وظیفه خطیر
جایگاه قرارگاه خاتم‌الانبیا در عرصه مسوولیت اجتماعی چیست؟
گرچه در سال‌های اخیر شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک و بزرگ در سطح جهان به مقوله مسوولیت‌های اجتماعی توجه ویژه‌ای کرده‌اند و تحت عنوان CSR سازمان خود را ملزم به اجرای مجموعه اقدامات گسترده و متنوعی در حوزه پاسخگویی به توقعات جامعه و انتظارات قانونی، اخلاقی و اجتماعی کرده‌اند اما چنین نگاهی در نهادهای انقلابی ایران، نزدیک به چهار دهه قدمت دارد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) از رهگذر آموزه‌های الهی و انقلابی، این مسوولیت اجتماعی را از بدو تاسیس در اولویت کاری خود قرار داده است.
در این راستا و به منظور مردم‌یاری و بهبود رفاه اقشار ضعیف جامعه، قرارگاه در شعاع ۷۰کیلومتری پروژه‌های عمرانی خود در سراسر کشور، پس از شناسایی مشکلات روستاهای کمتربرخوردار، اقدام به رفع مشکلات آنها می‌کند که این امر علاوه بر ایجاد بارقه امید در بین مردم مناطق محروم، زمینه عمق‌بخشی انقلاب و تحکیم پیوند مردم با نظام مقدس جمهوری اسلامی را فراهم می‌سازد.
حوزه‌هایی که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) برای عرصه خیرخواهانه خود در مناطق مختلف تعریف کرده است شامل حوزه‌های عمرانی، فرهنگی و کشاورزی است. ساخت پروژه‌هایی همچون مخزن آب، جاده، پل، مدرسه، خانه بهداشت، کتابخانه، پروژه‌های آبخیزداری، ساخت اماکن ورزشی، مزار شهدا، مسجد، ساخت و تکمیل حوزه علمیه و حسینیه و خانه عالم، حمام و سرویس بهداشتی و غسالخانه در مناطق محروم از جمله خدمات عام‌المنفعه قرارگاه است.
اجرای بیش از ۱۰ هزار پروژه عمرانی شامل احداث مدرسه، مسجد، کتابخانه، غسالخانه، خانه عالم، طرح آبرسانی، جاده‌سازی، گلخانه، خانه بهداشت، گلزار شهدا، طرح آبخیزداری، حمام، سرویس بهداشتی و اجرای بیش از ۳۰ هزار طرح غیرعمرانی شامل حمایت از ایتام، بسته‌های معیشتی، ورزشی، بهداشتی و درمانی، تجهیزات مساجد، حمایت از بیماران صعب‌العلاج و... با تمرکز بر اجرای طرح‌های کوچک، زودبازده و عام‌المنفعه، فاقد پیچیدگی‌های فنی و تخصصی، حتی‌الامکان قابل اجرا توسط ساکنان بومی، نمونه‌هایی از اقدامات انجام‌شده در این حوزه است.
در همین راستا، طرح احیا و توسعه کشاورزی توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) نیز هم‌اکنون در استان‌های مرزی، حساس یا صعب‌العبور و محروم همچون خوزستان، آذربایجان غربی، کرمان، سیستان و بلوچستان، لرستان، یزد، کرمانشاه و خراسان رضوی با هدف امنیت پایدار، اشتغالزایی، یکپارچه‌سازی کشاورزی و استقرار سامانه‌های آبیاری نوین و مکانیزه کردن عملیات کشاورزی به اجرا درآمده است و ثمره آن به زیر کشت بردن بیش از ۳۵ هزار هکتار از اراضی این استان‌ها بود.
از دیگر اقدامات مهم قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در عرصه مسوولیت‌های اجتماعی، رعایت اصول و مقررات HSSE در پروژه‌ها و محیط پیرامونی آنهاست. با توجه به سیاست‌های این سازمان برای رسیدن به استانداردهای ملی و جهانی در حوزه پیمانکاری پروژه‌های عمرانی و صنعتی، تاکید بر توسعه پایدار، تولید روزآمد و خدمت مطلوب، ماموریت‌ها و سیاست‌های HSSE در این مجموعه تدوین و اجرا شده است که از ثمرات آن موارد زیر است:
- همکاری با سازمان محیط زیست و سایر سازمان‌های مرتبط
- انجام مطالعات ارزیابی زیست‌محیطی و اخذ مجوز محیط زیست EIA
- پایش اندازه‌گیری و انجام اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه جنبه‌های زیست‌محیطی پروژه‌ها یا اماکن
- جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی، جانوری و فضای سبز موجود پیرامون پروژه‌ها
- کاهش و بهینه کردن مصرف انرژی و حامل‌های انرژی در پروژه‌ها
- حفظ و حراست از میراث تاریخی و فرهنگی محل پروژه
- بهبود وضعیت کاهش گرد و غبار ناشی از اجرای پروژه‌ها.
