زیان کشاورزان از قطع برق
امنیت غذایی در خطر است
مجلس چرا از قطعی برق کشاورزان کوتاه آمده است؟
کارشناسان حوزه کشاورزی عنوان می‌‌‌کنند وزارت نیرو به جای اجرای راهکارهای عملی برای عبور از مشکل کمبود برق و برنامه‌‌‌ریزی برای جذب سرمایه برای ساخت نیروگاه برنامه قطعی ۶ساعته چاههای کشاورزی را ارائه و اجرا کرده است. این اتفاق در حالی رخ داده که بنا بر ماده ۲۵ قانون بهبود محیط کسبوکار مصوب سال ۹۰، به دنبال برقی شدن چاههای آبیاری، قطع برق این چاه‌‌‌ها ممنوع است. با توجه به این اوضاع و متعهد نبودن وزارت نیرو به تعهدات خود، عملا زیست کشاورزان به مشکل برخورده است. در همین زمینه و طبق همین قانون، دولت مکلف است خسارت قطعی برق را به کشاورزان بپردازد. با قطع برق، مقدار آبی که در اختیار کشاورز قرار می‌‌‌گیرد کاهش می‌‌‌یابد و به سبب نیاز به آبیاری مجدد، هدررفت منابع آبی اتفاق می‌‌‌افتد. در این میان برخی از کشاورزان به «دنیای اقتصاد » اعلام کردند که قطعی برق تنها قطعی ۶ساعته و بدون اعلام قبلی نیست، بلکه به صورت رندم این قطعی بیش از این ساعت‌‌‌ها نیز اتفاق می‌ا فتد و این موضوع، زیان سنگینی به کشاورزان وارد کرده است وافت تولید محصولات اساسی را به همراه دارد.
محمدرضا ترابی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق کرمان:
۳۰ تا ۴۰ درصد از محصول پسته کرمان پوک میشود
متاسفانه هر روز برق موتورهای کشاورزی قطع میشود و این امر خسارات سنگینی به کشاورزی استان وارد کرده است. به دلیل قطعی برق ۳۰ تا ۴۰درصد محصول پسته استان پوک میشود و به حوضچه‌‌‌های پرورش ماهی خسارت سنگینی وارد شده است، همچنین سیستم‌‌‌های آبیاری قطره‌‌‌ای از این اتفاق آسیب دیده و به تاسیسات و منصوبات برقی، موتورپمپ‌‌‌ها، تابلوهای برق و پمپ‌‌‌های شناور همه‌‌‌روزه خسارت وارد میشود. قرار بود قطعی برق صنایع مانع از قطعی برق کشاورزی شود؛ اما امروز هر دو بخش با قطعی روبه‌‌‌رو هستند و امسال این قطعی، خسارات سنگینی به کشاورزی استان کرمان وارد کرده است. متاسفانه در این شرایط شرکت‌‌‌هایی در استان کرمان پیدا شده‌‌‌اند که برای واردات مواد و قطعات موردنیاز خود پسته ایران را در بازارهای خارجی زیر قیمت می‌‌‌فروشند تا از کوتاژ صادراتی و اظهارنامه استفاده کنند و اقلام مورد نیاز خود را وارد کنند این اتفاق به کشت پسته در کشور به شدتآسیب میزند.
پیمان فلسفی، نایب رئیس‌کمیسیون کشاورزی مجلس:
زیان ۸ همتی ناشی از قطع برق
میزان ناترازی انرژی در بخش کشاورزی بسیار بالاست چنان که سالانه فقط به دلیل قطع برق چاه‌‌‌ها ۸ همت خسارت به کشاورزان وارد می‌‌‌آید. شناخت ناکافی دست‌‌‌اندرکاران از تامین انرژی مورد نیاز برای صنایع مهم و بنیادی کشور باعث چنین اتفاقاتی در کشور شده است. در حال حاضر بخش کشاورزی و شرکت‌‌‌های تولیدی بورسی و غیر بورسی به عنوان یکی از بخش‌‌‌های اساسی در تامین مواد غذایی بیشترین ضرر و زیان را از لحاظ تامین انرژی مورد نیاز دیده‌‌‌اند؛ زیرا در حال حاضر در طول روز نزدیک به ۶ساعت برق چاههای کشاورزان قطع میشود. قطعی برق زیان جبران‌ناپذیری بر تولید مواد‌غذایی و صنایع وابسته به کشاورزی، کارخانه‌ها و مزارع کشاورزی وارد میآورد به طوری‌‌‌که فرآیند تولید و ایجاد جهش را در آن با اختلال مواجه کرده است.
