پیامدهای مثبت حضور کلارنس سیدورف در ایران
«حضور کلارنس سیدورف، اسطوره فوتبال جهان در ایران به منظور یک سفر تفریحی، اتفاقی از هر جهت مثبت بود. هر چند که شنیده میشود کمپانیهایی پشت پرده این سفر بودند و همه چیز آن طور که ادعا میشود نبوده، اما این موضوع چیزی از آوردههای این سفر کم نمیکند. در حالی که ایران در دوره گذار از وابستگی به درآمدهای نفتی به درآمدهای غیر نفتی است، گردشگری اهمیت فراوانی پیدا میکند. در هفتههای اخیر پروژه غیردولتی «فمتریپ» و حضور چندین اینفلوئنسر معروف در ایران، سروصدای زیادی به پا کرد. بدیهی است که حضور گردشگران معروف زن و مرد در مکانهای دیدنی ایران و ثبت کردن تصاویر زیبا، میتواند در تغییر دیدگاه برخی از مردم جهان نسبت به کشورمان نقشی کلیدی داشته باشد.
رسانهها برای دهههاست ایران را کشوری ناامن، آلوده و بسته نشان میدهند و تنها با کمک ابزار رسانه است که میتوان ورق این بازی کثیف را برگرداند و واقعیت را به مردم جهان نمایاند. استفاده از چهرههای مطرح، یکی از راههای ساده و ابتدایی این مقابله است و با کمک آنها میتوان تصویر واقعی یک کشور را حداقل به طرفداران و دنبالکنندگان آن فرد شناساند. چنانکه اخیرا جوانا لاملی، بازیگر معروف بریتانیایی به ایران آمد و پس از بازگشت به بریتانیا، در گفتوگو با بیبیسی، مفصلا درباره وضعیت مدرن و پیشرفته شهرهای ایران و نیز زیباییهای سنتی کشورمان حرف زد. قاعدتا تصویر زیبا و توریستپسندی که این بازیگر مشهور و محبوب انگلیسی برای مردم بریتانیا و جهان از ایران ترسیم کرد، در افزایش شمار گردشگران خارجی در ایران موثر خواهد بود. بازخوانی حرفهای جوانا لاملی در گفتوگو با بیبیسی خالی از لطف نیست: «رسیدن به تهران کاملا شگفتزدهام کرد؛ چون تصور خیلی محدودی از ایران به ما ارایه دادند. خبرها همیشه درباره مشکلات ایران است نه اینکه واقعا این کشور چه شکلی است. هیچ کس به من نگفته بود ایران کشوری درجه یک، فوقالعاده زیبا، از هر جهت سرسبز، باشکوه و دوستداشتنی است. با رفتن به مراکز خرید و غذاخوردن میشود فهمید ایرانیها چقدر با سلیقهاند، واقعا معرکه بود. همه چیز تهران من را هیجان زده میکرد. درباره یزد باید بگم که یزد خیلی بیشتر از آن چیزی هست که بتوانم بگویم. از رفتن به شیراز هم نگویم که آنجا مرا ذوقزده کرد. هر چیزی را که میدیدم میخواستم بخرم، ولی چون پرواز داشتم نمیتوانستم زیاد خرید کنم. در ایران بهترین غذاهای گیاهی دنیا را خوردم، هر غذایی که خوردم از قبلی بهتر بود، خوردن نوشیدنیهای غیرالکلی آن هم بسیار لذتبخش بود.»
کلارنس سیدورف، از اساطیر فوتبال است و حضور او پوشش رسانهای خوبی به همراه داشت. او در مورد ایران گفت: «چند چیز اینجا بینظیر بود. اول مهربانی مردمش، بعد خوشمزگی غذاها و سومی زیباییهای طبیعیاش. شک نکنید هنوز خیلی جاهای زیادی در ایران هست که واقعا دوست دارم ببینم. شک نکن خیلی زود بر میگردم.» حدود یک میلیون دنبالکننده این بازیکن در اینستاگرام به علاوه تعداد زیادی از دنبالکنندگان رسانههایی که به خبر سفر تفریحی سیدورف به ایران پرداختند، در ذهنشان بین تصویر ساخته شده از ایران و تصویر واقعی ایران که توسط سیدورف به آنها نمایش داده شده، مقایسه میکنند. مقایسهای که میتواند تصویر قبلی را تیره و تار کند و اعتماد آن فرد به رسانههایی که آن تصویر را ساختهاند هم مخدوش میکند.
