در گفتوگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان شد
سرمایه‌گذاری، حلقه مفقوده در توسعه امنیت غذایی
در راستای واکاوی ابعاد تورم و تولید، گفت‌‌‌وگویی را با محسن محمدی مدیرعامل هلدینگ صنایع عمومی تامین داشتیم. وی در این گفتوگو درباره راهکارهای رشد تولید، رفع مشکلات فعالان این بخش، بحث تورم و اقدامات و برنامههای این هلدینگ صحبت کرد که در ادامه می‌خوانید.
با توجه به نقش مهم تولید در اقتصاد ایران و اثرگذاری که این بخش بر سایر حوزه‌ها دارد، وضعیت فعلی را چگونه ارزیابی میکنید. درحال حاضر تولید با چه چالش‌هایی روبه‌رو است که باید اقدام به رفع آن شود؟
شرکت‌های تولیدی مدت‌‌‌هاست که به دلیل مشکلات اقتصادی، نوسانات نرخ ارز، رشد تورم و...، با چالش‌‌‌های عدیده‌‌‌ای روبه‌رو هستند، اما آنچه درحال حاضر مزید برعلت شده و فعالان این حوزه را درگیر کرده است، نبود سرمایه در گردش واحد‌‌‌های تولیدی است. تورم و افزایش بی‌‌‌رویه قیمت‌ها، مخصوصا در مواد اولیه و خوراک واحد‌‌‌ها، کنسانتره و نهاده‌‌‌های دامی و علوفه در بخش دامپروری و... باعث شده تا فعالان این حوزه با کمبود نقدینگی شدیدی روبه‌رو شوند که تامین سرمایه گردش آنها در چنین شرایطی می‌تواند بسیار موثر واقع شود. این وضعیت در حالی تشدید شده است که قدرت خرید خریداران نیز به شدت کم شده و توان خرید نقدی را ندارند و به صورت مدت‌‌‌دار و اقساطی خریدشان را انجام می‌دهند.
در این زمینه ضروری است که سیستم بانکی حامی تولید باشد و حمایت‌‌‌ها را از این بخش بیشتر کند. اگر نظام بانکی با مدیریت منابع، نقدینگی‌‌‌های سرگردان را به سمت تولید هدایت کند و سرمایه در گردش این واحد‌‌‌ها تامین شود، قطعا این امر به چرخه تولید در کشور کمک می‌کند. آنچه در حال حاضر به تولید آسیب زده است، عدم‌حمایت بانک‌ها از بخش تولید است. هرچند در این زمینه برای تامین مالی زنجیره ارزش شرکت‌ها و بخش‌‌‌های تولیدی، ابزارهای مالی و اوراق همچون اوراق گام طراحی شده است، اما آن‌طور که باید این ابزارها موثر واقع نشده و در اجرا با چالش‌هایی روبه‌رو است که باید رفع شود.
دراین موضوع تردیدی نیست؛ برای اینکه تولید رشد کند و پاسخگوی نیاز جامعه باشد و از طرفی حرفی برای گفتن در بازارهای جهانی داشته باشد، باید از سمت بانک‌ها و سایر نهادهای مالی حمایت شود و حجم تسهیلات پرداختی به آنها افزایش یابد. ضمن اینکه کاهش نرخ سود بانک‌ها نیز دراین زمینه بسیار موثر خواهد بود. اما این درحالی است که پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها قفل شده و شرکت‌ها توان افزایش تولید را ندارند و این امر موجب زمین‌‌‌گیر شدن آنها شده است.
با توجه به مشکلاتی که به آن اشاره شد که قطعا دامن شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ صنایع عمومی را هم گرفته است، برای بهبود و تسهیل این شرایط، چه اقداماتی را در دستور کار قرار داده‌اید؟
به رغم افزایش تورم و بالا رفتن سطح عمومی قیمت‌ها و در شرایطی که بانک‌ها هم حامی کافی برای تولید نبوده‌‌‌اند، همواره تلاش کردهایم در زمان‌‌‌هایی که چرخه نقدینگی شرکت‌های زیرمجموعه‌مان دچار وقفه شد، از منابع داخلی آن را تامین کنیم. اما باید پذیرفت که این گونه اقدامات، درمان‌‌‌های کوتاه‌مدت و مقطعی است و نمی‌توان با این روش‌ها، در بلندمدت مشکلات این بخشها را رفع کرد.