محمد بازرگان عضو اتاق اصناف کشاورزی:
خسارت حداقل ۳۰درصدی قطعی برق به بخش کشاورزی
در کشت غرقابی اگر برق چاه قطع شود، با وصل مجدد آن کل زمین باید آبیاری شود. به عنوان مثال اگر زمینی ۱۰ هکتاری باشد و تا ۵ هکتار آبیاری شده باشد، با قطعی برق مجدد باید از ابتدا آبیاری شود و اینها خسارت‌‌‌هایی است که در بخش کشاورزی وارد میشود و کسی پاسخگو نیست. با وجود آنکه قطعی برق چاههای کشاورزی خلاف قانون است، این سوال مطرح است که چرا برق تجاری و خانگی مشمول قطعی نمی‌‌‌شود یا برقی را که دولت متعهد به صادرات است، تدبیری برای آن نمی‌‌‌اندیشند که این امر نشان می‌‌‌دهد که وزارت نیرو دیواری کوتاه‌تر از بخش کشاورزی پیدا نکرده است، در غیراین صورت برای مدیریت برق باید برق بخش‌‌‌های صنعت، تجارت و خانگی قطع شود و بخش کشاورزی. زمین ۱۰ هکتاری که برق آن قطع شود و آب به گیاه نرسد، هربار ۱۰ تا ۱۵ درصد به تولید آسیب میزند که این خسارت غیرقابل جبران است و از آنجا که قطعی برق حوزه زراعت را شامل میشود و ۷۰ تا ۸۰ درصد این حوزه آبیاری غرقابی دارد، لذا قطعی برق اثر ۸۰ درصدی بر تولید می‌‌‌گذارد که براین اساس حداقل ۳۰ درصد خسارت در بخش کشاورزی به بار میآورد.
قاسم‌پیشه‌‌‌ور، رئیس اتاق اصناف کشاورزی:
خودکفایی بدون برق امکان ندارد
وزارت نیرو از ابتدای خرداد، برق چاههای کشاورزی را به مدت ۵ ساعت از ساعت ۱۳ تا ۱۷ قطع کرد که این قطعی در زمان اوج بارگیری آسیب جدی به تولید میزند. براساس قانون، قطع برق چاههای کشاورزی در شبانه‌روز نباید اتفاق بیفتد و اجرای این امر خلاف قانون است که مجلس به عنوان ناظر بر اجرای قانون باید ورود کند. با توجه به تاکید بر خودکفایی محصولات اساسی، قطعی برق به خوشه‌‌‌های برنج و دیگر محصولات کشاورزی آسیب میزند، ضمن آنکه خسارت‌‌‌های متعددی به تاسیسات چاههای کشاورزی وارد می‌‌‌کند. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تامین امنیت غذایی و تاکید برنامه هفتم بر خودکفایی محصولات اساسی انتظار می‌‌‌رود که جلسه وزارت نیرو با تشکل‌‌‌های بخش کشاورزی و وزارت جهاد هرچه سریع‌تر تشکیل شود تا قطعی برق چاههای کشاورزی تعیین‌‌‌تکلیف شود.
احمد شورچی کارشناس حوزه کشاورزی :
آیا پرداخت خسارت کافی است
باید خسارت قطع برق به کشاورزان پرداخت شود که البته این امر کاملا صحیح است، اما آیا صرف این موضوع کافی است! اگر دولت به دنبال خودکفایی در کشاورزی است باید زیر‌ساخت‌‌‌های آن را درست کند با برق نیمه‌جان، کشاورزی جان نمی‌‌‌گیرد.
عطاءاللّه‌‌‌هاشمی، عضو شورای هماهنگی تشکل‌‌‌های بخش کشاورزی:
خودکفایی به زیر ساخت نیاز دارد
زمانی که کشاورزان از وزارت و شرکت‌‌‌های برق منطقه‌‌‌ای برق خریداری می‌‌‌کنند، تفاهم‌‌‌نامه‌‌‌ای بین آنها منعقد میشود که برمبنای آن وزارت نیرو متعهد است که در همه ۲۴ ساعت شبانه‌روز برق کشاورزان را تامین کند. اگر وزارت نیرو توانایی تامین ۲۴ساعته برق را ندارد، در مقابل باید به کشاورزان جریمه پرداخت کند، چراکه قطعی ۵ تا ۶ ساعته برق در روز، علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای تولید محصولات اساسی، خساراتی را به پمپ چاههای کشاورزی وارد می‌‌‌کند. بر اساس قانون، برق چاههای کشاورزی ۲۴ ساعته باید کار کند، اما وزارت نیرو قانون را رعایت نکرده و با قطع برق چاههای کشاورزی، صنعت برق را مدیریت می‌‌‌کند. این در حالی است که در برنامه هفتم بر خودکفایی ۱۰۰درصدی ۵ محصول اساسی و خوداتکایی حداکثری دیگر محصولات تاکید شده که استمرار این روند آسیب جدی بر تولید وارد می‌‌‌کند.
