیاژهای مس شامل طیف گسترده‌‌‌ای از آلیاژهای برنج و برنز می‌شوند. در سال‌های اخیر کارخانه‌‌‌های بسیاری با مجهز شدن به تکنولوژی روز دنیا توانسته‌‌‌اند انواع قطعات آلیاژی را تولید کنند. از این رو برخی کارخانه‌‌‌ها همچون شرکت مس «ذوچن» با به‌‌‌کارگیری روش ریخته‌‌‌گری پیوسته افقی، امکان تولید میلگرد و لوله را فراهم کرده و با کمک سایر روش‌های ریخته‌‌‌گری کالاهای دیگر را تولید می‌کند. تولیدهای خط ریخته‌‌‌گری پیوسته از نظر یکنواختی در ساختار کریستالی، بالا بودن سختی، خواص مکانیکی عالی موجب افزایش طول عمر قطعات به‌‌‌کار رفته در ماشین‌آلات و تجهیزات مختلف و در نهایت هزینه کمتر تعمیرات آنها می‌شود.

تولیدکننده حامی خودش است

مدیر تولید کارخانه تولیدی مس ذوچن در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اظهار کرد: صنعت ریخته‌‌‌گری در ایران مهجور واقع شده است و حمایت لازم از بخش صنعتی و معدنی صورت نمی‌گیرد. از جمله موارد عدم‌حمایت دولت از این صنعت را می‌توان در تامین مواد اولیه مشاهده کرد، گرافیت و قلع دو کالای اساسی برای صنعت ریخته‌‌‌گری به حساب می‌‌‌آیند که به دلیل اینکه این دو قلم در صنایع خاص استفاده می‌شوند در لیست تحریم‌های اولیه که علیه ایران انجام شد قرار داشتند. با وجود این تولیدکننده خود وارد عمل می‌شود و از طریق صادرات و با تامین ارز به صورت شخصی مواد اولیه را خریداری کرده و از راه‌‌‌های مختلف تحریم‌ها را دور زده و وارد کشور می‌کند، اما در ادامه مواد اولیه در گمرک ایران با مشکل مواجه می‌شود. زمانی که برای تحویل  گرفتن کالا به گمرک مراجعه می‌‌‌کنیم با عبارت تخصیص ارز روبه‌‌‌رو می‌‌‌شویم این در حالی است که ما به عنوان تولیدکننده به ارز نیاز نداریم و خود ارز موردنیاز خود را تامین می‌‌‌کنیم و زمانی که برای تخصیص ارز اقدام می‌‌‌کنیم با مشکلات دیگری مواجه می‌‌‌شویم. در واقع تولیدکننده‌‌‌ای که به ارز نیاز ندارد و خود کالا و مواد اولیه را وارد می‌کند عملا نمی‌تواند از گمرک کشور ترخیصی انجام دهد. این مسائل نمونه بارز عدم‌حمایت دولت از تولید و تولیدکننده‌‌‌ است.

رضا طاهرزاده در ادامه افزود: ۹۰‌درصد مواد اولیه مصرفی در صنعت ریخته‌‌‌گری داخلی هستند که از این ۹۰‌درصد چیزی حدود ۶۰‌درصد آن توسط ضایعات‌‌‌‌‌‌فروشی‌‌‌ها تامین می‌شود. به نوعی استفاده از ضایعات به پاکسازی محیط‌زیست کمک می‌کند که متاسفانه صنعت ریخته‌‌‌گری در این خصوص نیز مهجور واقع شده است. بیشتر تجار به دلیل سرمایه‌‌‌ای که دارند مواد اولیه را خود خریداری کرده و به محصول تبدیل و سپس صادر می‌کنند، این در حالی است که تولیدکننده برنز محصولی را تولید می‌کند که ارزش افزوده‌‌‌ای معادل نفت دارد. به عبارت بهتر مواد اولیه به طرق مختلف از کشور خارج می‌شود و عملا خام‌‌‌فروشی صورت می‌گیرد، این در حالی است که حمایت دولت از تولیدکننده می‌تواند موجب تبدیل مواد اولیه به محصول شود و کالای نهایی را در پایان وارد بازارهای بین‌المللی کرد.

