ویژه نامه سراسری تولید ملی

• سناریوی اقتصاد بدون تحریم

  اقتصاد ایران طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶، با وجود مشکلات ساختاری و آسیب‌های دور قبلی تحریم‌ها، روند خوبی را از نظر شاخص‌های تورم، رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی طی می‌کرد. امّا از سال ۱۳۹۷ دو شوک بزرگ، یعنی تحریم‌های اقتصادی و همه‌گیری ویروس کرونا به اقتصاد ایران وارد شد که شاخص‌های کلان اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده است.

• وضع موجود

  

  مراسم تحلیف هفته گذشته به پایان رسید و ابراهیم رئیسی در چهار سال آینده سکان ریاست‌جمهوری ایران را در دست خواهد داشت. در برنامه اقتصادی آقای رئیسی اعلام شده است که نرخ تورم تا سال ۱۴۰۲ به نصف تورم سال ۱۳۹۹ خواهد رسید و پس از آن تک‌رقمی خواهد شد. این در حالی است که در این برنامه هیچ سازوکاری برای نیل به این هدف مشخص نشده است.

• اگر تحریم نبودیم

  

  ارزیابی اقتصاددانان این است که کاهش رشد اقتصاد ایران در سال‌های اخیر عمدتاً تحت تاثیر تحریم‌ها و شیوع گسترده ویروس کرونا بوده است. این عوامل در سه سال اخیر دست‌به‌دست هم دادند تا به طرق گوناگون زمینه‌های کاهش سرمایه‌گذاری و افت تولید را در اقتصاد ایران فراهم کنند.

• جهش بی‌رمق

  

  مقام معظم رهبری در تمام سال‌های دهه ۹۰ شمسی شعار سال را با موضوعات اقتصادی اعلام کردند. یعنی ایشان به اهمیت معضلات و مشکلات اقتصادی که طی سال‌های متمادی حل‌نشده باقی مانده‌اند اشراف کامل دارند.

• فرصت‌سازی برای رانت‌خواران

  

  ظرف هشت سال گذشته نه‌تنها فرصت قابل دفاعی در اختیار بخش تولید در کشور قرار نگرفت که اغلب سیاستگذاری‌ها در این زمینه به تنزل وضعیت تولیدکنندگان انجامید. تمامی شاخص‌های اقتصادی به خوبی بیانگر این موضوع است. این اتفاق در حالی رخ داد که با روی کار آمدن دولت یازدهم و استفاده از مدیران باتجربه در کابینه این دولت، امیدی به بهبود وضعیت میان فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان کشور شکل گرفته بود.

• رکوردتولید محصولات پتروشیمی جم

• جو ناپایدار تولید

  

  چارچوب اقتصادی هر کشور مبتنی بر الگوهای طراحی‌شده بر مبنای مزیت‌ها، قابلیت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهایی است که آن کشور را در منطقه جغرافیایی از سایرین متمایز می‌کند. این الگوها بر گرفته از نظام‌های اقتصادی شناخته شده در جهان است که می‌تواند مسیر توسعه را مشخص کند و متناسب با رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی درصدد اصلاح و تغییر مسیر برآید.

• کلیدی که تولید را قفل کرد

  

  مردی که کلید به دست آمد تا قفل تحریم را بشکند و اقتصاد زمینگیر شده را با برجام سامان دهد، همین چند روز پیش کلید پاستور را تحویل داد و رفت. این بار اما با اقتصادی که بیشتر از همیشه به گل نشسته و رکوردهای تازه جهش نرخ تورم و رشد نقدینگی و صنایع و تولید ورشکسته.

• چشم‌انداز تولید

• زیان‌های انباشته

  

• تدوین راهبرد صنعتی

  

  از سال ۹۰ تاکنون در شش سال شعار سال از سوی مقام معظم رهبری مرتبط با تولید انتخاب شده است. سال ۱۳۹۱ شعار سال «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی» انتخاب شد. از سال‌های ۱۳۹۶ به بعد مفهوم تولید همواره در انتخاب شعار سال بوده و تاکید خاصی بر روی این موضوع شده است.

• سکانداران صنعت

  

  اقتصاد صنعتی که در متون اقتصادی به سازماندهی صنعتی یا سازمان صنعتی نیز معروف است، در حقیقت همان اقتصاد خرد کاربردی است. ما در اقتصاد صنعتی عوامل و مولفه‌هایی را که بر تولید اثرگذار هستند، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم. گفتنی است که در اقتصاد خرد وقتی می‌خواهیم برای یک بنگاه اقتصادی تابع تولید را برآورد کنیم، می‌گوییم که تولید برای یک بنگاه تابعی از نهاده‌ها، عوامل و ظرفیت‌های تولید است.

