افزایش نرخ تورم پس از آنکه اقتصاد ایالات متحده از همه‌گیری کووید-۱۹ در سال۲۰۲۱ و اوایل سال۲۰۲۲ بهبود یافت، این باور عمومی را مبنی بر اینکه بانک‌های مرکزی بر فشارهای تورمی غلبه کرده‌اند، از بین برد و نگرانی‌هایی را درباره ورود مجدد اقتصاد به محیطی مشابه دهه۱۹۷۰ ایجاد کرد. سیاستگذاران، برای اولین‌بار از دهه۱۹۷۰، کنترل قیمت‌ها را در بازارهای انرژی مد نظر قرار داده‌اند. در بسیاری از کشورها، اهداف تورمی در حال حاضر تابع اهداف اشتغال بوده و شبح مارپیچ دستمزد-قیمت بار دیگر مورد بحث قرار گرفته است.

خرد متعارف در اقتصاد کلان برای سال‌ها این بود که تورم دهه۱۹۷۰ ناشی از دو شوک عمده قیمت نفت بود. درحالی‌که این گزارش متعاقبا در ادبیات آکادمیک رد شد، اما در محافل سیاستی به‌عنوان یک خاطره زنده باقی مانده است. بهبود اقتصادی پس از همه‌گیری در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ با افزایش تقاضا برای نفت فراتر از آنچه تامین‌کنندگان پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری کم می‌توانستند تولید کنند، مصادف شد. این واقعیت باعث شده است که برخی از سیاستگذاران به این نتیجه برسند که بار دیگر تورم پیش از هر چیز ناشی از قیمت نفت است. این روایت می‌گوید که اگر فقط قیمت نفت کنترل شود، تورم کاهش می‌یابد. علاوه بر این، افزایش قیمت سوخت دیزل، سوخت جت، گاز طبیعی و برق این فشارهای تورمی را مستقل از بازارهای نفت تقویت کرده و توجه بیشتر را به نقش قیمت انرژی جلب کرده است.

با تکیه بر مقاله اخیر کیلیان و ژو (۲۰۲۳) تحت عنوان «تاثیر تورمی قیمت انرژی»، آنها نشان می‌دهند که این باور عمومی مبنی بر اینکه قیمت‌های انرژی باعث تورم ایالات متحده شده‌اند، توسط داده‌ها پشتیبانی نمی‌شود. شواهد قوی وجود دارد مبنی بر اینکه افزایش قیمت انرژی عامل اصلی افزایش تورم قیمت مصرف‌کننده ایالات متحده در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ نبوده است. مطالعه آنها نشان می‌دهد که تاثیر مستقیم شوک‌های قیمت انرژی بر تورم به واسطه سهم کوچک مخارج انرژی در سبد مصرف‌کننده محدود می‌شود. به‌عنوان مثال، سهم هزینه سوخت موتور در ایالات متحده نزدیک به ۴درصد است، بسیار کمتر از سهم مخارج غذا یا مسکن. علاوه بر این، با توجه به سهم هزینه نفت‌خام در قیمت خرده‌فروشی بنزین - حدود ۶۰درصد در داده‌های اخیر -افزایش یک‌درصد در قیمت نفت تنها به افزایش ۶/ ۰درصد در قیمت بنزین تبدیل می‌شود. بسیاری از این افزایش در ماه اول رخ خواهد داد؛ در نتیجه، حتی افزایش غیرمنتظره قابل توجهی در قیمت نفت تنها تاثیر مستقیم ملایمی بر تورم ماهانه خواهد داشت و این اثر کوتاه‌مدت خواهد بود. سهم هزینه گاز طبیعی و برق حتی کمتر از اقلام مذکور است و هزینه مصرف‌کنندگان برای سوخت دیزل و سوخت جت نیز ناچیز است.

دلیل اینکه بسیاری از اقتصاددانان کلان با این وجود نگران شوک‌های قیمت انرژی هستند، این تصور است که ممکن است این افزایش به قیمت کالاها و خدمات دیگر منتقل شود. به‌عنوان مثال، افزایش قیمت سوخت دیزل هزینه حمل‌ونقل بسیاری از کالاهای دیگر را افزایش می‌دهد. افزایش قیمت سوخت جت هزینه سفر هوایی و حمل‌ونقل هوایی را افزایش می‌دهد. تا جایی که شرکت‌ها از قدرت بازار برای انتقال این هزینه‌ها به مصرف‌کننده برخوردار باشند، فشارهای تورمی گسترده‌تری احتمالا با تاخیر ایجاد می‌شود. علاوه بر این، تا جایی که مصرف‌کنندگان بتوانند در واکنش به این افزایش قیمت‌ها بر سر دستمزدهای بالاتر مذاکره کنند، ممکن است یک مارپیچ دستمزد-قیمت ایجاد شود و باعث ایجاد دوری از افزایش مجدد قیمت‌ها شود.

با در نظر گرفتن همه این موارد کیلیان و ژو با استفاده از پیشرفته‌ترین مدل‌های اقتصادی نشان می‌دهند که یک‌بار افزایش غیرمنتظره در قیمت بنزین باعث افزایش شدید تورم قیمت مصرف‌کننده در ایالات متحده می‌شود؛ اما این شوک تنها به مدت دو ماه تداوم می‌یابد؛ از طرفی شواهدی مبنی بر افزایش مداوم تورم در پاسخ به شوک مثبت قیمت بنزین یا افزایش تورم دوره‌ای با تاخیر نیز وجود ندارد. به‌طور مشابه، افزایش زیادی در تورم اصلی نیز وجود ندارد (تورم بدون احتساب قیمت انرژی و مواد غذایی).

شواهد مقاله نشان می‌دهد افزایش غیرمنتظره در سطح قیمت انرژی به خودی خود باعث ایجاد تورم پایدار نمی‌شود. این افزایش فقط یک شوک در نرخ تورم ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر، فشارهای تورمی در داده‌های ماهانه به محض پایان شوک‌های مثبت افزایش قیمت انرژی کاهش می‌یابد. زمانی که افزایش قیمت بنزین متوقف می‌شود، تورم شاخص قیمت مصرف‌کننده از رشد متوقف می‌شود و به آرامی شروع به کاهش می‌کند. از طرف دیگر، زمانی که اقتصاد با کاهش غیرمنتظره قیمت انرژی مواجه می‌شود، مانند نیمه دوم سال۲۰۲۲، این امر اثرات ضد تورمی را تسریع خواهد کرد.

اخبار مرتبط