تکنولوژی تولید تغییر نکرده است

مدیر تولید این کارخانه در رابطه با تکنولوژی صنعت ریخته‌‌‌گری خاطرنشان کرد: تکنولوژی صنعت ریخته‌‌‌گری در دنیا در دهه گذشته عملا تغییر چندانی نداشته است، چراکه ریخته‌‌‌گری از ابتدا با منابع انسانی در ارتباط نبوده و تولید به صورت اتوماسیون انجام می‌شود. در شرایط فعلی به جای اینکه مس را در اختیار تولیدکننده قرار دهند تا برنز و سایر کالاها ساخته شود، مس را در بورس کالا (به تجار) می‌‌‌فروشند و تولیدکننده در عمل به حاشیه کشیده شده است، اگر روزی کارخانه‌‌‌دار و تولیدکننده بخواهند زمین و تجهیزات کارخانه را بفروشند چیزی حدود ۶۰‌میلیارد تومان عاید آنها می‌شود و اگر چیزی حدود ۴۰‌میلیارد تومان را نیز سرمایه در گردش در نظر بگیریم با ۱۰۰‌میلیارد تومان می‌توان هر کسب و کار پرسودی را راه‌‌‌اندازی کرد.

تولید‌‌‌کننده با وجود تمام مسائلی همچون بیمه، مالیات و... همچنان می‌‌‌ماند و به تولید ادامه می‌دهد و قطعا به چیزی فراتر از سود می‌‌‌اندیشد و تنها عشق به تولید و کارآفرینی باعث ادامه کار شده است، به عبارتی با این میزان سرمایه می‌توان درآمدزایی خوبی انجام داد ولی تولیدکننده تولید را ترجیح می‌دهد اما پیامدهای دیگری به دنبال دارد.

طاهرزاده عنوان کرد: در مسیر تولید حمایت و پشتیبانی وجود ندارد و هر کسی برای منافع خود تلاش می‌کند، اما در حقیقت زمانی که یک حلقه از زنجیره تولید و صنعت به منفعتی می‌رسد سایر حلقه‌‌‌ها نیز بی‌‌‌نصیب نخواهند ماند. درگیری‌‌‌هایی که برای تولیدکننده به وجود می‌‌‌آید موجب می‌شود که صنعتگر از هدف اصلی فاصله بگیرد و زمان و انرژی خود را صرف حل مشکلات ‌‌‌کند و پیامد آن کوچک ماندن کسب و کار و عدم‌گسترش تولید است. اگر تولیدکننده‌‌‌ای قصد صادرات داشته باشد باید خود بازاریابی، قیمت‌گذاری و فروش را بر عهده بگیرد و به دنبال آن باشد که ارز را از چه طریقی و چگونه از مشتری تحویل بگیرد، چرا که با هر حساب بانکی امکان انتقال حجم بالای پول وجود ندارد و در این خصوص بانک مرکزی باید با تولیدکننده و صادرکننده همکاری لازم را داشته باشد اما متاسفانه این اتفاق نمی‌‌‌افتد.

درخشش محصولات آلیاژی ایرانی در دنیا

مدیر تولید شرکت مس ذوچن تاکید کرد: صنعت ریخته‌‌‌گری طبق استانداردهای جهانی پیش می‌رود و محصولات ما از نظر کیفیت با رقبای خارجی برابری می‌کند. زمانی که از خریداری همچون ایتالیا نام برده می‌شود تولیدکننده‌‌‌ قدرتمندی به نام آلمان در جوار این کشور قرار دارد اما در این بین مشتری ایتالیایی ترجیح می‌دهد از محصولات ایرانی استفاده کند و دلیل این خرید کیفیت مرغوب و قیمت مناسب قطعات ایرانی است. بنابراین محصولات ایرانی همچون ذوچن از نظر کیفی قابل رقابت با برترین‌‌‌های دنیا هستند.

وی در پاپان در رابطه با کیفیت محصولات آلیاژی یادآور شد: ما در کارخانه ذوچن طی ۱۰ سال اخیر بیش از ۳۵‌درصد تولید سالانه بهای کیفیت پرداخت می‌‌‌کنیم. گاهی اوقات کالایی تولید شده اما وارد بازار نمی‌شود و دلیل آن فقط به استاندارد رساندن محصولات است. برای تولید کالای با کیفیت باید هزینه پرداخت کرد و ما این کار را انجام می‌‌‌دهیم. برخی تولیدکننده‌‌‌ها با کم و زیاد کردن میزان قلع و سایر مواد اولیه قطعات بی‌‌‌کیفیت اما با قیمت مناسب روانه بازار می‌کنند و مشتری که از اطلاعات فنی کافی برخوردار نیست قطعا به سمت محصول ارزان‌‌‌تر می‌رود و در این بین تولیدکننده محصولات مرغوب و استاندارد به حاشیه کشیده می‌شود.