در چنین شرایطی سیاستگذار باید برنامه‌‌‌ریزی کند تا کاهش ریسک نقدینگی شرکت‌ها به حداقل برسد و مشکلات ارزی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان با آن روبه‌رو هستند، برطرف شود؛ چون در این فرآیند است که هم تولید افزایش می‌یابد هم صادرات رشد خواهد کرد. قطعا موانع و بوروکراسی‌‌‌هایی که در این مسیر وجود دارد؛ راه را برای تولید و صادرات سخت می‌کند و این اصلا به صلاح کشور نیست و می‌تواند شرکت‌های تولیدکننده و صادرکننده را با وجود داشتن ظرفیت‌‌‌‌ها و پتانسیل‌های زیاد، از تولید بیشتر عقب بیندازد. در این مسیر برای اینکه روند تند شود، ضروری است که به موضوع فناوری اطلاعات نیز توجه بیشتری شود و حتی اتاق فکر مشترکی ایجاد شود که بتواند مسائل و مشکلات را بررسی و تسهیل‌گری کند.
در سال‌جاری که به عنوان «مهار تورم و رشد تولید» نام‌گذاری شده است، حمایت از تولید و بهبود وضعیت این بخش، چگونه قابل تحقق است، چه راهکارهایی برای تحقق عملی شعار سال وجود دارد؟
این موضوع برکسی پوشیده نیست که تولید مهم‌ترین راهکار حل بحران اقتصادی است و با افزایش میزان تولید در جامعه است که می‌توانیم شاهد کاهش بیکاری، افزایش صادرات و ایجاد اشتغال در کشور باشیم. اهمیت این موضوع باعث شده تا در سال‌های گذشته، تولید و مسائل اقتصادی، محور شعار سال قرار گیرد. امسال هم بحث تولید و تورم، محور نام‌گذاری قرار گرفته، چون تورم یا به عبارتی افزایش بی‌‌‌رویه و مداوم سطح قیمت کالاها و خدمات، یکی از مشکلات اصلی و اساسی اقتصاد کشور است که در این وضعیت، بیشترین ضرر آن در سفره گروه‌‌‌های کم‌‌‌درآمد و آسیب‌‌‌پذیر منعکس می‌شود و مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرده است. در واقع علت اصلی تورم هماهنگ نبودن افزایش پول در جامعه با افزایش تولید است و سریع‌‌‌ترین راه برای مهار آن نیز کاهش رشد نقدینگی است. بر این اساس ما تلاش داریم تا سهم خودمان را در هلدینگ صنایع عمومی تامین، با این شیوه که تا حد امکان تولیدمان را افزایش دهیم و عرضه و تقاضا را به هم نزدیک کنیم، ادا کنیم. البته این تنها هدف ما نیست و سعی داریم در حوزه دامپروری و تامین امنیت غذایی کشور، مثل گذشته، گام‌‌‌های اساسی برداریم و به این مهم بیش از گذشته توجه داشته باشیم. قطعا حوزه تامین امنیت غذایی از موارد حیاتی، مهم و کلیدی برای هر کشوری به شمار می‌آید و این موضوع در جنگ اخیر که در اوکراین اتفاق افتاد، بیش از هر زمان دیگری مشهود شد. اینکه توجه به حوزه غذا و خودکفایی و خوداتکایی در این حوزه از الزامات است و یک ضرورت به شمار می‌آید. باید بپذیریم اگر در کشور این حوزه تقویت نشود و نتوانیم مواد غذایی ضروری و سلامت‌محور را به صورت مستمر، پایدار و کم‌ریسک برای مردم تامین کنیم، این امر در نهایت باعث به مخاطره انداختن سفره غذایی مردم خواهد شد. قطعا سرمایه‌گذاری دراین حوزه و توجه و حمایت از این بخش، می‌تواند به شدت بر تامین امنیت غذایی کشور موثر واقع شود و به خوداتکایی و خودکفایی برسیم. به عنوان نمونه ما در سال‌های دور پنیر را وارد می‌‌‌کردیم و محصولات لبنی را از کشورهای دیگر تامین می‌‌‌کردیم، اما امروز تبدیل به صادرکننده محصولات لبنی شده‌‌‌ایم و این قطعا به دلیل سرمایه‌گذاری است که در حوزه دامپروری شده است.
