احتمال تغییر در سازوکار ارائه گواهی اسقاط خودروسازان
طبق گفتههای رئیس ستاد نوسازی ناوگان حملونقل، درحالحاضر خودروسازان میتوانند با پرداخت ۱.۵درصد ارزش خودرو، از ارائه گواهی اسقاط معاف شوند، اما بناست اقداماتی در راستای تغییر شیوه انجام شود. بر این اساس قرار است با ارسال اصلاحیهای به مجلس شورای اسلامی (مجلس بعدی) شرایطی فراهم شود که مبلغ جبرانی اسقاط (۱.۵درصد ارزش خودرو) تا نزدیکیهای قیمت گواهی اسقاط و حتی بیشتر از آن افزایش یابد تا خودروسازان دیگر به دنبال جبران مالی تعهد خود در حوزه اسقاط نباشند و واقعا گواهی اسقاط ارائه دهند. رئیس ستاد نوسازی ناوگان حملونقل اما در ادامه نشست خبری خود ادامه داد که در آییننامه اجرایی ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، چهارچوبی مشخص شده که طبق آن اگر خودرویی بین ۲۰ تا ۲۵ سال داشته باشد، ۳ گواهی اسقاط میگیرد. بنابراین انگیزه دارندگان خودروهای فرسوده برای نوسازی خودرو افزایش مییابد.
سالاریه در ادامه به آمار خودروهای اسقاطشده در سال ۱۴۰۲ رجوع کرد و گفت: در سال گذشته ۷۲هزار و ۲۲۸ خودرو اسقاط شد که رشد ۲۲۸درصدی داشته و امیدواریم با اجرای آییننامه جدید، میزان اسقاط افزایش یابد. به گفته سالاریه، طبق برنامه هفتم باید سالانه ۵۰۰هزار دستگاه خودرو اسقاط شود. رئیس ستاد نوسازی ناوگان حملونقل تاکید کرد: میزان صرفهجویی سوخت بابت ۷۲هزار و ۲۲۸ خودرو اسقاطشده در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۶۶میلیون لیتر بوده است و بیش از ۱۵۲میلیون دلار صرفهجویی در پرداخت یارانه سوخت توسط دولت انجام شده است. همچنین ۸درصد، معادل ۹۰۰ نفر، کاهش کشته سالانه تصادفات رانندگی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشتهایم.
سالاریه درباره پروسه اخذ گواهی اسقاط نیز گفت: برای اخذ گواهی اسقاط از خودروهای وارداتی، میزان ارزبری و رتبه انرژی آنها ملاک قرار گرفته است؛ به عنوان مثال اگر قیمت خودرو تا ۱۵هزار یورو و رتبه انرژی آن بالاترین سطح باشد، یک گواهی و اگر قیمت خودرو بالاتر از ۱۵هزار یورو و سطح رتبه انرژی نیز پایینتر باشد، ۳.۵ گواهی اسقاط نیاز است. به گفته وی، برای خودروهای کارکرده تجاری تا دو سال ساخت نیز ۲۵درصد و تا ۵ سال ساخت هم ۵۰درصد گواهی اسقاط موردنیاز افزوده میشود. اظهارات رئیس ستاد نوسازی ناوگان حملونقل درباره میزان و برنامه اسقاط خودروهای فرسوده در حالی است که طبق گزارش منتشره از سوی این ستاد، بالغ بر ۱۳میلیون دستگاه خودروی فرسوده در کشور تردد میکند.
با توجه به اینکه در برنامه هفتم اسقاط سالانه ۵۰۰هزار دستگاه خودروی فرسوده لحاظ شده، در طول اجرای این برنامه پنجساله، نهایتا دومیلیون و ۵۰۰هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط خواهد شد. بنابراین هرچند اسقاط خودروهای فرسوده طی یکی دو سال گذشته جان تازهای گرفته، اما انباشت فرسودهها، کار اسقاط آنها را بسیار سخت کرده است. در این سالها غفلت زیادی در اسقاط خودروهای فرسوده شد و نتیجهاش، انباشت بیش از ۱۳میلیون خودروی ناامن، پرمصرف و آلاینده در جادهها و خیابانهای کشور است. اگر فرض کنیم سالی ۵۰۰هزار دستگاه خودروی فرسوده از رده خارج شود، ۲۶ سال زمان نیاز است تا ۱۳میلیون خودروی فرسوده فعلی اسقاط شود. تازه در این مدت میلیونها دستگاه خودروی فرسوده دیگر نیز اضافه خواهد شد. بنابراین به نظر می رسد باید راهکارهایی برای تسریع اسقاط فرسودهها در نظر گرفت و بهخصوص روی موضوع تسهیلات کمکی و یارانه و مشوق تمرکز کرد تا مالکان فرسودهها انگیزه لازم را برای از رده خارج کردن خودروهای خود پیدا کنند.