با پروژههای جدید که در حوزه گردشگری آغاز شده، مشخص است که دیدگاه کلان به گردشگری تغییر کرده و مسوولان ارشد نظام اهمیت این حوزه را متوجه شدهاند و به آن بها میدهند. آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب نیز اواخر مردادماه امسال در دیدار با اعضای هیات دولت، اتکای کشور به درآمد نفت را یکی از مشکلات اساسی اداره مملکت دانستند و برای چندمین بار در سالهای اخیر، خواهان چارهاندیشی در این زمینه و جایگزین کردن منابع درآمدی دیگری به جای درآمد حاصل از فروش نفت شدند. رهبر انقلاب در جلسه مذکور خطاب به اعضای هیات دولت گفتند: «این یک بلای بزرگی است برای کشور؛ یک راه درآمد راحتی است که نفت را از چاه بکشیم بیرون و برویم به یک قیمتی بفروشیم؛ یک درآمد مفت و آسان! از اول - از دورانهای قبل - به این شیوه عادت کردهایم؛ این به ضرر ما تمام شده، واقعا به ضرر ما تمام شده. کشورهایی هستند که یک قطره نفت هم در آنها تولید نمیشود، [ولی] گشتند، راههای دیگری را پیدا کردند، راههای بهتری را پیدا کردند، به نفعشان تمام شد. نفت اختیارش دست ما نیست، دست تولیدکننده نفت نیست، میبینید دیگر؛ نه فقط [هنگام] مساله تحریم - حالا تحریم یک چیز عارضی است - [حتی] آن وقتی هم که تحریم نیست، نفت در اختیار مصرفکنندههای گردنکلفت متعارف دنیا است؛ اختیار نفت دست امریکا و اروپا و اتباع اینها است، قیمتگذاری دست آنها است، کارهای گوناگون دست آنها است، توطئهها و حملههای آنها... بنابراین ما باید این را در کشور حل کنیم.»
گسترش و تقویت صنعت توریسم، قطعا یکی از راههای استخلاص کشور از تکیه بر درآمد حاصل از فروش نفت است. در چنین شرایطی، فوتبال به عنوان یک ابزار رسانهای با عمق نفوذ بالا بین قشر عظیمی از مردم جهان میتواند به کمک صنعت گردشگری بیاید و به سهم خودش در تحقق توصیه دقیق و خردمندانه رهبری نظام و بهبود وضعیت اقتصادی مملکت موثر باشد. حضور ستارهای مثل کلارنس سیدورف با همسرش و دیدار او با اسطوره فوتبال جهان علی دایی، برنامه جالب و تاثیرگذاری است. اما اگر سرمایهگذاری در این حوزه بیشتر شود، راههای جذابتری هم وجود دارد. تیمهای فوتبال پرطرفدار ایرانی مثل استقلال، پرسپولیس، تراکتورسازی و سپاهان که به ورزشگاههای زیبا و مدرن هم مجهز هستند، میتوانند با حمایتهای سطح بالا با دعوت از تیمهای بزرگ فوتبال اروپا با تمام ستارههایشان، حضور ایران در رسانههای ورزشی و غیرورزشی جهان را پررنگ کنند. با توجه به ظرفیتهای داخلی، بعید است این کار چندان هزینهبر باشد و بخش عمدهای از هزینهها به واسطه اسپانسرها و بلیتفروشی روز مسابقه و فروش حقپخش جبران و کشور ایران از آثار بلندمدت این سیاست تا مدتها متنفع خواهد شد. این سیاست در کشورهای بسیار از جمله مراکش و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در حال پیادهسازی است و حتی قطر تمام توان استراتژیکش برای مطرح شدن در سطح جهان را به فوتبال پیوند زده است. میتوان از این قافله عقب نماند و با انجام چند پروژه بزرگ در این راستا، با هزینه نه چندان زیاد به نسبت رقبای منطقهای، رقابت شانه به شانهای با آنها داشته باشیم.»
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.