هلدینگ صنایع عمومی تامین هم با توجه به رسالت اصلی خود که همانا صیانت از دارایی بازنشستگان، توجه به افزایش سودآوری شرکت‌ها و... است، در کنار این ماموریت، تلاش دارد تا سلامت‌‌‌محوری را جزو استراتژی‌‌‌های خود قرار دهد و با یک تیر چند نشان بزند. در این راستا با افزایش تولیدات دامپروری، تولید شیر‌‌‌خام باکیفیت، پایین آوردن بهای تمام‌شده محصولات و... هم به سودآوری اقتصادی شرکت‌هایمان کمک میکنیم و هم باعث خواهد شد، محصول باکیفیت و سالم در اختیار مردم قرار گیرد.
با وجود مشکلات موجود، عملکرد شرکت سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تامین را چگونه ارزیابی میکنید؟
سال گذشته در شرکت‌های دامپروری هلدینگ صنایع عمومی، موفق شدیم 7درصد تولید شیر و 10درصد دارایی زیستی را افزایش دهیم. ضمن اینکه شیر خام تولیدی شرکت‌های دامپروری ما در سال 1401 با جهش خوبی روبه‌رو شد، به طوری که تولید 171هزار تن در سال 1400 را به 182هزار تن رساندیم که امیدواریم این روند در سال‌های بعد تصاعدی افزایش یابد و به چشم‌‌‌انداز 500هزار تن تولید شیر خام برسیم.
قطعا این امر به امنیت غذایی کشور و سلامت مردم کمک قابل‌توجهی خواهد کرد و باعث سودآوری اقتصاد ایران و صیانت از دارایی‌‌‌های بازنشستگان خواهد شد و این یک راهبرد برد- برد است.
در کنار این دستاورد‌‌‌ها، یکی از برنامههای هلدینگ، توسعه فاز‌‌‌های شرکت‌های زیرمجموعه است و به طور حتم با اقدامات و مدیریت درست، خواهیم توانست اتفاقات خوبی برای این هلدینگ رقم بزنیم. دراین راستا پروژه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای مختلفی را در دستور کار خود قرار داده‌‌‌ایم که قطعا با بهره‌‌‌برداری از آنها، کمک قابل‌توجهی به بحث اشتغال‌زایی کشور خواهیم کرد. در حال حاضر ایجاد مزارع جدید دامپروری در استان‌‌‌ها و شهرستان‌‌‌های مستعد را دنبال میکنیم که این موضوع باعث جذب جوانان جویای کار و اشتغال‌زایی در مناطق محروم می‌شود.
در استان‌‌‌های آذربایجان غربی و شرقی، خراسان شمالی، لرستان، کرمانشاه، همدان، اصفهان، فارس، سمنان و... پروژه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای را در دستور کار قرار داده‌‌‌ایم که پیشرفت این پروژه‌‌‌ها از 10 تا 80درصد متفاوت است. مقرر کردیم آن دسته از پروژه‌‌‌هایی را که بالای 50درصد پیشرفت دارند در سال 1402 تکمیل کنیم و باقی پروژه‌‌‌ها را هم کمک کنیم تا پیشرفت کنند و تکمیل شوند. چشم‌‌‌اندازی که ترسیم کردهایم، رسیدن به تولید بیش از 500هزار تن شیر خام و 400هزار دستگاه انواع لوازم خانگی است که امیدواریم با برنامه‌‌‌ریزی که صورت می‌گیرد و اقداماتی که همکاران ما در شرکت‌های تابعه پیگیری می‌کنند و در ستاد هلدینگ راهبری می‌شود، ظرف پنج سال آینده به اهداف مذکور دست یابیم.
