چهرههای فضای مجازی چگونه عملیات جذب توریست را جلو می‌‌برند؟
نگاه سوم به اینفلوئنسر گردشگری
جهان به شیوه‌ای بسیار پویا در حال تغییر است و این در صنعت گردشگری نیز منعکس می‌شود. پدیده‌‌ای که در چند سال اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کرده، «تاثیرگذاران سفر» است که در حال تغییر شکل در این بخش هستند. این اینفلوئنسرها تاثیر زیادی بر جامعه کنونی دارند. آنها به دنبالکنندگان خود در شبکههای اجتماعی، که گردشگران آینده هستند، نشان می‌دهند که از کدام مکان دیدن کنند و کجا عکس بگیرند و دستورالعمل‌‌هایی در مورد نحوه معرفی خود به عنوان یک گردشگر در مقاصد بسیار خاص ارائه می‌دهند. در زمانی که شبکههای اجتماعی در زندگی روزمره ما حضور دارند، اینفلوئنسرهای سفر در حال تبدیل شدن به مربیان جدید بخش گردشگری هستند. اینستاگرام، تیک تاک یا یوتیوب فضاهای مجازی هستند که به آنها اجازه می‌دهند از طریق عکس‌‌ها، ویدئوها و متن‌‌ها رویای مقصدی را در سر داشته باشیم. محبوبیت فزاینده‌‌ای که مقصدهای بیشتری را تشویق می‌کند تا از اینفلوئنسر مارکتینگ برای کمپین‌‌های تبلیغاتی خود استفاده کنند. حرفه اینفلوئنسرهای مسافرتی در چند سال اخیر رشد چشمگیری را بهویژه به دلیل ظهور قدرتمند شبکههای اجتماعی تجربه کرده است. آنچه که قدرت این تاثیرگذاران را می‌سازد، جوامع آنهاست که به صورت روزانه آنها را دنبال می‌کنند. تنها در فرانسه، اینستاگرام بیش از ۲۴میلیون کاربر دارد، در حالی که تیک تاک بیش از ۳/ ۲میلیارد کاربر در سراسر جهان دارد. جوانان بخش بزرگی از جوامع دنبالکنندگان اینفلوئنسرها را تشکیل می‌دهند و بیشترین تاثیر را از پست‌‌ها می‌‌گیرند. در واقع، ۳۷درصد از جوانان می‌گویند زمانی که انتخاب می‌کنند کجا بروند تحت‌تاثیر شبکههای اجتماعی هستند. اما به طور کلی، ۳۴درصد از فرانسوی‌ها می‌گویند که هنگام انتخاب تعطیلات خود از شبکههای اجتماعی استفاده می‌کنند. اما آنچه در افراد تاثیر می‌‌گذارد اشتراک‌گذاری واقعی تجربیات برای مخاطبان است نه تبلیغات. ۳۴درصد مردم فرانسه مقاصد خود را از بلاگرهای سفر انتخاب می‌کنند و به آنها بیشتر از سایت‌های گردشگری سازمانی اعتماد دارند. در سال ۲۰۲۱، بسیاری از دپارتمان‌‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی بخش سفر و گردشگری در فرانسه از بسیاری از اینفلوئنسرهای مطرح اروپایی دعوت کردند تا به ارائه محتواهای با کیفیت بالا و اثرگذار برای جذب گردشگر بپردازند. در ویدئوهای خود زندگی روزمره یک فرد را طی یک یا چند روز نشان می‌دهند و بر واقعی بودن تبلیغ و