متولی دوم برای گردشگری پایتخت

به گزارش «دنیای‌اقتصاد» مهدی سیف رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران در نشست سیاست‌های گردشگری برای تهران در خانه گفتمان شهر اعلام کرد طرح تشکیل سازمان گردشگری به همراه اساسنامه آن به شورای شهر ارجاع داده شده است و در صورت تصویب آن شهرداری به‌عنوان «متولی دوم گردشگری» در تهران، نبض سیاست‌گذاری و هدایت بازار گردشگری را در دست می‌گیرد. تهران طی سال‌های گذشته به دلیل عدم شناخت از جاذبه‌های گردشگری آن و عدم سیاست‌گذاری صحیح جهت توجه به امر توسعه گردشگری در این شهر، نتوانسته شهر مناسب گردشگری باشد و هدف از سفر به تهران به منظور استفاده از خدمات درمانی، خرید یا دیدار با اقوام بوده است اما با این حال گفته می‌شود بخشی از جاذبه‌های گردشگری تهران مورد توجه قرار گرفت و بسیاری از خانه‌های تاریخی و موزه‌ها که از دوران قاجار به بعد برجای مانده و همچنین ایجاد مراکز تفریحی و تجاری مدرن به رونق گردشگری در این شهر انجامید و گروه‌ها و نهادهای مختلفی در جهت ایفای نقش در این حوزه اقدامات گسترده‌ای را انجام داده‌اند.

شهرداری تهران نیز به‌عنوان نهاد مدیریت شهری به منظور توسعه گردشگری در تهران با تشکیل ستاد گردشگری با همکاری گروه‌های مردم‌نهاد در بیش از ۳۵۰ محله به تبلیغ و ترویج تهران‌گردی پرداخته و اکنون با ارائه طرح پیشنهادی به شورای شهر درصدد تاسیس سازمان گردشگری است. با این حال این امر با اشکالاتی همراه است اما در عین حال به شکل مشروط می‌تواند در بازار گردشگری تهران بسیار تاثیرگذار باشد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد با توجه به اینکه دولت در سیاست‌گذاری‌های جدید خود سازمان گردشگری را به وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تبدیل کرده است ایجاد سازمان گردشگری توسط شهرداری در مسیر موازی با ماموریت‌های وزارت گردشگری قرار می‌گیرد و بر اساس تجربه با توجه به اینکه دولت و شهرداری طی سال‌های اخیر بر اساس جهت‌گیری‌های سیاسی همسو نبوده و در نقطه مقابل یکدیگر اقداماتی در جهت شهرسازی داشته‌اند که به شکل زیان‌های ناشی در حوزه شهری و ارائه خدمات همراه بوده است و فقط طی دو سال گذشته دولت و شهرداری همسو بوده و یک روند واحد سیاست‌گذاری شهری را در پیش گرفته‌اند لذا افزایش متولی گردشگری منجر به پیچیده‌تر شدن و گسترش نظام بوروکراسی و طولانی‌تر شدن روند اخذ مجوز برای فعالان عرصه گردشگری می‌شود.

علاوه بر گرفتن مراحل مجوز طولانی از وزارت گردشگری، روند مجوز از شهرداری هم به آن اضافه شده و منجر به شکل‌گیری دست‌اندازهای بیشتر در توسعه گردشگری و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در شهر خواهد شد. از دیگر اشکال‌های این طرح عدم شناخت درست متولیان و سیاست‌گذاران گردشگری از ظرفیت‌ها و کیفیت‌های گردشگری در تهران و محدود بودن تنوع گردشگری با توجه به ذائقه نیاز گردشگر و سنین افراد است. مراکز تفریحی و میراث‌فرهنگی به لحاظ تنوع سلیقه گردشگران بسیار محدود است و خدمات‌دهی این بخش‌ها بر اساس ذائقه افراد بر اساس سنین مختلف صورت نمی‌گیرد. یکی از مهم‌ترین نیازها در بخش‌های گردشگری داشتن پارک بازی برای کودکان است و تا زمانی که متولیان امر گردشگری به شناخت جامع و کامل این ظرفیت و کیفیت با توجه به ذائقه نیاز افراد به گردشگری نرسند ایجاد سازمان‌ها و نهادهای جدید تاثیری در رونق و توسعه گردشگری نخواهد داشت.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد» شهرداری‌ها بخش مدیریت شهری را برعهده دارند و در روند شهرسازی، حفظ و نگهداری آثار تاریخی و ایجاد مراکز تفریحی سطح شهری و تسهیل حمل و نقل و مدیریت ترافیکی شهر بسیار تاثیرگذارند و همچنین در شهرهای موفق در جذب گردشگر جهان مانند بانکوک یا استانبول شهرداری‌ها یکی از بازیگران اصلی در جذب گردشگران با ایجاد تسهیلات و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای بخش‌های خصوصی و دیگر فعالان حوزه گردشگری بوده‌اند. تشکیل سازمان گردشگری در شهرداری تهران با درنظر گرفتن چهار گام می‌تواند در کنار وزارت گردشگری و بخش‌های خصوصی فعال در این حوزه در رونق و توسعه گردشگری تهران موثر باشد. سازمان گردشگری در حوزه گردشگری باید در نقش یک سیاست‌گذار به بازیگری بپردازد و دیگر اینکه مسوولیت اجرایی این حوزه را به بخش خصوصی و فعالان گردشگری واگذار کند و خود وارد حوزه اجرایی نشده و در بخش سیاست‌گذاری باقی بماند. همچنین با بررسی اشکالات وارده و شناخت ظرفیت‌ها و کیفیت‌های گردشگری تهران بر حسب ذائقه نیاز گردشگری افراد با درنظر گرفتن رنج‌های مختلف مسیر سرمایه‌گذاری را با ایجاد تسهیلات لازم فراهم کند. به‌عنوان شرط چهارم، شهرداری باید با همکاری و همسویی با وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری از حجم بوروکراسی‌های پیچیده و گسترده بکاهد و شرایط لازم برای فعالیت بخش‌های خصوصی در توسعه و رونق گردشگری تهران ایجاد کند.