افت صادرات موجب نزول شتاب رشد درآمد و تولید شیشه‏‏‌ای‏‏‌ها شد

عقبگرد متغیرهای مالی شیشه‏‏‌سازان

دنیای اقتصاد-عباس بیات : در سال ۱۴۰۲، شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز بورسی عملکرد بسیار خوبی را به ثبت رساندند. مجموع مقادیر تولید و فروش این صنعت طی سال گذشته به‌‌‌ترتیب افزایش ۶۳ و ۸۶درصدی را تجربه کرد. همچنین درآمد فروش شیشه‌‌‌سازان طی سال ۱۴۰۲ رشد ۴۳درصدی داشت. متوسط حاشیه سود این صنعت نیز ۳۱درصد به ثبت رسید که در نوع خود عملکرد خوبی محسوب می‌شود. با وجود این، طی سال‌جاری متغیرهای بنیادین این صنعت وضعیت چندان مناسبی را پشت سر نگذاشته‌اند. بر این اساس تناژ تولید و فروش شیشه‌‌‌سازها در سال‌جاری به‌‌‌ترتیب رشد ۵درصدی و یک‌درصدی را تجربه کرده است که ‌‌‌نسبت به متوسط رشد سالانه عملکرد ضعیفی برای این صنعت محسوب می‌شود. فروش شیشه‌‌‌سازان در سال‌جاری ۳هزار و ۱۴۱میلیارد تومان به ثبت رسیده که نسبت به پنج‌ماه نخست ۱۴۰۲ تنها ۵درصد رشد داشته است.

سودآوری صنعت شیشه طی بهار سال جاری با نزول یک‌درصدی نسبت به بهار 1402 به 30درصد کاهش یافت. در سال 1402 صادرات شیشه‌سازان به اوج خود رسید و این موضوع عاملی بود تا وضعیت مالی این صنعت بهبود چشمگیری را تجربه کند. با وجود این، طی سال‌جاری با نزول صادرات، شیشه‌‌‌سازان نتوانستند عملکرد خوب سال گذشته خود را تکرار کنند و عمدتا با نزول شتاب رشد متغیرهای مالی همراه شدند.

ثبت رکورد تاریخی تولید

ارزیابی میزان تولیدات شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز بورسی نشان می‌دهد که به‌طور متوسط طی 13سال گذشته، 17درصد به تولیدات این صنعت افزوده شده است. روند تولیدات همواره افزایشی بوده و در سال 1402 با ثبت تولید 910هزار تنی در این صنعت، افزایش 63درصدی تناژ تولید نسبت به سال ماقبل رقم خورده که در نوع خود بی‌نظیر است و رکوردی تاریخی برای این صنعت محسوب می‌شود. در بازه فصلی طی بهار امسال درمجموع 247هزار و 581تن انواع شیشه توسط شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز بورسی تولید شده که این میزان تولید در مقایسه با بهار سال گذشته 9درصد رشد داشته است. در پنج‌ماه نخست امسال، میزان تولید شیشه‌‌‌سازان 389هزار تن بوده که این میزان تولید در قیاس با پنج‌ماه ابتدایی سال گذشته 5درصد بهبود یافته است.

با وجود این، در مقیاس ماهانه طی پنجمین ماه از سال‌جاری تولیدات شیشه‌‌‌سازان در مقایسه با مرداد سال قبل افت 3درصدی را تجربه کرده و به 66هزار تن کاهش یافته است. بنابراین به‌رغم عملکرد بسیار خوب این صنعت در رشد مقادیر تولید طی سال 1402، در مقیاس فصلی و ماهانه رشد کمی در تناژ تولید این صنعت رقم خورده است. از میان هفت‌شرکت فعال شیشه‌‌‌ساز بورسی، «کگاز» در سال‌جاری عملکرد بسیار خوبی را به ثبت رسانده است. شرکت مذکور با ثبت مجموع تولید نزدیک به 185 هزار تن انواع شیشه برترین عملکرد را در سال‌جاری در مقایسه با هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده است.

به جهت ارزیابی بهتر عملکرد مالی شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز، در کنار بررسی روند تولیدات بهتر است روند مقادیر فروش نیز بررسی شود. در بازه سالانه به‌طور متوسط طی 13سال گذشته 17درصد به تناژ فروش این صنعت افزوده شده است. روند مقدار فروش این صنعت همواره افزایشی بوده و در سال 1402 به اوج خود رسیده است. طی سال گذشته درمجموع شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز بورسی 906هزار تن انواع شیشه را به فروش رسانده‌اند که با این اوصاف فروش شیشه‌سازان بیش از 86درصد نسبت به سال 1401 جهش یافته است. در مقیاس فصلی طی بهار امسال، همان‌طور که اوضاع تولیدات شیشه‌سازان رکودی بود، تناژ فروش این صنعت نیز با آهنگ ملایمی کاهش یافت.

