درباره برند نوظهور جهانی آفریقا
آفریقا اکنون قاره‌ای با ۵۴ کشور متنوع و بیش از یک میلیارد نفر جمعیت است که طبق برنامه‌ریزی‌ها این جمعیت تا سال ۲۰۵۰ به ۲میلیارد نفر می‌رسد. اقتصاد این قاره از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، ۵۰ درصد (۷/ ۷ درصد در هرسال) رشد داشت که دو برابر نرخ رشد اقتصادهای پیشرفته است. میزان شهرنشینی این قاره تا سال ۲۰۵۰ به ۶۲ درصد می‌رسد؛ طبقه متوسطی که به‌سرعت در حال گسترش هستند و هزینه‌های مصرف‌کننده تا سال ۲۰۲۰ به یک تریلیون دلار می‌رسد. آفریقا به‌عنوان قاره‌ای که به‌طور مکرر کودتاها و ۱۶ جنگ را تا چندی پیش در سال ۲۰۰۲ پشت سر گذاشته، اکنون نسبتا در صلح و آرامش است و حدود دوسوم دولت‌های آفریقایی به‌صورت دموکراتیک برگزیده می‌شوند که این میزان در سال ۱۹۹۱ تنها ۸ دولت بود. این برند جدید آفریقا است. جایی که حدود ۱۶ سال از جنگ و تخریب گذشته و مسیر رشد و توسعه را طی می‌کند و جمعیت طبقه متوسط آن رو به افزایش باشد، فرصتی قابل تامل برای برنامه‌ریزی و تنظیم مبادلات صنعتی-تجاری و اقتصادی است که پیش از سرخ شدن بازار آفریقا ناشی از ورود کشورها و شرکت‌های بزرگ جهانی نیازمند جایابی و جایگاه‌سازی برای بازار ایران است.
اما این قاره پرجمعیت، بازاری یکسان و متحدالشکل نیست. این قاره از ۵۴ کشور با سطوح توسعه مختلف، با زیرساخت‌ها و چالش‌های مرتبط به فقر و نابرابری متفاوت تشکیل شده است. از این تعداد کشور، تولید ناخالص داخلی ۱۲ کشور- نیجریه (۵۸۰میلیارد دلار)، آفریقای جنوبی (۳۵۰ میلیارد دلار)، مصر (۲۷۰ میلیارد دلار)، الجزایر (۲۱۱ میلیارد دلار)، آنگولا (۱۲۱ میلیارد دلار)، مراکش (۱۰۵میلیارد دلار)، سودان (۷۰ میلیارد دلار)، غنا (۵۵ میلیارد دلار)، لیبی (۵۵ میلیارد دلار)، اتیوپی (۴۸ میلیارد دلار)، تونس (۴۷میلیارد دلار) و کنیا (۴۴ میلیارد دلار)- نماینده ۸۲ درصد اقتصاد ۲/ ۲ تریلیون دلاری این قاره است. درمجموع، این کشورها ۶۵ درصد جمعیت ۱/ ۱میلیارد نفری آفریقا را تشکیل می‌دهند. با این‌حال، تنها حدود ۱۰تا ۱۳ درصد تجارت آفریقا میان کشورهای آفریقایی است که در مقایسه با میزان ۴۰درصد تجارت آمریکای شمالی در میان کشورهای آمریکای شمالی و ۶۳ درصد تجارت کشورهای غرب اروپا با کشورهای همین منطقه درصدی ناچیز است. اتحادیه آفریقا برای ترغیب سرمایه‌گذاران و افزایش تجارت داخلی و کاهش قیمت کالاهای مصرفی برای جلب اعتماد عمومی مبادرت به تاسیس سازمان جوامع اقتصادی منطقه‌ای (RECs) کرد. در این اقتصاد منطقه‌ای کشورهای پیشرو از جمله برترین «برندهای ملی» در رتبه‌بندی برندهای مالی کشورهای آفریقایی‌اند.