محتوا بسیار تاکید دارند. فرانسه حتی در کمپینی که با نام اکسپلور فرانس راه‌‌اندازی کرده بود، بخش قابل‌توجه مشتریان خود را از طریق اینفلوئنسرهای سفر به‌‌دست آورد. لهستان و جمهوری چک با همکاری شرکت ریلی با استفاده از ۳ اینفلوئنسر سفر به معرفی مقاصد گردشگری خود پرداختند. ویدئوهایی که بیش از ۲میلیون بازدیدکننده داشتند. در فرانسه حتی استفاده از ون توریستی که در زمان کرونا بسیار محبوب شده بود در تاثیرگذاران سفر وسیله مناسبی برای دعوت مردم به سفر بود. اما این اثرگذاری گاهی منفی بوده و شرکت‌های مد دیگران را تشویق به دنبال کردن راه آنها می‌کنند تا عکس‌های مشابهی بگیرند که این امر گاهی به‌‌دلیل ازدیاد جمعیت در آن منطقه زیان‌آور خواهد بود چرا که آنها عکس‌های خود را در تم فضای کاملا آرام و به دور از جمعیت برداشته‌‌اند که این امر غیرواقعی بودن دنیای مجازی را نشان می‌دهد و بی‌‌اعتمادی شکل می‌گیرد. البته نمی‌توان تاثیرات آنها در مناطق ناشناخته یک مقصد را نادیده گرفت. خیابان کوچک و رنگارنگ کریمو در پاریس که نسبتا ناشناخته بود توسط اینفلوئنسرها اکنون به یک مقصد مهم در فرانسه تبدیل شده است.
اینفلوئنسر مارکتینگ گردشگری قدرت ایجاد تغییر در صنعت سفر را دارد. قدرت اینفلوئنسرها از افرادی که ارتباطات واقعی و طولانی‌مدت با افراد مورد اعتماد را در اولویت قرار می‌دهند، افزایش یافته است. همکاری با اینفلوئنسرها می‌تواند منجر به تجربه کاربری جذابی شود که سایر فالوورها را به مشارکت تشویق می‌کند. اینفلوئنسرها اخیرا آگاهی مصرف‌کنندگان را در زمینه‌های مختلف صنعت سفر افزایش داده‌‌اند. گردشگری مسوولانه و دوستدار محیط‌زیست و تورهای لوکس ممتاز تنها دو نمونه از موضوعاتی هستند که تاثیرگذاران به آنها می‌پردازند. اینفلوئنسرها اکنون در حال برنامه‌‌ریزی برای توسعه یک استراتژی بازاریابی جدید برای شرکای تجاری سفر خود هستند تا به تجدید حیات سفر مقصد در گردشگری بپردازند. صنعت سفر با چالش‌های جدید، اما همچنین فرصت‌‌های جدیدی روبه‌رو خواهد شد. بسیاری از اینفلوئنسرها بر سفر پاک و ایمن تاکید دارند. برخی دیگر سعی می‌کنند سفرهای داخلی یا محلی را تشویق کنند. از نظر استانداردهای سفر، این زمان منحصر به فرد و همیشه در حال تغییر است. همکاری با اینفلوئنسرهای رسانه‌‌های اجتماعی برای برندها چیز جدیدی نیست. شرکت‌های تجاری بزرگی با افراد مشهور با مخاطبان خیلی بالا از سراسر جهان قراردادهای انحصاری در جهت معرفی و تبلیغ برند امضا می‌کنند. اینستاگرام، فیسبوک، یوتیوب، توییتر و تیک تاک از تاثیرگذارترین شبکههای اجتماعی