طرح ملی رتبه بندی اعضای اتاق بازرگانی با توجه به متن تبصره ۲ بند ۳ ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون مقررات واردات و صادرات مصوب ۸/۳/۸۹ هیات وزیران از فروردین ماه سال ۹۰ به صورت داوطلبانه آغاز به کار نموده است. این طرح پس از عبور از فاز صفر در سال ۹۰ که با رتبه بندی ۱۲۰ بنگاه اقتصادی خوش نام کشور به پایان رسید؛ از فروردین ماه ۹۱ با اطلاع رسانی گسترده و تعامل بیشتر با فعالان اقتصادی فعالیت خود را ادامه داد. چهار موضوع اساسی در طراحی این مدل رتبه بندی مورد توجه قرار گرفته است تا از این مسیر نیازمندیهای ذینفعان کارت بازرگانی در طول زمان محقق گردد.
حمیدرضا صفایی تحقق اراده نظام جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به اهداف اسناد بالادستی همچون افق چشم انداز، نیازمند الزامات و مقدمات خاصی است. یکی از این موارد توجه به موضوع مسوولیت پذیری اجتماعی است. در سراسر دنیا دولت ها فعالانه به ایجاد شرایط و چارچوب های توانمندساز برای مسوولیت پذیری بنگاه های اقتصادی پرداخته اند. دولت ها به مسوولیت اجتماعی به دلیل توانایی آن در تقویت توسعه پایدار و همه جانبه، افزایش رقابت پذیری ملی، جذب سرمایه گذاری خارجی و بهبود محیط کسب و کار توجه ویژه دارند.
در عرصه کسب و کار، شایسته است بنگاه های اقتصادی ضمن پیگیری اهداف انتفاعی، خود را در قبال سایر ذینفعان همچون کارکنان، مصرف کنندگان و غیره متعهد بدانند.
محمد جلال منوط کردن صدور انواع مجوزها و امتیازات، ارائه انواع تسهیلات و تخفیفات و انواع خدمات اقتصادی و اجتماعی به میزان رتبه یا نمرهی اعتباری هر بنگاه، میتواند میزان اهمیت حفظ و ارتقاء رتبه برای بنگاهها را معنیدار نماید. مکانیزم رتبهبندی در واقع به معنی استفاده از مفهوم آبرو در اقتصاد و جامعه است که می تواند به عنوان یک سازوکار قدرتمند در تغییر رفتار یک بنگاه یا فعال اقتصادی مورد بهرهبرداری قرار بگیرد.
از گذشته تا کنون، آبرو یا حسن شهرت یکی از لوازم شکل گیری معامله و تجارت محسوب شده و یک فرد بدقول یا بد نام در تعاملات اقتصادی خود با مشکلات جدی روبرو می شود.
دکتر سیدحسین اعتمادی، موسس گروه شرکتهای بین المللی یاقوت رویان فارغ التحصیل رشته اقتصاد با گرایش تجارت و توسعه اقتصادی در مقطع دکترا است. وی عمده فعالیتهای خود را طی ۲۲ سال سابقه تجارت بین المللی ، در بازار کسب و کار حوزه سلامت کشور و امور جاری در بازار مکمل های غذایی و محصولات آرایشی- بهداشتی متمرکز نمودهاست. ایشان چندی پیش به عنوان یکی از مدیران برتر و کارآفرینان موفق جوان کشور برگزیده شدند. تا چه اندازه این طرح را در شکل گیری یک نظام علمی و عادلانه موفق میدانید؟ رتبهبندی بازرگانی سابقهای قریب به ۱۰۰ ساله در کشورهای غربی دارد و دارای پایه و اساس کاملا علمی است.
دکتراحمد شعبانی فرد* موضوع بهبود فضای کسب و کاریکی ازعمده ترین پروژه های بانک جهانی است که تحت همین عنوان ازسال ۲۰۰۴ ازطریق سازمان ملل دردستورکار این بانک قرار گرفته واز طریق آی اف سی بعنوان بازوی توسعه بخش خصوصی و با هدف ایجاد فضای تصمیم گیری در جهت سرمایه گذاری خارجی، جذب سرمایه، کارآفرینی و ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری و تبعات ناشی از آن، در میان کشور های عضو به اجرا گذاشته شد، که اصلی ترین اقدامات اجرایی این پروژه عبارتند از: ۱. یافتن گلوگاههای قوانین و مقررات کشورها درکسب و کار، ۲. یافتن محدودیت ها و موانع کسب و کار در بخش خصوصی۳.
فرشید شکرخدایی مسئول رتبه بندی اعضای اتاق ایران پیشینه تاسیس سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) به سال ۱۹۶۲ باز می گردد که سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان سازمان همکاریهای منطقه ای برای توسعه(RCD) را تاسیس نمودند که تا سال ۱۹۷۹ فعالیت می نمود. در سال ۱۹۷۹ با وقوع انقلاب اسلامی ایران فعالیتهای این سازمان متوقف گردید تا اینکه در سال ۱۹۸۵ با همکاری ایران، پاکستان و ترکیه سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) پایه گذاری و در سال ۱۹۹۲ با پیوستن کشورهای ازبکستان، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان و افغانستان تعداد کشورهای عضو به عدد ۱۰ رسید.