• فرمول ۴R و آینده تولیدات صنعتی

  در صنایع تولیدی هرچقدر که رویکردی آینده‌محور داشته باشیم، باید به تغییرات عمیق پیش‌رو بیشتر توجه کرد. به مرور زمان مردم تنها به کیفیت یک کالا و قیمت فروش آن توجه نمی‌کنند بلکه اولویت‌های دیگری جایگزین قیمت یا کیفیت خواهد شد.

• غروب رویاها

  

  بسیاری از صنایع در سال‌های آینده خودآگاه یا ناخودآگاه در مسیر ترقی یا نابودی قرار خواهند داشت. انقلاب چهارم صنعتی و تغییر سبک زندگی افراد از جمله مواردی است که در ادبیات اقتصادی به آن پرداخته شده است. اما برای هر صنعت شرایط متفاوت است و اگر حتی صنایعی که از قدمت بالاتر یا هزینه تکنولوژی پایین‌تر در قیمت تمام‌شده خود برخوردار هستند نیز با در نظر گرفتن برخی داده‌ها می‌توانند به آینده خود خوش‌بینی بیشتری پیدا کنند. در هر حال ذات طلوع و غروب صنایع امری غیرقابل اجتناب است و تخریب خلاق خود یکی از دلایل رشد صنعتی در جهان به شمار می‌رود و از این سرنوشت گریزگاهی برای بسیاری از صنایع نیست.

• تهدیدات صنعتی در تغییرات اقتصادی

  انقلاب چهارم صنعتی شاید مهم‌ترین تهدید و فرصت پیش‌روی آینده بسیاری از صنایع است اما این تهدید با داده‌های پراکنده و فراگیر بسیاری در کشورمان در حال خودنمایی است. در کنار تمامی این موارد باید به تغییرات بازارهای کالایی در آینده کوتاه‌مدت تا میان‌مدت نیز نگریست؛ همچنین واقعیت‌های صنعتی کشورمان را مورد ارزیابی دقیق‌تری قرار داد.

• قوانین دست‌وپاگیر

  

  به نظر می‌رسد آنچه این روزها می‌تواند شرایط بحرانی و نامساعد اقتصادی کشور را رو به بهبود ببرد و تا حد زیادی حواشی و دغدغه‌های مردم، دولت و دولتمردان را در راستای اوضاع نابسامان کشور کاهش دهد، کمک به هر چه بهتر اجرایی شدن اصل ۴۴ قانون اساسی و توسعه فرآیند خصوصی‌سازی در کشور است؛ مساله‌ای مهم که سال‌هاست به دلایل مختلفی محقق نشده و همچنان در کش و قوس اجرایی شدن باقی مانده است.

• نفس‌تنگی

  

  دولت حسن روحانی هم تمام شد تا یک دوره هشت‌ساله دیگر در کارنامه عمر ریاست‌جمهوری در ایران به ثبت برسد؛ دولتی که با نام «تدبیر و امید» روی کار آمد و آنچه از خود به جای گذاشت، تفسیری غیر از شعاری داشت که از ابتدای مبارزات انتخاباتی برای خود برگزیده بود.

• و نسخه التیام‏بخش اقتصاد دست و پا شکسته ایران

  

  امروزه خدمات (Services) در کنار تولید (Production)، یکی از بخش‌های مهم اقتصاد و بالندگی در کشورهای توسعه یافته دنیا محسوب می‌شود. این بخش همانند بخش‌های صنعت و کشاورزی طی سال‌های اخیر دچار تغییرات و تحولات خاص خود شده است؛ به طوری که بسیاری از نهادها، سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در کشورهای توسعه یافته عامل مهم موفقیت یا شکست خود را در گرو ارائه خدماتی مناسب مطابق با نیازهای مشتریانشان می‌بینند.

• احیاء استیل فولاد بافت در مدار توسعه به پیش می‏رود

  

  طرح فولاد بافت یکی از ۸ طرح ملی فولادی کشور بود که در سال ۱۳۸۶ در راستای خودکفایی صنعتی و رفع وابستگی به محصولات استراتژیک به‌عنوان بزرگ‌ترین مجتمع فولادسازی در جنوب‌شرق کشور در زمینی افزون بر ۶۱۲ هکتار احداث شد. این ۸ طرح قرار بود که در فاز نخست خود ۸۰۰ هزار تن آهن اسفنجی تولید کنند و در فاز دوم یک تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن تولید شمش داشته باشند.