افزایش مصرف گاز خانگی و تعرفهگذاری پلکانی برای پرمصرفها
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران با اشاره به پیشبینی ورود یک جبهه هوای سرد از شمال و شمال شرق به کشور و احتمال کاهش دمای هوا تا زیر صفر درجه، اظهارکرد: پیشبینی ما این است که تا اواسط هفته آینده، مقدار مصرف در بخش خانگی ـ تجاری به بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز برسد. محمدرضا جولایی افزود: با اقدامهای شرکت ملی گاز ایران، امید داریم جریان گاز را مطمئن و پایدار به مشترکان بهویژه در بخش خانگی برسانیم. درعینحال برای اجرای موفق این ماموریت، نیازمند همکاری همه مصرفکنندگان در همه بخشها و مدیریت مصرف هستیم تا جریان پایدار گاز به شکل مطلوب در اختیار مردم قرار گیرد.
او با بیان اینکه اعمال محدودیت در بخش صنایع، یکی از راههایی است که میتوان در بحث مدیریت مصرف مدنظر داشت، گفت: مقدار مصرف در استانهای تهران، اصفهان، خراسانها و آذربایجانها بیشتر از دیگر استانهاست و انتظار میرود در هفته آینده مقدار مصرف در این مناطق و مناطق شمال کشور بیشتر شود. جولایی درباره اهمیت توجه به مدیریت مصرف گاز در هفتههای آینده، گفت: هماکنون مصرف در استانها عادی است، اما با توجه به شرایط جوی و اینکه در اوج مصرف از هماکنون افزایش ۱۰۰درصدی را در مصرف گاز ثبت کرده است و تا هفته آینده ۱۰۰ درصد دیگر هم به مصرف اضافه میشود، نیاز است برای تداوم گازرسانی در کل شبکه، مدیریت مصرف را بهصورت جدی در دستور کار قرار دهیم. او در تشریح وضع مصرف گاز در کشور گفت: هماکنون ۵۰درصد گاز مصرفی به بخش خانگی ارسال میشود؛ این در حالی است که مصرف خانگی تا پیش از دوره اوج مصرف، پایینتر از ۵۰ درصد بوده است. بنابراین با توجه به افزایش مصرف خانگی، بهطور طبیعی حفظ جریان پایدار و انتقال گاز از جنوب کشور به مناطق شمالی نیازمند مدیریت مصرف است تا انتقال گاز با معضلاتی نظیر زمان روبهرو نشود.
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران یادآور شد: ذخایر گاز باید به گونهای مدیریت شوند تا مشکل افت فشار در شبکه بهوجود نیاید و مناطق شمالی کشور با مشکلی در این زمینه روبهرو نشوند. بخشی از این مدیریت با اعمال مدیریت بخش خانگی پرمصرف و بخش دیگر با اعمال محدودیت در بخشهای تجاری قابلاجرا خواهد بود. در همین رابطه ایرنا گزارش میدهد: مجلس شورای اسلامی چندی پیش به مساله ناترازی گاز در فصل سرد سال پرداخت و وزیر نفت به لزوم سرمایهگذاری برای استخراج نفت اشاره کرد و همچنین در رابطه با مدیریت مصرف و جبران بخشی از ناترازی از طریق بهینهسازی مصرف نیز صحبت کرد.
طبق دادههای مربوط به مصرف گاز، از مجموع تولید ۸۷۰میلیونمترمکعبی گاز در فصول سرد سال، بیش از ۸۰درصد از کل تولید گاز کشور در بخش خانگی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرد. نکته بسیار مهم در این زمینه، مصرف بسیار بالای مشترکان خارج از الگوی بهینه مصرف است. با وجود اینکه تنها ۱۱درصد مشترکین در پله ۷ تا ۱۲ (که مشترکان پرمصرف به شمار میآیند) قرار دارند، اما این مشترکین علاوه بر اخذ حداکثری یارانهها، حدود ۴ تا ۵ برابر مشترکین عادی نیز مصرف دارند که همین موضوع سبب شده است بخش بزرگی از ناترازی گاز بر دوش همین عده قلیل اما پرمصرف جامعه باشد. بنابراین بهترین سیاست در مقابله با این افراد عمدتا مرفه، استفاده از مکانیسم قیمتی و اصلاحات قیمتی بدون فشار به سایر جمعیت ۸۹درصدی مردم است. سیاست تعرفهگذاری پلکانی موثر مشترکان پرمصرف، دقیقا همان مدلی است که موجب خواهد شد این افراد به سمت اصلاح رویه بروند.
