با پایان جنگ هشتساله، کشور با انبوهی از خرابیها و ویرانیها در شهرهای مختلف روبهرو بود که همچون زخمی بر پیکر شهرها، خودنمایی میکرد. از سوی دیگر تعداد زیادی ماشینآلات، تجهیزات و امکانات عمرانی در حوزه مهندسی رزم سپاه وجود داشت که میتوانست برای التیام این زخم عمیق بهکار گرفته شود.
اقتدار ملی هر کشور از شاخصهای متعدد و متنوعی برخوردار است که چهار عنصر اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی از مهمترین این شاخصها به شمار میرود. رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) در ضرورت ارتقای قدرت ملی در شرایط کنونی کشور فرمودند: «تنها راه در پیش پای ملت ایران عبارت است از قوی شدن؛ باید تلاش کنیم قوی بشویم... البته قدرت فقط قدرت نظامی نیست؛ قدرت، قدرت نظامی نیست؛ اقتصاد کشور باید قوی شود، وابستگی به نفت بایستی تمام بشود، نجات پیدا کنیم از وابستگی اقتصادمان به نفت؛ جهش علمی و فناوری باید ادامه پیدا کند.»( ۲۷/ ۱۰/ ۹۸)
امروزه سازمانها و نهادهای مختلف بر اساس نقش و کارکردی که در جامعه دارند، در قبال محیط پیرامونی خود را مسوول میدانند و در قالب اقداماتی در عرصه زیستمحیطی، سرمایه انسانی، خیرخواهانه و اخلاقی سعی میکنند مسوولیت اجتماعی خود را ایفا کنند.
تا قبل از انقلاب، مهندسی رزم در نیروهای مسلح، بروز و ظهور چندانی نداشت؛ اما با آغاز انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی، مهندسی رزم نیروهای مسلح، شکل منسجمی یافت و با سیر یک فرآیند تکاملی، دستاوردهای بیشماری را در دوران جنگ و پس از آن برای کشور به دنبال داشت.
قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) در رشد و بالندگی حوزه آب و نیرو بهخصوص سدسازی و تونلسازی چه جایگاهی دارد؟ محمد حاجرسولیها، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، معتقد است وزارت نیرو تعاملات بسیار اثربخشی با قرارگاه خاتمالانبیا در پروژههای سدسازی و تونلسازی داشته و دارد. به اعتقاد او بسیاری از سدهای بزرگ ملی به دست قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) ساخته شده و این قرارگاه نقش بیبدیلی در تقویت پیمانکاران جزء و کوچک داشته است.
سالهاست با کاهش اهمیت حوزه عمران در بودجههای سالانه دولت کنار آمدهایم و توسعه زیرساختها در افت آشکار جلوه مالی این بخش کمرنگتر از همیشه پیگیری میشود. چیزی که تحریم و کسری بودجه از دو سو کمر به قتلش بستهاند. خیرالله خادمی اما در خلال گفتوگو با دنیای اقتصاد پیوسته از آمارها و چشماندازی میگوید که با لحاظ آنها شرایط را خیلی هم نباید بد ارزیابی کرد. فکر میکنید چرا؟ چون این مقام وزارت راه و شهرسازی میگوید دلسوزی پیمانکارانی مثل قرارگاه خاتمالانبیا زمینه افزایش سرمایهگذاری غیردولتی در این بخش را مهیا کرده است. نهادی که اگر در کنار دولت نباشد، شانس اجرای بسیاری از پروژههای عمرانی کاهش مییابد. معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با اشاره به ظرفیتهای برجسته بازوی عمرانی سپاه پاسداران در زمینه اجرای پروژههای زیرساختی اعلام میکند تا پایان سال ۹۹ شش آزادراه، بخش گستردهای از شبکه ریلی در دست احداث و بیش از هزار کیلومتر بزرگراه و راه اصلی به بهرهبرداری خواهند رسید. او برای قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا (ص)، نقشی شبیه یک مدافع پوششی مستحکم را در نقشه عمران کشور در نظر میگیرد.
تاخیر و کندی در اتمام پروژههای عمرانی، باعث ایجاد خسارت و هزینههای زیاد اقتصادی، اجتماعی و نارضایتی عمومی میشود. در گفتوگو با علیرضا صادقآبادی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران به بررسی تبعات تاخیر در انجام پروژههای حوزه نفت، گاز و پتروشیمی پرداختهایم.
کمک به دولت در اجرای برنامههای توسعه اقتصادی، اجتماعی و تقویت بنیه دفاعی کشور از طریق مشارکت در اجرای پروژههای بزرگ از جمله ماموریتهای قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا (ص) است؛ با توجه به این موضوع نظر برخی از مقامات و مسوولان کشور درباره نقش و اهمیت این قرارگاه را جویا شدیم.