سامانه آنلاین جمعآوری اطلاعات فعالان اقتصادی راه اندازی میشود . کاهش زمان فرایند رتبه بندی، تسهیل فرایند جمع آوری مستندات، کاهش مراجعات حضوری به بانک ها و سایر موسسات مالی و اعتباری، کاهش پیگیری های حضوری و تلفنی نمایندگان متقاضیان از کارشناسان رتبه بندی مرکز رتبه بندی اتاق ایران، تسهیل و تسریع در راه اندازی دفاتر استانی شماری از ویژگی های اتصال به این سامانه می باشد. در این راستا هدف نهایی مرکز رتبه بندی، جمع آوری جامع اطلاعات و مستندات و دریافت آن از متقاضیان به صورت کاملاً آنلاین می باشد؛ به گونه ای که ابراز تمایل متقاضی جهت رتبه بندی تنها مورد لازم و کافی برای شروع فرایند رتبه بندی باشد و تنها فعالیت متقاضی در طول فرایند رتبه بندی ارسال فرم ثبت نام و تعرفه ارایه خدمات باشد و سایر اطلاعات مورد نیاز جهت رتبه بندی از سایر پایگاه های داده قانونی موجود در کشور و بدون واسطه دریافت و پردازش گردد.
حسن فروزان فرد جانشین مسئول رتبه بندی با وجود اینکه برنامه ریزی های توسعه در کشور پیشینه ای طولانی داشته و ایران از جمله پیشگامان تدوین برنامه های توسعه بوده است، متأسفانه همواره اقتصاد ملی با کم تحرکی و رشد اندک مواجه بوده است. در عین حال کشورهایی نیز وجود دارند که با تجربه برنامه ریزی به مراتب کمتر، اکنون از لحاظ معیارهای توسعه یافتگی چندین دهه از ما جلوتر هستند. توسعه اقتصادی در درجه اول تابعی از رویکرد و طرز تلقی دولت و ملت از رشد و توسعه است. اگر این رویکرد مبتنی بر مبانی علمی و عادلانه باشد زمینه های توسعه اقتصادی مهیا خواهد بود.
ایمان آزمون مسئول فرآیند ارزیابی رتبهبندی میزان تولید ثروت در یک جامعه متداول ترین شاخص و مبین قدرت اقتصادی آن جامعه است. برای تحلیل بهره ور بودن یک بنگاه اقتصادی، عامل ارزش افزوده که ارزش تولید خالص بنگاه می باشد، مهمتر از ارزش ستانده کل است و تصویر گویاتری از عملکرد بنگاه در اختیار قرار می دهد. ارزش افزوده مهمترین متغیر اقتصادی است که می تواند به عنوان بهترین و موثرترین آیتم جهت ارزیابی حرفه ای و عارضه یابی عمومی در سطح کلان مورد استفاده قرار گیرد.
مجموع ارزش خالص تولید کالا و خدمات در یک بنگاه اقتصادی در طول یک دوره مالی را ارزش افزوده گویند.
امروزه در اکثر کشورها، اعم از توسعه یافته و در حال توسعه، جایگاه بنگاههای کوچک و متوسط در اقتصاد مورد توجه سیاستگذاران اقتصادی قرار گرفته و تلاش می شود تا از پتانسیل های این گروه از بنگاهها برای تحقق اهداف کلان اقتصادی استفاده گردد . تقویت روحیه رقابت و کارآفرینی در اقتصاد، افزایش بهره وری و ایجاد اشتغال سه ویژگی عمده بنگاههای کوچک و متوسط است که چنین جایگاهی به آنها بخشیده است. معمولاٌ دسته بندی این گونه بنگاه ها مبتنی بر چهار شاخص عمده تعداد کارکنان، مجموع دارایی های خالص، میزان فروش و میزان سرمایه گذاری بنگاه می باشد.
داریوش عباسی رتبه بندی اعتباری، فرآیندی است که طی آن اطلاعات گسترده بنگاهها جمع آوری شده و پس از صحه گذاری(validation) و تبدیل به شاخصهای اندازهگیری، رتبه نهایی بنگاه در صنعت مورد فعالیت مشخص میگردد. بر این اساس، طرح رتبه بندی بنگاههای عضو اتاق ایران که در سال جاری به بارنشسته است، مدل جامعی است که طراحی آن طی سه سال و بر اساس مدلهای معتبر بینالمللی و نیز اخذ نظر کارشناسان داخلی و خارجی شکل گرفته است. این مدل به گونهای طراحی شده که کاملا قابل اندازهگیری(mesurable) است و تصورات و قضاوتهای شخصی در آن جایی ندارد.
تا چه اندازه طرح رتبه بندی را در شکل گیری یک نظام علمی و عادلانه موفق میدانید؟ با توجه به مطالعات گسترده در زمینه پیشینه نظامهای رتبه بندی در سطح ملی و فراملی و یادگیری بوجود آمده، این طرح از روز نخست با نگاه علمی آغاز به کار نموده است. همچنین با درک حاصل از این کار، طرح به گونه ای ساماندهی شده است تا علاوه بر داشتن مختصات بین المللی از چارچوبی بومی و منطبق بر واقعیت های کسب و کار در ایران برخوردار باشد تا ضمن علمی بودن بتوان بر جنبه عادلانه بودن مدل نیز تاکید کرد. این طرح سعی دارد تا با ایجاد تمایز بین فعالان اقتصادی، اشخاصی که به صورت حرفه ای و شفاف فعالیت میکنند را از اشخاصی که عملکرد غیرشفاف دارند، تمیز دهد، به این معنی که براساس رتبه کسب شده، هر شخص تسهیلاتی منطبق بر حق خود دریافت نماید.