آیا رابطه مستقیم نرخ ارز و توریسم با نوسان محقق می‌شود؟
تله بی‌ثباتی ارزی برای گردشگری
در همین حال آنها تاکید می‌کنند بی‌ثباتی نرخ ارز نیز خود می‌تواند لطماتی را به صنعت سفر تحمیل کند. به عقیده این فعالان گردشگری، ثبات و آرامش در بازار ارز موجب می‌شود بسته سفر به یک کشور که شامل طیف گسترده‌ای از خدمات در آن کشور می‌شود، با گذشت زمان قیمت ثابتی برای گردشگر خارجی داشته باشد و این مساله در جذب گردشگران خارجی اهمیت بالایی دارد. کارشناسان استدلال می‌کنند عموم گردشگران اروپایی و آمریکایی از ماه‌ها قبل از سفر برنامه‌ریزی‌های مربوط به سفر خود را انجام می‌دهند و اگر در قالب تور به یک کشور سفر می‌کنند، این بسته سفر را از مدت‌ها قبل تهیه می‌کنند. این درشرایطی است که اگر نرخی که برای این بسته‌ها ارائه می‌شود، همواره با تغییر همراه باشد، آنها را دچار سردرگمی خواهد کرد و ممکن است آنها را از سفر به ایران منصرف کند. اما در فضای آرام ارزی تورگردانان می‌توانند مطابق برنامه‌ریزی خود، مبلغ دریافت‌شده از گردشگر را صرف هزینه‌های سفر وی کنند و از سودآوری بنگاه خود اطمینان لازم را داشته باشند. این در حالی است که نوسانات شدید ارزی کشور چنین آرامش خاطری را از فعالان گردشگری ایران و همچنین گردشگران ورودی به کشورمان سلب کرده است.
اقبال بلند تورهای ورودی
در این میان یکی از فعالان گردشگری که نسبت به افزایش به‌وجود آمده خوش‌بین است، اکبر غمخوار است. به باور این مدیر آژانس، افزایش نرخ برابری ارز هم می‌تواند آثار مثبتی داشته باشد و هم آثار منفی ایجاد کند. او در گفت‌وگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» تصریح می‌کند: «برای کسانی که در بخش تورهای ورودی فعالیت دارند، افزایش نرخ ارز خبر خوبی است و به افزایش درآمد آنها منجر می‌شود. در همین حال افت ارزش پول ایران، خود باعث افزایش گردشگران ورودی نیز خواهد شد که اثر افزایش درآمد را دوچندان خواهد کرد.» با این‌همه غمخوار اضافه می‌کند: «اثر منفی این افزایش نرخ ارز روی سفرهای خارجی خواهد بود؛ به این ترتیب که دلار گران می‌شود و مردم توانایی مالی برای سفرهای خارجی را از دست خواهند داد.»
وی در پاسخ به این سوال که بی‌ثباتی نرخ ارز تورگردانان را دچار چالش‌هایی در قیمت‌گذاری می‌کند یا خیر، نیز توضیح می‌دهد: «از آنجایی که ما خدمات داخلی را برای تورهای ورودی با ریال می‌خریم و درآمد را با دلار دریافت می‌کنیم و همچنین به این خاطر که نرخ برابری ارز همواره در ایران سیر صعودی دارد، مشکلی برای تورگردانان ایجاد نمی‌شود و به ضرر آنها منجر نخواهد شد.» به باور این فعال اقتصادی، با افزایش نرخ ارز، صادرات وضعیت بهتری پیدا می‌کند و واردات با مشکل مواجه می‌شود و از آنجا که جذب گردشگر به کشور نوعی صادرات نامرئی است، بنابراین این افزایش نرخ نمی‌تواند گردشگری ورودی را با چالش روبه‌رو کند و حتی می‌تواند به رشد آن نیز منجر شود. غمخوار البته معتقد است ثبات ارزی می‌تواند برای فعالیت‌های گردشگری نیز همچون دیگر بخش‌های اقتصادی نسخه بهتری باشد. با این‌همه و درحالی که در برخی دیگر از بخش‌های اقتصادی جو نگران‌کننده‌ای به‌خاطر افزایش نرخ ارز حاکم است، این مدیر آژانس می‌گوید که در فضای تورگردانان گردشگری چنین جوی وجود ندارد و فعالان دارند به‌کار خود ادامه می‌دهند.