هلدینگ صنایع عمومی تامین، برنامههای منسجمی برای افزایش کیفی و کمی تولیدات دارد، این هدف در حوزه لوازم خانگی به چه صورت است و چه اقداماتی دراین خصوص در حال انجام است؟
هلدینگ سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تامین اگرچه به‌صورت تخصصی و در صنعت دامداری با تولید 6/ 1درصد شیر خام کشور فعالیت دارد اما در حوزه لوازم خانگی هم توانسته دستاوردهای خوبی کسب کند و دارای 2درصد از سهم تولید لوازم خانگی و تولید بیش از سه نوع محصول شناخته‌شده در این بازار است. ما در این هلدینگ در تلاش هستیم که در چند سال آینده بتوانیم به هدف تولید 450هزار دستگاه انواع لوازم خانگی دست پیدا کنیم و در این راستا اقدامات خوبی را در دستور کار قرار داده‌‌‌ایم.
تمامی تلاش‌های انجام شده در این حوزه باعث شد که سال گذشته در شرکت لوازم خانگی پارس به رشد 20 درصدی برسیم و در شرکت پارس الکتریک رشد 80 درصدی را محقق کنیم.
برنامه ما این است که در سال‌جاری رشد 25درصدی‌مان را در حوزه لوازم خانگی و الکترونیکی حفظ و تولیدمان را حداقل به 250هزار دستگاه برسانیم. همچنین برنامه داریم محصولات جدیدی را وارد بازار کنیم و در حوزه فعالیتمان در شرکت پارس‌‌‌الکتریک، رشد تولید را به 380درصد در سال‌جاری برسانیم. از دیگر اهداف و برنامههای شرکت، افزایش تولید در شرکت کارتن البرز است. سال گذشته درحالی رشد 135 درصدی را در این حوزه رقم زدیم که امیدواریم این رشد صعودی را در سال‌جاری نیز داشته باشیم.
هلدینگ برای سال‌جاری، چه برنامه‌‌‌ها و اقدامات دیگری را در دستورکار دارد؟
ما در سال 1402 بنا داریم افزایش تولید را که برای آن برنامه‌‌‌ریزی کردهایم به طور حتم محقق کنیم و خود را ملزم به انجام آن کردهایم. چون باور داریم این امر به کنترل تورم، رفع مشکلات اقتصاد، سودآوری شرکت‌ها، اشتغال‌زایی و پاسخگویی مناسب به افراد جامعه کمک قابل‌توجهی خواهد کرد. اما قطعا این امر بدون حمایت و کمک سایر بخشها محقق نخواهد شد و دراین مسیر نیازمند حمایت سیستم بانکی و سایر نهادهای مالی هستیم که بتوانیم منابع موردنیازمان را تامین کنیم. در حوزه دانشبنیان نیز به توفیقات خوبی رسیدیم که اگر حمایت بیشتری صورت گیرد، خواهیم توانست در این حوزه هم عملکرد بهتری داشته باشیم.
به عنوان نمونه با استفاده از توان دانشبنیانها چند چالش مهم در حوزه دام و کشاورزی را به فرصت تبدیل کردیم و نخستین مبحث مربوط به کشت هیدروپونیک علوفه در ملارد شیر بود که بررسی همه‌جانبه این محصول به صورت آزمایشی در دستور کار قرار گرفت تا پس از مشخص شدن نتایج، در مقیاس بزرگ‌تر انجام شود. مساله بعدی در خصوص تولید کیت‌‌‌های تشخیص بیماری‌‌‌های دام بود که این فعالیت نیز با مشارکت شرکت‌های دانشبنیان در حال پیگیری است.
همچنین توانستیم در بخش لوازم خانگی نیز توفیقات خوبی داشته باشیم و در ارتباط تنگاتنگی که با حوزه دانشبنیانها برقرار کردیم اقدامات خوبی را رقم بزنیم که امید داریم این روند ادامه داشته باشد.
