«دنیای‌اقتصاد» صنعت نفت آنگولا را از زوایای گوناگون اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بررسی کرد
آنگولا ؛ پیشتاز نفتی آفریقا
آنگولا از مهم‌ترین کشورهای صادرکننده نفت است که بیش از ۶۰درصد تولید ناخالص داخلی خود را از طریق فروش این کالای استراتژیک تامین می‌کند و نفت موردنیاز خود را پس از اینکه در خارج از کشور به انواع فرآورده‌‌‌های نفتی تبدیل شد، مجددا وارد می‌کند. با این همه و به‌رغم بهره‌‌‌مندی از منابع سرشار نفتی، دوسوم مردم این کشور در فقر زندگی می‌کنند. آنگولا با نام رسمی «جمهوری آنگولا»، در جنوب قاره آفریقا واقع شده است. این کشور از جنوب با نامیبیا، از شرق با زامبیا، از شمال با جمهوری دموکراتیک کنگو و از غرب با اقیانوس اطلس، هم‌مرز است. با استناد به برآورد سال ۲۰۱۳ سازمان ملل متحد، پایتخت این کشور «لوآندا» با حدود ۲میلیون و ۶۰۰هزار نفر جمعیت است که با احتساب حومه، جمعیت آن تا بیش از ۵میلیون نفر هم میرسد.
آنگولا که در بهار ۲۰۰۲ از جنگ داخلی ۱۵ساله رها شد، امروزه به دومین تولیدکننده بزرگ نفت در قاره آفریقا پس از نیجریه تبدیل شده است. این کشور پس از پایان جنگ داخلی، پیشرفت چشمگیری را در زمینههای اقتصادی و سیاسی تجربه کرد. از آن زمان حاکمیت این کشور گام‌های مهمی در زمینه بازسازی زیرساخت‌‌‌ها و بهبود روش‌های مدیریتی، درکنار ارتقای شاخص‌‌‌های توسعه این کشور برداشته است. آمریکا از خریداران اصلی نفت‌خام آنگولاست. این کشور پس از آفریقای‌جنوبی و نیجریه، سومین اقتصاد بزرگ آفریقا محسوب می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد، در شرایطی که دوسوم جمعیت آنگولا، با فقر شدید دست به گریبان هستند، میلیون‌ها دلار از درآمد این کشور به دلیل سوءمدیریت و فقدان برنامه‌‌‌ریزی مناسب، به هدر می‌رود. ذخایر نفتی معتنابه آنگولا باعث ثروتمند شدن بسیاری از صاحبان قدرت در این کشور شده؛ اما تا حد زیادی نیز به روند بازسازی آنگولا پس از پایان جنگ داخلی کمک کرده است.
نفت آنگولا؛ جذاب برای سرمایه‌گذاران
در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت آنگولا، پس از آغاز به کار شرکت «انی» ایتالیا در میدان نفتی «آگو‌‌‌گو» در فاصله تنها ۹ماه پس از عملیات اکتشاف؛ پاندمی ویروس کرونا و سقوط قیمت جهانی نفت، عملیات حفاری و استحصال نفت را در این کشور مانند سایر نقاط جهان، به تعویق انداخت. علاوه بر شرکت ایتالیایی انی، شرکت توتال فرانسه هم در زمینه حفاری دریایی در آنگولا فعال بوده است و قصد دارد یک‌چاه نفتی بسیار عمیق را در سواحل این کشور حفاری کند. آنگولا از شرایط منحصربهفرد خود در فروش نفت بهره می‌‌‌برد.
این کشور صاحب معدود میادین نفتی جهان است که نفت با کیفیت بالا را در خود جای داده است؛ نفتی که شیرین است و درصد گوگرد کمی دارد. در شرایطی که سیاست‌های زیست‌محیطی جهان به سمت مصرف سوخت‌‌‌های پاک حرکت می‌کند، نفت آنگولا به‌‌‌دلیل کیفیت منحصربهفرد خود، به‌شدت از این مساله سود می‌‌‌برد. هم‌‌‌زمان با کاهش بهای جهانی نفت به‌واسطه همه‌گیری ویروس کووید-۱۹، درآمد حاصل از فروش و صادرات نفت آنگولا به‌شدت کاهش یافت. بهعنوان مثال، صادرات نفت آنگولا به چین که با بدهی معوقه این کشور تهاتر می‌شود، کاهش چشمگیری را تجربه کرد.
چین بهعنوان بزرگ‌ترین وارد‌کننده نفت خام جهان، مرجع اصلی تامین و تخصیص منابع مالی برای آنگولا محسوب می‌شود. این امر مرسوم است که کشورهای آفریقایی بخشی از بدهی‌‌‌های خارجی خود را از طریق صادرات نفت خام تسویه کنند. به نظر میرسد تحولات ژئوپلیتیک جهان امروز، سیطره و قدرت نفوذ چین را به‌ویژه در بین کشورهای آفریقایی افزایش داده است. ایالات‌متحده در تلاش خود برای ممانعت از گسترش نفوذ اژدهای زرد، ناکام مانده است. در مقابل اما، چین تمام همت خود را معطوف به دستیابی به منابع نفتی بیشتر کرده است. واقعیت این است که با عنایت به شرایط روز حاکم بر آنگولا، فرصتی مغتنم برای دیگر صادرکنندگان نفت به‌منظور افزایش صادرات نفت خام به چین فراهم شده است.