«ساخت آفریقا»
ارتقای شاخص‌های ریسک‌پذیری، سهولت کسب و کار، رقابت‌پذیری، شفافیت مالی و کارآفرینی باعث افزایش اعتماد به برندهای «ساخت آفریقا» شده است. درحالی‌که برندهای غیر آفریقایی همچنان بر آفریقا تسلط دارند و طبق نتایج ۱۰۰ برند آفریقا، برندهای آفریقایی تنها ۲۳درصد از تحسین‌شده‌ترین برندها و یک درصد ارزش برندها را تشکیل می‌دهند، اما برندهای آفریقایی به‌ویژه در زمینه ارتباطات راه دور، مواد غذایی، رسانه‌ها و خرده‌فروشی در حال پیشرفت و ارتقا هستند. با رشد اقتصاد آفریقا و ثروتمندتر شدن آفریقایی‌ها و رشد ظرفیت برندسازی آنها، تقاضا برای برندهای بومی‌یا برندهای غیرآفریقایی که بر اساس بینش‌های آفریقایی ایجاد می‌شوند، در حال رونق است. با توجه به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات از یکسو و رشد صنایع کشاورزی و معدنی از سوی دیگردر آفریقا، امکان فعالیت شرکت‌های نوپای ایرانی در قالب استارت‌آپ‌های فناورانه در آفریقا قابل بررسی و برنامه‌ریزی برای دولت و بخش خصوصی است. مشارکت نخبگان و فعالان صنعت و تجارت و اقتصاد ایرانی در توسعه برند ملی آفریقا از طریق توسعه همکاری‌های جدید می‌تواند زمینه‌سازی خوبی برای توسعه «برند ملی ایران» در اتحادیه آفریقا نیز باشد.
برخی از کشورهای پیشرو آفریقایی با تمرکز بر ارتقای برند ملی خود همچون آفریقای جنوبی، کنیا، بوتسوانا، غنا و نیجریه سازمان‌هایی برای «برندسازی ملی» تاسیس کرده‌اند تا به‌طور فعال و فوری برند ملی هماهنگ و متناسبی را ایجاد کنند تا باعث تسریع و پیشرفت سرمایه‌گذاری، گردشگری، تجارت، صادرات و هویت ملی شود، اما اکثریت این ۵۴ کشور از سازمان‌های گردشگری و تجارت خود برای تحریک و رشد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، گردشگری، تجارت و صادرات استفاده می‌کنند و برندهای ملی خود را ارتقا می‌دهند. مشارکت نهادهای مدنی و نخبگان آفریقایی برای رشد سرمایه‌گذاری در طرح‌های تسریع‌کننده کارآفرینی و برندسازی ملی به کمک رنسانس آفریقا وارد شده‌اند؛ برای نمونه بنیاد نیجریه‌ای Tony Elumelu موسسه Africapitalism را تاسیس کرده تا از این طریق به توانمندسازی هزار کارآفرین آفریقایی جدید کمک کند و کسب‌وکارهای پان-آفریقایی را مانند MTN (آفریقای جنوبی)، Dangote (نیجریه)، DStv (یکی از شرکت‌های تابعه نسپرس)، Ecobank (توگو) و Safaricom (سرمایه‌گذاری مشترک میان Telekom کنیا و Vodafone) (کنیا) که خدمات M-Pesa آن استاندارد جهانی در انتقال پول از طریق تلفن همراه است ایجاد کنند.
اکثر این کسب‌وکارها و برندها بخش برجسته‌ای از ۱۰۰ برند آفریقا در رتبه‌بندی بهترین برندهای آفریقا و ازجمله ۴۰ برند چالش‌برانگیز آفریقایی هستند. با توجه به چالش‌های موجود ازنظر زیرساخت‌ها، فقر، نابرابری از یکسو و فرصت‌های اقتصادی بسیار زیاد از سوی دیگر، این درک وجود دارد که اکنون آفریقا دارای فرصت جهانی جدید منحصربه‌فردی است. به‌منظور تحقق این فرصت، رشد آفریقا باید به خود آفریقایی‌ها سپرده شود، اما باید به‌خوبی از این موضوع آگاه بود که تمام ۵۴ کشور آفریقایی هنگام انطباق این کسب‌وکارها و برندهای جهانی، چالش‌ها و فرصت‌های متفاوتی دارند. طرح‌هایی که در زمینه جامعه مدنی ایجاد شده‌اند مانند برند آفریقا، جنبشی بین نسلی برای ایجاد تصویر مثبتی از آفریقا، بزرگداشت هویت آن و تقویت رقابت‌پذیری آن و چند مورد دیگر نقش تقویت‌کننده‌ای غیردولتی را ایفا می‌کنند که در تسریع پایدار توسعه آفریقا مکمل نهادهای دولتی پان- آفریقایی مانند اتحادیه آفریقا هستند. با بهبود ارتباطات راه دور، اتصال به اینترنت، سفر درون آفریقایی و بین‌المللی و تسهیل انجام کسب‌وکار که باعث تقویت آفریقا و دسترسی آفریقایی‌ها به امکانات محلی و جهانی می‌شود، اکنون اعتماد جدیدی پدیدار شده و برند جدید آفریقا، با شعار آفریقایی‌ها برای آفریقا، آگاه از واقعیت‌ها اما الهام گرفته از استانداردهای جهانی آماده رقابت در سطح جهانی هستند.
ارسال نظر