رئیس پژوهشکده پولی و بانکی تشریح کرد
الگوی پیشرفته کسب و کار بانک‌ها
عکس: سعید عامری
با توجه به تعاریف متفاوتی که برای بانکداری شرکتی شده است در ابتدای گفت‌وگو، تعریف شما از بانکداری شرکتی چیست و این مفهوم چه مواردی را در بر می‌گیرد؟
با توجه به اینکه عمده خدمات بانک‌ها بر پایه نیازهای اشخاص حقیقی طراحی می‌شوند و معمولا هم تمرکز صرف بر بازار پول دارند، پیچیدگی نیازهای مشتریان حقوقی بزرگ در راهکارهایی که بانک‌ها باید برای رفع چالش‌های این مشتریان داشته باشند، دیده نمی‌شود. بنابراین بانکداری شرکتی که در حقیقت راه‌حل‌محور است سعی می‌کند با ایجاد عمق بیشتر در دانش یک بانک نسبت به کسب‌وکار مشتری و طراحی راه‌حل‌های متناسب با ویژگی‌های مشتری و زنجیره تامین آن، پاسخگوی نیازهای کسبوکارهای بزرگ باشد.
با توجه به تعریفی که ارائه کردید به نظر شما اهمیت بانکداری شرکتی چیست و تجربه دنیا در مورد بانکداری شرکتی چه بوده است؟
نقش بانکداری شرکتی از این منظر بسیار با اهمیت است که ظرفیت‌های خاصی در هر کشور وجود دارد که صرفا نزد سازمانهای بزرگ است و افزایش بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها می‌تواند آثار اقتصادی زیادی داشته باشد. با وجودی که به‌صورت کلی در بسیاری از صنایع، کسبوکارهای کوچک و متوسط بخش قابل‌توجه از فضای فعالیتی را که سابقا نزد کسبوکارهای بزرگ بود، تصاحب کرده‌اند؛ اما هنوز موانع سرمایه‌ای، امنیتی و... بسیاری، مانع از کاهش نقش سازمانهای بزرگ در اقتصادها می‌شوند. علاوه بر این، در دنیا به علت وجود کسبوکارهای بین‌المللی که گستردگی فعالیت آنها مرزهای جغرافیایی نمی‌شناسد، همراهی بانک‌ها با مشتریان فراتر از مرزهای کشورها بسیار حائزاهمیت است. نقش بانک‌های برتر دنیا فقط به ارائه خدمات سپرده‌ای، تسهیلات و... خلاصه نمی‌شود. بلکه بانک، امین مشتری در تعاملات تجاری وی و مشاور او در اتخاذ بهترین تصمیمات برای رشد و حل مشکلات کسب‌وکاری است. تصمیمات کلیدی کسب‌وکارها اعم از ادغام و تملک، فعالیت‌های وارداتی و صادراتی و... عموما با همراهی مشاوران بانکی آموزش‌دیده در زمینه بانکداری شرکتی انجام می‌شوند.
قرار است همایش بانکداری شرکتی آبان ماه برگزار شود. این همایش چگونه شکل گرفت و هدف از برگزاری آن چیست؟ مخاطبان اصلی این همایش چه کسانی هستند؟
با توجه به فضای اقتصادی موجود در کشور باید هم‌افزایی حاصل از تلاش‌های فعالان اقتصادی و صنعت بانکداری افزایش یابد. در حال حاضر محصولات سنتی موجود در سبد خدمات بانکی نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای کسبوکارهای بزرگ باشند. در این زمینه اشکالات فرآیندی، فناورانه و... هم به شکاف میان انتظارات مشتریان و خدمات بانک‌ها افزوده است. بنابراین این همایش در پی ایجاد دیالوگ دوطرفه برای ابراز انتظارات کسبوکارهای بزرگ و شرایط و چالش‌های نظام بانکی است تا گامی در راستای تقویت خدمات بانکداری باشد.
به نظر شما بانکداری شرکتی در مقایسه با بانکداری خرد در ایران آن‌طور که توقع می‌رفت پیشرفت و توسعه داشته است؟ آیا بانک‌ها و شرکت‌های ارائه‌دهنده زیرساخت‌های لازم در این حوزه ضعف داشته‌اند؟ یا فراتر از اینها، کسب‌وکارها و شرکت‌ها این نیاز را به نظام بانکی مطرح نکرده‌اند؟
تکامل مدل‌های جدید بانکداری در تمام کشورها امری زمان‌بر بوده است. در ایران هم چندسالی است که این موضوع مطرح شده و توسط برخی بانک‌ها در دستورکار قرار گرفته است. عمده آسیب موجود در نحوه پیاده‌سازی بانکداری شرکتی در کشور در حال حاضر این است که مفهومی که در دنیا تعریف مشخصی دارد به بهبود نسبی در فرآیندهای تعاملی بانک و مشتری محدود شود. البته سهمی از محتوای بانکداری شرکتی باید از طریق خدمات ارزی بین‌المللی و بازار سرمایه تامین شود که برای بانک‌های کشور محدودیت‌هایی وجود دارد. طبیعی است که شرکت‌های ارائه‌دهنده زیرساخت هم می‌توانند با راهکارهای ویژه بانکداری شرکتی، از بانک‌ها پشتیبانی کند.
