چرا «مال»ها به مکان فراغت پایتخت‌نشین‌ها تبدیل شده است؟
مقصد اجباری برای تهرانگردی
بررسی‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین علت بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری شهر تهران «فهم غلط» برخی عوامل مدیریتی حوزه گردشگری پایتخت نسبت به جنس و ذائقه تقاضا، تعاریف ساده گردشگری و نارسایی‌ها در این بازار است. این عوامل زمانی که از آنها پرسیده می‌شود «پایتخت‌نشینان برای گردشگری در شهر تهران به چه مراکزی مراجعه کنند؟» در پاسخ عنوان می‌کنند تهرانی‌ها می‌توانند برای اوقات فراغت خود به موزه‌ها مراجعه کنند، اما متاسفانه ساعت کاری موزه‌ها مطابق با ساعت اداری است و در اوقات فراغت شهرنشینان (ساعت ۱۸ تا ۲۲) تعطیل هستند و می‌توانند پارک‌ها را جایگزین کنند. اما در فصول سرد که تهران با بیشترین آلودگی هوا مواجه است پارک‌ها مکان مناسبی برای گردشگری و پرکردن اوقات فراغت ساکنان تهران نیست. بنابراین پایتخت‌نشینان در چنین شرایطی نیازمند حضور در مکان‌های گردشگری-تفریحی سرپوشیده هستند. طی سال‌های اخیر به علت نبود چنین مکان‌هایی اغلب تهرانی‌ها به‌منظور گردشگری و پرکردن اوقات فراغت خود به «مال»گردی - مراکز تجاری -پرداخته‌اند یعنی بدون اینکه خرید کنند یا قصد خرید داشته باشند به مراکز تجاری مراجعه می‌کنند. در حالی که کارشناسان این عارضه را ناشی از فقر مراکز گردشگری در تهران اعلام کرده‌اند. همچنین عوامل مدیریتی حوزه گردشگری پایتخت از تعریف ساده گردشگری نیز بازمانده‌اند و اوقات فراغت را جدا از گردشگری می‌دانند در صورتی که در ادبیات گردشگری عنوان شده «افراد زمان فراغت خود را به گردشگری می‌گذرانند». همین مفهوم غلط در حلقه اول زنجیره سرمایه‌گذاری بخش خصوصی یعنی مرحله مذاکره سرمایه‌گذار با متولی حوزه گردشگری، اثر منفی می‌گذارد و نسبت به طی کردن حلقه‌های بعدی ناامید شده و موجب انصراف آنها از سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری تهران می‌شود؛ زیرا ازنظر سرمایه‌گذاران، برداشت درست سیاست‌گذار و نگاه او به حوزه سرمایه‌گذاری اثر مستقیمی در میزان ریسک سرمایه‌گذاری دارد. دو واقعیت تلخ نیز درخصوص بازار گردشگری تهران وجود دارد؛ یکی مربوط به تعبیه نکردن پارکینگ‌های مناسب برای پارک خودروی شخصی شهروندانی که برای گردشگری در شهر تهران به موزه‌ها و پارک‌ها مراجعه می‌کنند و مورد دوم نیز کمبود مراکز تفریحی مسقف در تهران است که حق انتخاب چندانی به شهروندان برای گردشگری نمی‌دهد؛ عوامل مدیریتی حوزه گردشگری پایتخت نیز این دو واقعیت تلخ را پذیرفته‌اند اما همچنان ادعا می‌کنند که در هیچ یک از این زمینه‌ها سرمایه‌گذاران بخش خصوصی حاضر به سرمایه‌گذاری نیستند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد بخش خصوصی رغبت و آمادگی لازم برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری تهران را دارد و تنها کافی است یک سیگنال درست که تغییر نگرش عوامل مدیریتی حوزه گردشگری پایتخت است از سوی متولیان فعال در این حوزه ارائه شود. از همین رو برخی از عوامل مدیریتی حوزه گردشگری پایتخت در پاسخ به علت عدم حضور بخش خصوصی هیچ جوابی ندارند؛ زیرا از نگاه غلط موجود در حوزه مدیریتی خود غافل هستند.