از ورود قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا (ص) به اجرای پروژههای عمرانی کشور حدود سه دهه میگذرد. نهادی که از ابتدا قرار بود بازوی کمکی دولت و نظام در بخشهای عمرانی و زیرساختی باشد و حالا در قالب یک هلدینگ اقتصادی-صنعتی تمامعیار توانسته مدرنترین تکنولوژیهای روز جهان در زمینه عمران نظیر رودهدر، جامبو دریل، TBM و دستگاه حفاری سویل مک را در مجموعه خود داشته باشد تا به این طریق در بخشهای آب، کشاورزی، معدن، ریل و راهآهن و مترو، آزادراه و پلهای عظیم، نفت و گاز و پتروشیمی، ICT، فولاد و سدسازی عرضاندام کند. این نهاد که در ابتدا در راستای اوامر رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) مبنی بر مشارکت در امر بازسازی کشور و بنابر اصل ۱۴۷ قانون اساسی وارد حوزه سازندگی کشور شد هماینک بزرگترین پیمانکار کشور است که در مجموعه همکارانش نام پنج هزار شرکت پیمانکاری خصوصی دیده میشود. قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا (ص) که بیش از ۲۰۰ هزار نفر نیرو، مدیر و کارمند و متخصص را در مجموعه شرکتهای زیرمجموعه خود دارد تاکنون هشت فرمانده به خود دیده که آخرین آنها یکی از جوانترین مدیران کشور در این سطح برجسته است. سعید محمد که بسیاری وی را با نام دکتر محمد میشناسند، از افراد متخصص در حوزه عمران و مهندسی بوده و روابط بسیار خوبی با دولت دارد. چیزی که خود از آن تحت عنوان بازوی دولت محترم جمهوری اسلامی ایران یاد میکند. فرمانده جدید اما گویا نظامی نیست و نخستین مسوول این نهاد است که به جای جلوه نظامی، صبغه علمی برجستهای دارد. او که در گفتوگو با دنیای اقتصاد روی موضوعات اقتصادی، مسائل بودجه و وضعیت توسعه در ایران با تبحر حرف میزند، متخصص حوزه عمران، ساخت و بهرهبرداری در پروژههای زیرساختی است. محمد که بزرگترین موفقیت نهاد «قرارگاه» را چیره شدن بر مشکلات عصر تحریم میداند، به دنیای اقتصاد میگوید «ما دنبال سود نیستیم. اما هرجا بنبستی در کار باشد سعی میکنیم آن را با اتکا به شعار «ما میتوانیم» برطرف سازیم.» این شیوه حل مساله اما طبق گفته فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا (ص) از ناحیه بودجه با موانعی همراه بوده است. وی با تاکید بر لزوم خروج از دام بودجهریزی متکی به نفت «اصلاح ساختار بودجه در کشور» را یک ضرورت انکارناپذیر میداند. ضرورتی که با تحقق آن میتوان به «رونق تولید» که هدف قرارگاه در برنامههای پیشرو است، نزدیک شد.
معدن و صنایع معدنی ظرف سالهای گذشته از جمله دستگاههای دولتی بوده که در سایه سیاستهای کلان دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت همواره به عنوان یک بازوی اجرایی و سازمان توسعهای، به تقویت توان داخلی و استفاده از پتانسیلهای شرکتهای ایرانی کمر همت بسته و همواره تلاش کرده تا بتواند با چشمانداز رونق داخلیسازی، شرایط را برای استفاده حداکثری از توان مهندسی شرکتهای ایرانی فراهم آورد و در هر قراردادی نیز این رویکرد را مور تاکید قرار دهد. واقعیت آن است که پس از گذشت سالهای متمادی و درخشش شرکتهای ایرانی در عرصه معدن و صنایع معدنی، امروزه از بخشهای بالادستی تا پاییندستی، این مدیران، مهندسان و کارگران ایرانی هستند که گرداننده و هدایتگر معدن و صنایع معدنی شدهاند و بر این اساس، یکی از مهمترین دلایل تحقق اهداف والای توجه به تولید داخلی نیز، توجه روزافزون به تحقیق، پژوهش و تولید دانش است که سرلوحه برنامهها و اقدامات سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی ایران قرار گرفته است. در این میان البته توجه به پتانسیلهای بالای مهندسان داخلی در کنار پیمانکارانی قرار گرفته است که در عرصههای گوناگون وارد عمل شده و پتانسیلهای خود را در مسیر رشد و توسعه اقتصاد ایران و به ویژه بخشهای پیچیده زیرساختی و صنعتی قرار دادهاند.