- از نتایج و دستاوردهای مهم چنین رویکردی در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) می‌توان به چند نمونه زیر اشاره کرد:
- میلیون‌ها نفر ساعت کار عملیاتی با حداقل حادثه در پروژه‌های عمرانی و صنعتی
- انتقال مرجان‌های موجود در محل احداث بندر شهید بهشتی چابهار
- جابه‌جایی درختان موجود در موقعیت و مسیر برخی پروژه‌های عمرانی و صنعتی
- شناسایی کانون‌های گرد و غبار داخلی در استان خوزستان و اقدام در جهت رفع و اصلاح آنها
- سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نیروگاهی سیکل ترکیبی.
حضور در بحران‌های طبیعی و حوادث غیرمترقبه از دیگر اقداماتی است که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در حوزه ایفای مسوولیت‌های اجتماعی خود به آن توجه ویژه دارد.
ایران به لحاظ بروز حوادث طبیعی جزو ۱۰ کشور اول جهان است. حوادثی همچون سیل و زلزله از مهم‌ترین این حوادث به شمار می‌رود و قرارگاه، با توجه به گستره جغرافیایی فعالیت‌های خود و پراکندگی امکانات، نیروی انسانی و ماشین‌آلات در مناطق مختلف، از ظرفیت منحصربه‌فردی در مدیریت بحران‌های طبیعی برخوردار است.
حضور به موقع در زلزله کرمانشاه در سال ۱۳۹۶ و اعزام امکانات وسیع در سه حوزه آواربرداری، امدادرسانی و اسکان زلزله‌زدگان در ۸۵۰۰ کانکس ظرف ۴۵ روز از نمونه‌های موفق مدیریت بحران قرارگاه محسوب می‌شود.
همچنین مجموعه اقدامات قرارگاه در سیل فروردین سال ۱۳۹۸ و کمک‌رسانی همزمان به پنج استان گلستان، خوزستان، فارس، لرستان و ایلام از دیگر اقدامات قرارگاه در این حوزه و نمونه اعلای مدیریت جهادی مسوولان این مجموعه به شمار می‌رود. انجام اقدامات مختلف قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در بازه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در این مناطق نشان از راهبرد کلان و وسیع این مجموعه در حوزه مسوولیت‌های اجتماعی است.
از نمونه‌های دیگر ایفای نقش قرارگاه در حوزه مسوولیت‌های اجتماعی، خدمت‌رسانی به زائران اربعین است. قرارگاه خاتم، در ایام اربعین موکب‌هایی را در پایانه مرزی مهران و شهرهای نجف و کربلای معلی برپا می‌کند. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) با ایجاد آشپزخانه مجهز به مساحت ۱۲۵۰ مترمربع در مرز مهران زمینه پخت ۱۵ هزار پرس غذای گرم در روز را فراهم کرده است. قرارگاه علاوه بر ایجاد زمینه‌های رفاه زائران و توزیع سه وعده غذای گرم در میان آنها، برنامه‌های مختلف فرهنگی در موکب‌های خود برگزار می‌کند.
تعریض و بهسازی جاده صالح‌آباد به مهران حدفاصل شهرستان ایلام و مهران به طول ۴۵ کیلومتر و اجرای طرح آبرسانی از بستان تا پایانه مرزی چذابه در ۱۱۰کیلومتری شمال غرب اهواز به طول ۲۸ کیلومتر به منظور تامین آب زائران اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام از دیگر اقداماتی است که در سال‌های اخیر توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) انجام شده است.
بنابراین تحقق توسعه پایدار مستلزم پایبندی عمومی به اصول هدایت و مداخله مسوولانه در اجتماع است. مدیران قرارگاه سازندگی
خاتم‌الانبیا (ص) بر این باورند که هدف اساسی توسعه، رشد و تعالی همه‌جانبه جوامع انسانی است و باید در کنار آبادانی کشور و اجرای پروژه‌های عمرانی، به مقوله پیشرفت و توسعه جوامع انسانی پیرامون آن پروژه‌ها نیز نگاهی ویژه داشت.
