تلاش جهانی برای مقابله با افزایش سطح خشکسالی
با افزایش دما در تابستان، دانشمندان هشدار میدهند که اروپا پس از تحمل گرمترین تابستان خود در سال گذشته، که به گفته محققان اتحادیه اروپا بدترین خشکسالی حداقل در ۵۰۰ سال اخیر بوده است، در مسیر یک تابستان بیرحمانه دیگر قرار دارد. امسال تا اینجای کار، وضعیت در اسپانیا در وخیمترین حالت خود است. خورخه اولچینا، استاد تحلیل جغرافیایی در دانشگاه آلیکانته اسپانیا میگوید: وضعیت خشکسالی در تابستان امسال بدتر خواهد شد. در این نقطه بارندگی نیز شانس کمی برای رفع خشکسالی اساسی دارد. اولچینا گفت: در این زمان از سال تنها چیزی که میتوانیم داشته باشیم توفانها و بارندگیهای موسمی و محلی است که کسری بارندگی را جبران نمیکند.
برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا که بیشترین آسیب را در این خصوص دیدهاند، تقاضای بسیج منابع مالی از به اصطلاح ذخیره کشاورزی این بلوک را دارند که یک اندوخته ۴۵۰ میلیون یورویی برای حمایت از کشاورزان است و برای مواقع استثنایی طراحی شده است. لوئیس پلاناس، وزیر کشاورزی اسپانیا، با درخواست کمک اضطراری از اتحادیه اروپا، هشدار داد که وضعیت ناشی از این خشکسالی به حدی است که پیامدهای آن را نمیتوان تنها با بودجه ملی حل کرد. او میگوید: امسال در مورد اسپانیا شاهد کاهش بیش از ۳۰ درصدی بارندگی از ابتدای سال هیدرولوژیکی هستیم. این امر پیامدهای مستقیمی از نظر تغذیه دام در مراتع دارد و از نظر برداشت زمستانی نیز پیامدهایی را به همراه خواهد داشت که هنوز تکمیل نشده است.
پلاناس در ادامه تصریح کرد: این شرایط همچنین عواقبی بر روی محصولات بهاره دارد که در برخی موارد امکان کاشت آنها وجود ندارد و همچنین در فرآیندهای آبیاری موجب عملکرد کمتر میشود.
گزارشی که در اصل توسط پرتغال و همچنین به نمایندگی از فرانسه، ایتالیا و اسپانیا ارائه شده است، تصویر نگرانکنندهای را برای آینده ترسیم میکند. خشکسالی در اسپانیا در سالجاری تشدید شده و ذخایر آب آشامیدنی و محصولات کشاورزی را تهدید کرده و خطر آتشسوزی جنگلها را افزایش داده است.
شمال ایتالیا تابستان پارسال بدترین خشکسالی را طی ۷۰ سال اخیر پشت سر گذاشت. برخی مناطق زراعی برای آبیاری محصولات خود تقریبا به طور کامل با کمبود آب مواجه شدند و منابع غذایی کشور را در معرض خطر قرار دادند. در پایان ماه آوریل، ۶/ ۲۱درصد از خاک اتحادیه اروپا در «وضعیت هشدار» و ۲/ ۳درصد در «وضعیت آمادهباش» قرار داشت. کارشناسان حوزه کشاورزی میگویند اتحادیه اروپا ناخواسته به سمت «اقتصاد بیکار پایدار» حرکت میکند.
پرتغال و اسپانیا بیشترین هزینه را برای کمبود باران پرداخت میکنند، اما کشورهای بالتیک و اسکاندیناوی نیز خاک خشکتر از حد معمول را تجربه میکنند. بین ماههای اکتبر ۲۰۲۲ و آوریل ۲۰۲۳، اسپانیا با کمبود بارندگی ۲۴درصد کمتر از میانگین مواجه بود، در حالی که در فرانسه ۲۶ بخش از ۱۰۱ بخش در معرض خطر خشکسالی تا پایان تابستان امسال قرار دارند.
در پرتغال، وضعیت خشکسالی تاثیر منفی بر فعالیتهای کشاورزی در بیش از ۴۰درصد از سرزمین داشت، و همچنین در ایتالیا، جایی که خشکسالی و سیل به دامداری، تاکستانها، محصولات غلات، تولید میوه و سبزیجات آسیب رسانده است. کاهش سطح جریان رودخانه همچنین باعث بالا آمدن مصبهای نمکی از دریا در دلتای پو در شمال ایتالیا میشود و آبها را برای نیازهای کشاورزی غیرقابل استفاده میکند.
هیلی فاولر، پروفسور تاثیرات تغییر آب و هوا در دانشگاه نیوکاسل، گفت: سیگنال تغییرات آب و هوایی، بسیار با آنچه ما انتظار داریم مطابقت دارد. بهرغم این پیشبینیهای طولانیمدت، آمادهسازی در مقابل آن در این منطقه به شدت مغفول مانده است. بسیاری از مناطق کشاورزی هنوز روشهای صرفهجویی در مصرف آب مانند آبیاری دقیق یا روی آوردن به محصولات مقاوم به خشکی مانند آفتابگردان را اتخاذ نکردهاند.
رابرت واتارد، دانشمند آب و هوایی و مدیر موسسه پییر-سیمون لاپلاس فرانسه، میگوید: دولتها همواره دیر اقدام میکنند و شرکتها نیز دیر به فکر میافتند. برخی از شرکتها حتی به تغییر مدل مصرف خود فکر نمیکنند، آنها فقط در تلاش هستند تا فناوریهای معجزهآسایی را بیابند که آب را برای آنها به ارمغان بیاورد.
به گزارش وبسایت دولتی پروپلویا، فرانسه در حال خروج از خشکترین زمستان خود از سال ۱۹۵۹ است، با هشدارهای «بحران» خشکسالی که قبلا در چهار بخش فعال شده است و برداشتهای آب بدون اولویت از جمله برای کشاورزی را محدود میکند. همچنین با خشک شدن زمین، باران وقتی میبارد نمیتواند غوطهور شود و عواقب ویرانگری دارد.