جورج هین، استاد دانشگاه بوستون می‌گوید: «اینکه تهران و ریاض توانسته‌اند دشمنی بین خود را کنار بگذارند، برای همگان رویداد خوشایندی است. این توافق هم برای آمریکا و هم چین و همچنین خاورمیانه سودمند است.» جورج هین که مدتی سفیر شیلی در پکن بوده است توافق میان دو کشور رقیب در خاورمیانه را در واقع سرآغاز ورود چین به عرصه دیپلماسی قدرت‌های بزرگ می‌داند اما می‌گوید: «این تحول را نمی‌توان شکستی برای آمریکا ارزیابی کرد.» به گفته وی، امضای چنین توافقی بین ایران و عربستان با پادرمیانی چین، سبب خواهد شد تا آمریکا در سیاست‌های خصمانه خود علیه کشورهای دیگر بازنگری کند. کارشناسان می‌گویند که توافق ایران و عربستان نباید برای سیاستمداران واشنگتن که رقابت با چین را اولویت نخست سیاسی خود قرار داده‌اند، نگران‌کننده باشد.

دینا اسفندیاری، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده «گروه بحران بین‌المللی» می‌گوید که تنش‌زدایی به تقویت ثبات منطقه کمک خواهد کرد، تحولی که از جمله اهداف آمریکا محسوب می‌شود. به گفته این کارشناس، آمریکا همچنان به عنوان شریک امنیتی ترجیحی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس محسوب می‌شود. اسفندیاری می‌گوید که اقتدار اقتصادی چین در منطقه خاورمیانه، بی‌تردید به اهمیت یافتن فزاینده این کشور در این نقطه از جهان انجامیده است. به گفته این کارشناس نگرانی بلندمدت آمریکا این است که نفوذ فزاینده چین ممکن است سرانجام به کاهش نفوذ آمریکا در میان متحدان خود در منطقه خلیج فارس، منجر شود.

جرالد فیراشتاین، از کارشناسان دیپلماسی آمریکا در «اندیشکده موسسه خاورمیانه» بر این باور است که در مورد نقش چین در توافق ایران و سعودی، بزرگنمایی شده است و می‌گوید که مذاکرات بین ایران و عربستان، پیش از این در عراق و عمان انجام شده بود. این کارشناس می‌گوید: «توافق پکن در واقع با سیاست‌های آمریکا که کاهش مناقشه و بازگرداندن ایران به جرگه جامعه بین‌المللی است همسویی دارد.» این کارشناس که زمانی سفیر آمریکا در یمن بوده، گفت: «تنش‌زدایی از سوی عربستان را نباید به عنوان گامی در جهت تحقیر آمریکا به شمار آورد بلکه این اقدام ریاض در واقع تاکیدی است بر بی‌طرفی سعودی‌ها در رقابت میان قدرت‌های بزرگ. باید توجه داشت که عربستان همزمان با عادی‌سازی مناسبات خود با ایران، به اوکراین نیز کمک کرده و قرارداد ۳۷ میلیارد دلاری با شرکت هواپیماسازی بوئینگ، امضا کرده است.

اخبار مرتبط