هستند که نقش مهمی در جذب گردشگران از افراد مشهور سفر ایفا می‌کنند. گروه ماریوت با راه‌‌اندازی یک مسابقه در تیک تاک اجرای «تور ۳۰ اقامت در ۳۰۰ روز» را برگزار کرد. اینفلوئنسر مارکتینگ که طی ۱۰ سال گذشته به یک شیوه تاثیرگذار در جذب گردشگر تبدیل شده، با باز شدن مجدد سفرها پس از همه‌گیری تبدیل به یک تجارت بزرگ شده است که انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۲ به حدود ۴/ ۱۶میلیارد دلار رشد کند و بیش از ۷۵درصد بازاریاب‌‌ها برند بودجه خاصی را به خدمات مرتبط با اینفلوئنسر اختصاص می‌دهند. یک شرکت آمریکایی در یک تحقیقی نشان داد که میزان تاثیرگذاری پست‌‌ها در وبلاگ یا سایت دولتی یا فعال گردشگری حدود ۳ دقیقه است و این در حالی است که این تاثیرگذاری در یک شبکه اجتماعی یک اینفلوئنسر سفر ۵۳ ثانیه است. از این رو استفاده از اینفلوئنسرها برای معرفی یک برند سفر و گردشگری ارزان‌‌تر خواهد بود. اینفلوئنسرها در مقابل با ارائه عکس و فیلم در هر پست حدود ۵۰هزار دلار دریافت خواهند کرد. عمده شرکت‌های تجاری که با اینفلوئنسرها قرارداد می‌‌بندند هتل‌‌ها و خطوط هوایی هستند. اما در این میان برخی از دولتها با استفاده از سازمان‌های گردشگری دولتی و خصوصی خود بهویژه در زمان کرونا اقدام به دعوت از اینفلوئنسرها به‌‌منظور معرفی مقاصد گردشگری می‌کنند. فرانسه یکی از موفق‌‌ترین کشورها در این امر است که حدود ۵/ ۲درصد از گردشگران آن از طریق اینفلوئنسرهای سفر به این کشور جذب شده‌‌اند. البته این فقط یک روی مثبت تاثیرگذاری اینفلوئنسرهای سفر هست و نظرات منفی گسترده‌‌ای نیز وجود دارد. اما نقد مهمی که بر اینفلوئنسرها وارد است، تمرکز آنها بر سفرهای لوکس و گران در مقاصدی همچون دبی، بالی و سنگاپور است که قطعا برای همه افراد امکان‌‌پذیر نیست.
با همه‌گیری کرونا دیدگاه‌‌ها نسبت به اینفلوئنسرهای سفر به دوبخش تقسیم شد. گروهی همچون لوئیز اوبراین، مدیر منطقه‌‌ای قاره آمریکا در گروه هتلداری لانگهام به‌‌شدت از بازگشت مجدد آنها استقبال کرده و آنها را در معرفی هتل و جذب مشتری بسیار موثر می‌‌دانند. در مقابل، مالک هتل دروپ آنها را همچون آنفلوآنزا می‌‌داند که منجر به افزایش انتقاد مشتریانش مبنی بر غیرواقعی بودن تبلیغات شده است.
به نمایش گذاشتن فضای هتل با فضاهای جذاب و خاص حتی برای خود کارکنان هتل نیز عجیب و قدیمی است. در تصاویر آنلاین همه چیز بیش از حد خوب و پر زرق و برق جلوه داده می‌شود. از دیدگاه این گروه، اصالت و واقعیت امور کمرنگ یا حذف شده و در مقابل، کلمه هولناک جعلی جای آن را گرفته است.