وضعیت پیاده‌سازی بانکداری شرکتی در بانک‌های کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما چند درصد از بانک‌های کشور توانایی ارائه خدمات بانکداری شرکتی را دارند؟
بانکداری شرکتی در کشور توسط تعدادی از بانک‌ها در حال راه‌اندازی است. وضعیت آن در هیچ یک از بانک‌ها به‌صورت تکمیل شده نیست. اما این مسیر روشنی است که اگر با دانش کافی راهبری شود، می‌تواند بانک‌ها و کسب‌وکارها را در یک رابطه برد-برد منتفع کند. همچنین برای کشورمان خدمتی ارزنده است که نقش اقتصادی ارزشمندی دارد. درخصوص اینکه آیا تمام بانک‌ها توانایی ارائه خدمات بانکداری شرکتی را دارند هم باید گفت حتی اگر این‌طور باشد؛ انجام این‌کار به صلاح نخواهد بود. زیرا ماموریت بانک‌ها، هدف‌گیری بازار از سوی آنها، ترکیب مشتریان آنها و... با هم متفاوت است و بهتر است هر بانک با بررسی جمیع جوانب گروه‌بندی مشتریان خود را تعریف کند. البته نقش زیرساخت‌های بانک‌ها، نیروی انسانی متخصص برای این موضوع و... را هم نباید نادیده گرفت که از بانکی به بانک دیگر متفاوت است.
آیا بحث‌های قانون‌گذاری می‌تواند به‌عنوان یکی از موانع عدم پیشرفت بانکداری شرکتی باشد؟ اگر پاسخ شما به این سوال مثبت است توضیح دهید قانون‌گذاری چگونه می‌تواند به پیشرفت بانکداری شرکتی کمک کند؟
عمده نیاز بانکداری شرکتی در بحث قانون‌گذاری، مربوط به چابکی و به‌روز بودن مراجع قانون‌گذار در تبیین نحوه فعالیت‌های مرتبط با بانکداری شرکتی و نیز قابلیت‌های فناورانه جدیدی است که در دنیا ایجاد شده است. علاوه بر این، مبحث درآمدهای حاصل از همکاری بانک با شرکت‌های تامین‌کننده خدمات برای طراحی راهکارهای بانکداری شرکتی هم نیاز به تامل دارد. مشکلات موجود در بهره‌برداری بانک‌ها از این درآمدها و مباحث مالیاتی غیرشفاف منجر به عدم تمایل بانک‌ها به تکمیل سبد خدمات بانکداری شرکتی شده است.
هر کدام از بازیگران، از جمله بانک‌ها، شرکت‌های ارائه دهنده زیرساخت‌های لازم، کسب‌وکارها و قانون‌گذار چه مسیری را باید طی کنند تا به بانکداری شرکتی واقعی دست پیدا کنیم؟
مسیر صحیح قطعا کسب دانش تخصصی قبل از هرگونه اقدامی است. ترجمه موضوعات جدید به آنچه که تاکنون بوده است؛ آسیبی است که در نهایت تمام بازیگران این عرصه را متضرر خواهد کرد. استفاده از مشاوران متخصص و طراحی بر اساس شرایط خاص هر بانک موضوعی است که باید حتما مورد توجه بانک‌ها قرار بگیرد. همچنین فاز تغییر مدل کسب‌وکار بانک‌ها نیاز به مدیریت قوی دارد و باید این فاز‌گذار به‌صورت ویژه و برنامه‌ریزی شده هدایت شود.
به نظر شما میزان نفوذ استفاده از خدمات بانکداری شرکتی در بازار هدف چگونه است؟
بازخورد اقدامات صورت‌پذیرفته توسط بانک‌هایی که اقدام به راه‌اندازی بانکداری شرکتی کرده‌اند خوب بوده است؛ اما همچنان امکان فعالیت زیادی در این زمینه وجود دارد. همچنین برخی از خدماتی که از سوی بانک‌های خارجی در بانکداری شرکتی ارائه می‌شوند هنوز در کشور ما ارائه نشده است که آن هم می‌تواند فضای فعالیت بکری برای بانک‌ها باشد.
آیا برگزاری این همایش با رویکردهای جدید در سال‌های بعد نیز ادامه خواهد داشت؟
بله، این همایش پابه‌پای پیشرفت بانک‌های کشور در سنوات آتی موضوعات روز بانکداری شرکتی را مورد بررسی قرار خواهد داد.
ارسال نظر