عاقبت جاده‌سازی میلی‌متری

بارگیری کامیون‌ها فراتر از ظرفیت بار جاده‌‌‌های استان است

در این باره مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌‌‌ای یزد از تناژ اضافه حمل بار و بدون بارنامه کامیون‌‌‌های معادن استان انتقاد کرد و گفت: آسفالت، راه‌‌‌ها و پل‌‌‌های استان به همین دلیل تخریب شده و به جاده‌‌‌ها آسیب وارد می‌شود.

محمد رستگاری افزود: جاده‌‌‌ها بر اساس استانداردهای لازم و ظرفیت بارپذیری طراحی و ساخته می‌شوند و چنانچه فشار باری بیش از ظرفیت مجاز بر جاده وارد شود، موجب آسیب و از بین رفتن رویه آسفالت و زیرساخت آن می‌شود.

وی با بیان اینکه یزد دومین استان معدنی کشور است، تصریح کرد: متاسفانه بارگیری کامیون‌‌‌ها فراتر از ظرفیت بار جاده‌‌‌ها هستند، در صورتی که در برنامه هفتم توسعه به صراحت ذکر شده که معادن باید اقدام به افتتاح دفاتر حمل بار در محل شرکت خود کنند اما اقدام نمی‌‌‌کنند. رستگاری یادآور شد: سالانه ۴۰ میلیون تن کالا از مبدأ استان حمل می‌شود که حدود ۱۵ میلیون تن از این میزان مربوط به معادن است.

همان‌گونه که گفته شد این مشکل موجب شده تا تردد زیاد خودروها در این مسیر شلوغ که عمدتا زوار حضرت امام رضا (ع) هستند با حوادث ناگوار همراه شود که در تازه‌‌‌ترین اتفاق در این جاده و در محور ساغند به چادرملو، به دلیل یک‌بانده بودن این مسیر و حرکت خلاف جهت یک وانت مزدا و تصادف با یک دستگاه تریلی، پنج سرنشین مزدا در دم فوت کردند.

اما داستان دو‌بانده شدن این جاده چیست‌؟!

در سال ۱۳۸۶همزمان با سفر مقام معظم رهبری به استان یزد، طرح دوبانده شدن این جاده هم به تصویب رسید. با این مصوبه حدود ۲۴ کیلومتر از این طرح در سال ۱۳۹۸ به بهره‌‌‌برداری رسید‌ (یعنی در ۱۲ سال ۲۴ کیلومتر و سالی ۲ کیلومتر !).

در سال ۱۳۹۷ یک قطعه به طول ۴۳ کیلومتر به یک شرکت فعال معدنی داده شد که ۱۶ کیلومتر آن آماده بهره‌برداری شد ولی متاسفانه ۲۷ کیلومتر از جاده نیمه‌تمام مانده تا اینکه اخیرا با بازدید معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری یزد مقرر شد تا دوباره کار تکمیل این محدوده را انجام دهد. البته ابتدای آذرماه جاری، یکی از معدن‌‌‌داران بزرگ بخش خصوصی این منطقه تکمیل ۲۲ کیلومتر این جاده را قبول کرده است‌؛ البته این معدن‌دار مهرماه نیز ۱۰ کیلومتر از این جاده (دوراهی چادرملو به سمت یزد) را تکمیل کرده و تحویل داده بود. گفته می‌شود ۹ کیلومتر (ساغند به طرف رباط پشت بادام) به اضافه زیرگذر ساغند نیز توسط همین معدن‌کار تا چند ماه دیگر، ۱۳ کیلومتر از دوراهی چادرملو تا ساغند توسط یک شرکت تا دهه فجر و ۱۰ کیلومتر دیگر نیز (بعد از باند دوم خرانق به‌طرف ساغند) تا سال آینده به بهره‌‌‌برداری برسد.

میزان مشارکت در دو‌بانده کردن این طرح مصوب ۱۷ سال قبل شامل سهم دولت و چند شرکت بخش خصوصی بوده است.

آخرین وضعیت تخصیص سهم دولت در جاده یزد – طبس

در خصوص سهم دولت مدیرکل راهداری یزد گفت: در سال‌جاری، تمرکز اصلی بر ترمیم و روکش راه‌‌‌های شریانی از جمله محور تهران- بندرعباس و جاده یزد - طبس خواهد بود. به گفته محمد رستگاری، بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان برای این پروژه‌‌‌ها اختصاص یافته و اقدامات اولیه در این زمینه آغاز شده است. وقوع چند حادثه دلخراش در محور یزد – طبس به‌ویژه واژگونی اتوبوس زائران بوشهری و فوت بیش از ۱۰ نفر از هموطنان و لزوم ایمن‌‌‌سازی محور پای قوه قضائیه را به این بخش باز کرد و در همین راستا بر اساس مفاد مواد ۶ و ۷ قانون ایمنی راه‌‌‌ها و راه‌آهن (اصلاحی ۱۳۷۹) با حکم قضایی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان اردکان، تعداد پنج راه دسترسی غیرمجاز مربوط به ارگان‌‌‌ها، صنایع و معادن در محور یزد – طبس مسدود و حذف شد.

داستان به همین جا ختم نشد و بالاخره رئیس کل دادگستری استان یزد در نشست اخیر شورای پیشگیری از وقوع جرم استان یزد، اتمام باند دوم یزد- طبس را نیازمند نگاه ملی و برنامه اجرایی زمان‌بندی دانست. حجت‌الاسلام‌‌‌والمسلمین حسین طهماسبی تاکید کرد: باید از شخص وزیر راه و شهرسازی دعوت شود تا به‌صورت میدانی از این مسیر بازدید و با توجه به استفاده چند استان از این مسیر، تکمیل آن در سطح ملی پیگیری شود. وی خاطرنشان کرد: با توجه به خاص بودن این مسیر که منجر به از دست دادن جان تعداد زیادی از هم‌میهنان عزیزمان شده یا باید زیارت را برای مردم ممنوع کرد یا باید در یک طرح زمان‌بندی مشخص‌شده آن را اصلاح کرد؛ نمی‌توان از مردم توقع داشت با وجود داشتن خودروی خوب، با اعمال قوانین این مسیر را به جای ساعت معقول، در ۲۰ ساعت طی کنند. طهماسبی با اشاره به استفاده معادن از محورهای مواصلاتی استان اظهار کرد: باید از ظرفیت‌‌‌های معادن در جهت ایمن‌‌‌سازی مسیرها به‌ویژه محور یزد - طبس استفاده کرد و دادستان‌‌‌ها نسبت به اصلاح ورودی معادن به معابر اصلی و همچنین اجرای تعهدات اولیه معادن در خصوص استفاده از معابر اهتمام جدی داشته باشند. به نظر می‌رسد حل مشکل دو‌بانده شدن این جاده مهم که بعد ملی و بین‌المللی دارد نیازمند عزم جدی ملی و در سطح کلان است؛ جدای از اینکه مصوبه سفر رهبر معظم انقلاب (سال ۱۳۸۶ و در دولت نهم) بر زمین مانده، حتی اگر میلی‌متری هم این مصوبه اجرا شده بود تا الان سهم یزد به اتمام رسیده بود.

مصوبه‌‌‌ای که طی دولت‌‌‌های نهم و دهم، یازدهم و دوازدهم و دولت سیزدهم به سرانجام نرسیده امیدواریم در دولت چهاردهم به پایان رسیده و پرونده‌‌‌اش بسته شود.