علی قلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندم‌کاران:
خسارت قطعی برق به چاههای کشاورزی دارای پروانه
الان سال سوم است که این اتفاق می‌‌‌افتد، در ابتدا وزارت نیرو مشوقی گذاشت و گفت کشاورزانی که در فاصله زمانی مثلا از ساعت ۱۱ تا ۵ بعدارظهر موتور چاه آب را خاموش کنند، بقیه پول برق را از آنها نمی‌‌‌گیریم و می‌‌‌بخشیم، سال اول این اتفاق افتاد منتهی کشاورزان از این موضوع ناراضی بودند ، چون آن میزان بخشودگی اصلا عددی در مقابل خسارت وارده نبود و سال بعد دیگر این اتفاق نیفتاد، وزارت نیرو خودش تصمیم گرفت بدون اطلاع کشاورز از طریق دستگاه دیسپاچینگ مرکز مدیریت یکپارچه، برق را قطع‌‌‌کند و از وصلش هم کشاورز مطلع نیست، چون به نوبت وصل می‌‌‌کنند یک مقدار زمان بر است که این عدد زمان خاموشی را بالا می‌‌‌برد. این موضوع طبق قانون خلاف است، چون ماده ۲۵ قانون بهبود فضای کسبوکار را داریم که در این قانون تصریح شده اگر چنانچه ناترازی در برق داشته باشیم، آن هم به مدت محدود وزارت نیرو می‌‌‌تواند با تامین خسارت تولیدکنندگان در بخش صنعت و کشاورزی برق را قطع بکند و خسارت وارده را پرداخت بکند، منتهی یکی، دو سالی است که این اتفاق نیفتاده که بیایند خسارت وارده به کشاورز را بدهند.
خسارت وارده با توجه به تعداد چاههای برقی موجود در کشور، خیلی میزانش زیاد است، برآوردی که کردیم در تولید محصولات کشاورزی به غیر از دام، طیور و گلخانه فقط محصولات زراعی و باغی حدود ۲۰۰ همت از این قطعی ۶ ساعته برق در طول شبانه‌روز خسارت به کشاورزی و تولیدکنندگان بخش کشاورزی وارد می‌‌‌کنیم و نکته بعد خساراتی است که به تاسیسات وارد میشود، چون وقتی موتور چاه بدون برنامه خاموش و روشن میشود این مساله به تجهیزات از الکتروموتور گرفته تا تابلوهای برق و شناور‌‌‌ها خسارت وارد می‌‌‌کند به علاوه برای خود چاه هم مضر است به دلیل اینکه خروج و ورود متلاطم آب موجب تخریب سفره‌‌‌های اطراف شده که باعث نشست چاه میشود، امروزه در برخی استان‌‌‌ها حفر یک حلقه چاه برای کشاورز بیش از ۵ میلیارد تومان هزینه دارد و اینها خسارت‌‌‌های مترتب است.
قانون دیگری که وجود دارد ماده ۲ قانون تسهیل برقی کردن چاههای کشاورزی هست که در آنجا تصریح شده وزارت نیرو مکلف است ظرف ۲۴ ساعت برق چاههای کشاورزی را در تمام فصول سال تامین بکند، منتهی یک بندی دارد که آن برمی‌‌‌گردد به پروانه بهره‌‌‌برداری که در اختیار کشاورز است. یعنی وزارت نیرو یک پروانه بهره برداری به کشاورز دارای چاه داده و گفته شما در طول سال فلان مقدار ساعت و این میزان آب می‌‌‌توانید برداشت کنید اگر بر اساس آن کشاورز رعایت بکند این باعث میشود وزارت نیرو مکلف باشد ظرف ۲۴ ساعت در طول شبانه روز برق چاه کشاورز را تامین کند. متاسفانه چاههای غیرمجاز همیشه استثنا هستند برای اینکه هیچ دسترسی دولت به اینها ندارند و چاههای مجاز و دارای پروانه که هر ساله پروانه خود را تمدید می‌‌‌کنند به آنها تعدیل و کسری می‌‌‌خورد، حق‌‌‌النظاره و آب‌بها پرداخت می‌‌‌کنند بر اساس نوع محصول و حتی اگر اضافه برداشت داشته باشیم جریمه می‌‌‌کنند، اما چاههای غیرمجاز از این قضایا مستثنی هستند.