فاز اول این مدل تعرفهگذاری موثر و پلکانی، در آذر ۱۴۰۰ بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم اجرایی شد که نتیجه آن تنها با اجرا در چهار ماه پایانی سال، به کاهش روزانه ۲۵میلیون مترمکعبی میزان مصرف مشترکان پرمصرف نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۹، منجر شد. این در حالی است که تامین مالی موردنیاز برای افزایش این میزان گاز در سال، برابر با ۳میلیارد دلار خواهد بود. بنابراین سیاست مدیریت مصرف از طریق اعمال تعرفهگذاری پلکانی موثر پرمصرفها، در کنار سرمایهگذاری در تولید بهینه گاز، موجب خواهد شد نهتنها از ناترازی گاز عبور کنیم، بلکه به یکی از صادرکنندگان گاز در منطقه نیز تبدیل شویم و درآمد ارزی بالایی نیز از این محل به دست بیاوریم. محمدطلا مظلومی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در گفتوگو با ایرنا، در مورد اعمال تعرفه پلکانی برای مشترکین پرمصرف گاز گفت: شمولیت اعمال تعرفه پلکانی برای مشترکان پرمصرف شامل همه حاملهای انرژی است. شیوه فعلی توزیع حاملهای انرژی و عدممحاسبه واقعی قیمت انرژی برای مشترکان پرمصرف، باعث شده است به نقطهای برسیم که علاوه بر افزایش غیربهینه و مسرفانه مصرف گاز، دولت نیز به بدهکارترین بنگاه اقتصادی کشور تبدیل شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس اظهار کرد: دولت مجبور است در بخشهای مختلف یکسری یارانههای پنهانی را بپردازد که عدد اینها قابل توجه است. پرداخت یارانه در بخش گاز، بنزین و گازوئیل از طرف دولت عدد قابلتوجهی است. او ادامه داد: ما در مجلس طرفدار این نیستیم که قیمتها افزایش پیدا کند، اما مجلس طرفدار این است که مصرف انرژی بهینه شود. به همین دلیل معتقدیم باید این فرآیند اصلاح شود و در عین حال افرادی که بیشترین مصرف را دارند بیشترین هزینه را بپردازند. البته اقلیت مشترکان پرمصرف، بخش بالایی از مصرف کل مشترکان را به خود اختصاص میدهند و در عین حال بیشترین یارانه را دریافت میکنند. مظلومی تاکید کرد: اعمال تعرفه پلکانی موثر برای مشترکین پرمصرف گاز، عادلانهترین تصمیم برای بهینهسازی مصرف گاز است. بهینهسازی مصرف گاز بسیار مهم و حیاتی است تا بتوانیم ناترازی را کنترل کنیم. سال گذشته مجبور شدیم برای اینکه گاز خانگی را قطع نکنیم برخی صنایع را تعطیل کنیم که این اشتباه است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: در بودجه ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ ما احکامی را در مورد تعرفهگذاری پلکانی برای مشترکین پرمصرف گاز داشتیم. کمیسیون انرژی درخصوص این موارد در بودجه ۱۴۰۲ نیز تصمیمگیری منسجمی خواهد داشت. او خاطرنشان کرد: کشور ما از نظر منابع گازی غنی است. در برخی مناطق که مناطق تولیدی است با افت فشار گاز مواجه هستیم که باید برای توزیع و مصرف عادلانه گاز فکری اساسی کرد.