گرانی سفرهای ورودی در بلندمدت
دیگر فعالان گردشگری البته مانند غمخوار به شرایط موجود ارزی خوش‌بین نیستند. رضا اباذری معتقد است این افزایش نرخ ارز حتی در بلندمدت نیز برای گردشگری ورودی چالش ایجاد خواهد کرد. این مدیر آژانس با اشاره به اینکه نوسان نرخ ارز به‌طور کلی در اقتصاد کشور اختلال ایجاد می‌کند، آسیب‌هایی که به واسطه این نوسانات به صنایع گردشگری و هوانوردی کشور تحمیل می‌شود را به دو بخش آنی و میان‌مدت تقسیم می‌کند و می‌گوید: «در بخش آسیب‌های آنی می‌توان به خرید اتاق هتل‌ها در خارج از کشور اشاره کرد. در شرایط نوسان، ما اتاقی را که برای مثال ۱۰۰یورو ارزش مالی دارد، صبح دیروز با نرخ یوروی ۷هزار تومان رزرو کرده‌ایم و صبح امروز باید با نرخ ۷۳۰۰تومان بپردازیم.»
به باور وی، مدیران تورهای خروجی در این حوزه بیشتر متضرر خواهند شد و سفرهای خروجی نیز برای مردم دشوارتر می‌شود. اباذری یادآوری می‌کند که در چنین شرایطی اولین ضرر به ارائه‌دهنده داخلی وارد خواهد شد و ضرر بعدی به کسب و کارهای اینترنتی خواهد رسید. این فعال گردشگری درباره چالشی که برای کسب و کارهای اینترنتی گردشگری و سفر ایجاد می‌شود، توضیح می‌دهد: «وقتی نرخ ارز لحظه به لحظه درحال تغییر است، خریدهای آنلاین خدمات سفر بی‌معنی می‌شود و به صورت آفلاین درمی‌آید. به این ترتیب آنها نیز دچار مشکل خواهند شد.»
اباذری درباره تاثیر افزایش نرخ ارز بر تورهای ورودی نیز می‌گوید: «اگرچه برخی معتقدند صادرات خدمات گردشگری متعاقب رشد نرخ برابری ارز افزایش پیدا می‌کند اما به باور من از آنجایی که ما در خدمات گردشگری داخلی خودکفا نیستیم، باید گفت در بلندمدت تورهای ورودی نیز برای تورگردانان به صرفه نخواهد بود.» به گفته این فعال اقتصادی، اجزای تشکیل‌دهنده هتل‌ها نظیر دکوراسیون، تجهیزات، آموزش و حتی نیروی انسانی، وارداتی محسوب می‌شود و افزایش نرخ ارز به افزایش قیمت این خدمات نیز منجر خواهد شد.
او در توضیح وارداتی بودن اجزای بخش حمل‌ونقل نیز تصریح می‌کند: «وسایل نقلیه‌ای که برای جابه‌جایی گردشگران استفاده می‌شود و حتی لاستیک‌ها بعضا خارجی هستند. در هواپیما نیز به‌جز نیروی انسانی تمام اجزا وارداتی به‌حساب می‌آیند. در چنین شرایطی آیا انتظار می‌رود که خدمات تورهای ورودی نیز با افزایش نرخ همراه نباشد؟» این مدیر آژانس تاکید می‌کند که در کوتاه‌مدت ممکن است تورهای ورودی افزایش یابد و درآمد حاصل از آن نیز بیشتر شود اما در بلندمدت به واسطه موارد گفته شده با مشکل مواجه خواهد شد. اگرچه افزایش نرخ ارز برای گردشگری ورودی می‌تواند با اتفاقات خوبی همراه باشد، با این‌همه بی‌ثباتی ارزی می‌تواند به سردرگمی فعالان این حوزه منجر شود و کار آنها را با دشواری‌های بیشتری روبه‌رو کند. حالا بازار گردشگری نیز بیش از آنکه نگران افزایش نرخ ارز باشد، نگران بی‌ثباتی است که گریبان اقتصاد کشور را گرفته و بخش‌های مختلف ازجمله گردشگری را متاثر کرده است.
ارسال نظر