ریچارد هانلون صاحب یک کاخ-هتل باشکوه در هند معتقد است که مشکل اینفلوئنسرها وجود نداشتن کنترل کیفیتی در عملکردشان است و پیشنهاد می‌کند که باید داوران سفر تعیین کرد که به آنها امتیاز دهند. از دیگر انتقادات مهمی که به برخی از افراد مشهور مجازی سفر وارد می‌شود، این است که درخواست چند اتاق برای سه تا چهار شب با ترانسفر رایگان فرودگاهی و نوشیدنی‌‌ها و غذاهای رایگان دارند؛ این در حالی است که این افراد آن دسته از مشتریانی نیستند که هتل به آنها پاسخ دهد؛ چراکه بسیاری از آنها دنبالکنندگان واقعی نداشته و آنها را خریداری کرده‌اند تا بتوانند امکان داشتن تبلیغ را در صفحه اجتماعی خود به‌‌دست آورند. همه‌گیری تغییرات بسیاری در سبک زندگی در همه زمینه‌‌ها به‌‌وجود آورده که در بخش سفر طی دو سال گذشته کاملا شاهد آن بودیم. اگر تا سال ۲۰۱۹ اکثر افراد مقاصد خود را از طریق عکس‌های بسیار زیبا و غیرواقعی مشهوران مجازی سفر انتخاب می‌کردند، اکنون معتقد به‌‌دنبال کردن افراد با ارائه تصویر واقعی و نزدیک به زندگی مردم هستند. اقامت رایگان برای این افراد در ذهن مخاطبان، رایگان بودن را تداعی می‌کند. از این رو، بسیاری از شرکت‌های تجاری در حوزه سفر بهویژه هتل‌‌ها معتقد به دریافت هزینه‌‌ها از تاثیرگذاران مجازی سفر هستند تا حس واقعی بودن را به مردم القا کنند. حتی برخی پیشنهاد داده‌‌اند این افراد با بررسی اقامتگاه‌‌ها دیگر به مقایسه این مراکز بپردازند. برخی هم معتقدند بهترین روش معرفی مقاصد و مراکز سفر و گردشگری روزنامه‌‌نگاران یا نشریات حرفه‌‌ای هستند. این نوع مشارکت‌‌ها موفقیت بزرگی تاکنون داشتند؛ زیرا چند ساعت پس از انتشار مجله رزروها شروع می‌‌شوند. این نشریات به‌‌دنبال هزینه‌‌های رایگان نیستند. در سال ۲۰۱۴ به اینفلوئنسرها لقب مجانی‌‌های آشکار داده شده بود و مردم ارزش این افراد در ارائه مطالب را دست کم می‌‌گیرند.
باتوجه به آسیب گسترده‌‌ای که کرونا بر صنعت گردشگری وارد کرد، درخواست اقامت رایگان اینفلوئنسرها از سوی فعالان این عرصه رد می‌شود و معتقدند باید از جوامع محلی حمایت کرد و با آنها همسو شد. در این شرایط که همه فعالان در فکر زنده ماندن مشاغل خود هستند، تماشای عکس‌های غیرواقعی و فیلتر شده جذابیتی برای مردم نخواهد داشت.
باتوجه به بررسی جهان در نحوه برخورد با اینفلوئنسرها باید گفت، دعوت‌کنندگان از این افراد دولتها یا شرکت‌های بزرگ سفر و گردشگری هستند و یک فرد به‌‌تنهایی نمی‌تواند عهده‌‌دار هدایت یک گروه تاثیرگذار در سفر باشد. نکته دوم اینکه از این افراد برای تبلیغ و معرفی با تولید محتوای قوی و واقعی از شرایط موجود مقصد ارائه می‌شود و نشان دادن تصویری غیرواقعی نتایج کاملا عکس خواهد داشت.
از همه مهم‌تر اینکه دولتها برای جذب گردشگر و کسب درآمد بیشتر از تاثیرگذاران در سفر دعوت می‌کنند زیرا هزینه‌‌ای به مراتب کمتر برایشان خواهد داشت؛ این در حالی است که دعوت اینفلوئنسرها به ایران به نظر می‌رسد هزینه‌‌های هنگفت غیر‌بازگشتی به همراه دارد که نه تنها ارزی وارد کشور نمی‌کند، بلکه هزینه‌‌های بسیاری هدر می‌رود.
کشورهایی که از تاثیرگذاران در سفر برای معرفی خود استفاده می‌کنند، در اصل از آخرین راهکار خود برای جذب گردشگران بهره می‌‌برند. آنها با ایجاد تمام زیرساخت‌‌های سفر و سرمایه‌گذاری‌‌های کلان در تمامی زمینه‌‌ها، به بخش تبلیغ برای جذب گردشگر می‌‌رسند. این در حالی است که ایران هنوز در نقطه اول این صنعت قرار دارد و آخرین راهکار ممکن را در پیش می‌گیرد.