معرفی و تاریخچه سونانگول
«گروه سونانگول»، شرکت دولتی نفت و گاز آنگولایی است که در سال ۱۹۶۷ توسط دولت این کشور تاسیس شد. هم‌‌‌اکنون حجم ذخایر نفتی قابل برداشت این شرکت بیش از ۵میلیارد بشکه برآورد می‌شود. سونانگول همچنین مالکیت ۳۰درصد از سهام شرکت نفت پرتغالی «گالب انرژیا» را در اختیار دارد. ریشه‌‌‌های تاسیس شرکت نفت سونانگول به سال ۱۹۵۳ و راه‌‌‌اندازی شرکت آنگول بهعنوان شرکت تابعه شرکت نفت ساکور در پرتغال بازمی‌گردد. در آستانه استقلال آنگولا از پرتغال که پس از برگزاری انتخابات و روی کار آمدن یک دولت دموکراتیک مدرن درپی انقلاب میخک در پرتغال در سال ۱۹۷۶ رخ داد، شرکت آنگول نیز ملی اعلام شد. سپس این شرکت به دو بخش تقسیم شد که یکی «سونانگول یوای‌‌‌ای» و دیگری «دایرکسائو ناسیونال دی پترولئوس» نام گرفت.
چشم‌انداز نفت آنگولا
به گزارش یورونیوز انگلیسی، آژانس بین‌المللی انرژی ادعا می‌کند که آنگولا بهزودی به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت‌خام در جنوب آفریقا تبدیل خواهد شد. این کشور همچنین تاسیساتی برای توسعه و بهره‌‌‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر از طریق جذب سرمایه‌گذاری و اقدامات حمایتی، احداث کرده است. توتال‌انرژی، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت در آنگولاست. این شرکت نزدیک به هفت‌دهه است که در آنگولا حضور فعال دارد. مدیرکل توتال‌انرژی در آنگولا اخیرا گفت: توتال در آنگولا سرمایه‌گذاری‌های زیادی کرده است. ما در حال حاضر در این کشور صاحب موقعیتی پیشرو و ممتاز هستیم و ۴۵درصد تولید نفت این کشور را مدیریت می‌‌‌کنیم. او افزود: ما ۶ سکوی نفتی و ۶فروند کشتی بزرگ در اختیار داریم و از اعماق آب تا ۲هزار متر نیز نفت استخراج می‌‌‌کنیم.
براساس این گزارش، بیش از ربع‌قرن است که «اکسون‌موبیل» از دیگر بازیگران اصلی صنعت نفت آنگولا محسوب می‌شود. مدیرکل این شرکت در مصاحبه‌‌‌ای مطبوعاتی گفت: ما بزرگ‌ترین عملیات در آب‌های عمیق آنگولا را مدیریت می‌‌‌کنیم. داشتن ثبات در زمینههای مالیاتی، قانونی و نظارتی بسیار مهم است و آنگولا توانسته است این مهم را در طول مدتی که اکسون‌موبیل اینجا مستقر بوده است، ثابت کند. او افزود: ما کارکنان آنگولایی خود را برای آموزش فنی به خارج از کشور می‌‌‌فرستیم و به این سرمایه‌گذاری و زمانی که صرف کرده‌ایم بسیار مفتخریم. در حال حاضر ۹۲درصد نیروی کار ما بومی هستند و تابعیت این کشور را دارند.
همانند سایر نقاط جهان، بخش انرژی در آنگولا درصدد است تا انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتری را در برگرفته و ردپای کربن را کاهش دهد. بزرگ‌ترین شرکت نفتی آنگولا موسوم به «سوم‌اویل» که شرکتی قدیمی با ۲۰سال سابقه است، درصدد بازنگری اساسی در اهداف و فعالیت‌‌‌های خود بوده و تاکنون اقدامات موثری را در این زمینه انجام داده است. واقعیت این است که آنگولا از پتانسیل زیادی برای توسعه و بهره‌‌‌برداری از انرژی خورشیدی برخوردار است. مدیرکل توتال‌انرژی آنگولا گفت: ما در حال حاضر یک‌پروژه خورشیدی را در شهر لوبانگو در استان هویلا در جنوب آنگولا داریم. می‌خواهیم بهزودی در مورد احداث یک نیروگاه خورشیدی ۳۵مگاواتی تصمیم‌گیری کنیم. او ادامه داد: توتال همچنین در حال کار روی حذف گاز و روی آوردن به انرژی‌های تجدیدپذیر است.
به اذعان کارشناسان حوزه انرژی، میزان تابش خورشید در آنگولا بسیار بالاست. به‌‌‌علاوه اینکه بهره‌‌‌برداری از انرژی برق‌آبی نیز امکان‌‌‌پذیر است. آنگولا به لطف موقعیت ممتاز جغرافیایی خود، تمام خصوصیات لازم برای تبدیل‌شدن به قدرت بلا‌‌‌منازع انرژی در آفریقا را دارد. شاید خالی از لطف نباشد که بدانید شرکت نفت دولتی آنگولا روز ۲۴ فوریه ۲۰۱۲، برابر با ۵ اسفند ۱۳۹۰ اعلام کرد به دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، از حضور در یک پروژه با ارزش ۵/ ۷میلیارد دلار در صنعت گاز ایران منصرف شده است. سهم شرکت نفت آنگولا در پروژه فاز۱۲ پارس‌جنوبی، ۲۰درصد تعیین شده بود که این شرکت نفتی اعلام کرد به دلیل تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا علیه ایران، از این پروژه کناره‌‌‌گیری می‌کند.