مجموع مقدار فروش در این صنعت طی بهار امسال 224هزار و 393تن بوده که در قیاس با بهار 1402 به‌‌‌میزان 2درصد کاهش یافته است. در پنج‌ماه نخست امسال و طی مردادماه تناژ فروش شیشه‌‌‌سازان به‌طور متوسط یک‌درصد نسبت به مدت مشابه افزایش یافته است. بنابراین می‌‌‌توان اذعان کرد که به‌رغم عملکرد بی‌نظیر این صنعت در سال گذشته، طی سال‌جاری متغیرهای تولید و فروش رشد چندانی را تجربه نکرده‌اند. طی پنج‌ماه نخست امسال «کگاز» با ثبت مقدار فروش 201هزار تن و رشد 33درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، برترین عملکرد را در میان شیشه‌‌‌سازان به‌لحاظ رشد مقادیر فروش داشته است.

صادرات؛ راه نجات شیشه‌‌‌سازان

از آنجا که نرخ فروش محصولات شیشه‌‌‌سازان از طریق قیمت‌گذاری دستوری تعیین می‌شود، همواره ریسک فزونی هزینه ‌بر درآمد در این صنعت برقرار است. با این حال، نقطه‌عطف شیشه‌‌‌سازان، صادرات است که می‌‌‌تواند ریسک قیمت‌گذاری دستوری در این صنعت را به‌‌‌طور چشمگیری کاهش دهد.  ارزیابی نرخ فروش محصول اصلی این صنعت در سال‌جاری نشان می‌دهد که به‌طور متوسط 22درصد به نرخ فروش محصول اصلی شیشه‌‌‌سازان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزوده شده است. در این بین «کساپا» با ثبت رشد 49درصدی نرخ فروش محصول اصلی خود یعنی شیشه ایمنی تیبا، موفق شده است برترین عملکرد را به‌لحاظ رشد نرخ فروش در این مقیاس به ثبت رساند. در پنجمین ماه از سال‌جاری، به‌طور میانگین 6درصد به نرخ فروش محصول اصلی شرکت‌های شیشه‌‌‌ساز بورسی نسبت به متوسط سال‌جاری افزوده شده است. بیشترین رشد نرخ فروش در این مقیاس نیز به شرکت «کساپا» تعلق دارد. این شرکت طی مردادماه توانسته است شیشه ایمنی تیبا را 15درصد نسبت به متوسط 1403 بیشتر به فروش رساند.

مقایسه نقطه به نقطه نرخ فروش محصول اصلی شیشه‌‌‌سازان نشان می‌دهد که به‌طور متوسط 10درصد طی مردادماه به نرخ فروش این صنعت در مقایسه با مرداد 1402 افزوده شده است. در این مقیاس نیز شرکت «کساپا» با جهش 26درصدی محصول اصلی خود بهترین عملکرد را از خود به نمایش گذاشته است.

 جهش درآمدی «کگاز»

پس از ارزیابی وضعیت تولیدکنندگان شیشه بورسی به‌لحاظ رشد تناژ تولید، فروش و نرخ، حال نوبت به ارزیابی درآمد این صنعت رسیده است. در مقیاس سالانه طی 13سال گذشته به‌طور متوسط هر سال 38درصد به فروش شیشه‌‌‌سازان افزوده شده است. روند فروش این صنعت همواره افزایشی بوده و در سال 1402 با ثبت درآمد 7هزار و 552میلیارد تومانی، جهش 43درصدی نسبت به سال ماقبل در آن رقم خورده است. میزان افزایش سال گذشته این صنعت در قیاس با متوسط سالانه 5درصد بهبود نشان می‌دهد. با وجود این، در مقیاس فصلی و ماهانه نیز همان‌طور که در مقدار تولید و فروش، شیشه‌‌‌سازان عملکرد نامطلوبی داشته‌‌‌اند، رشد خاصی نیز در فروش این صنعت رقم نخورده است.

طی بهار امسال، مجموع فروش شیشه‌‌‌سازان یک‌هزار و 831میلیارد تومان به ثبت رسیده که این میزان فروش در قیاس با بهار 1402 تنها 9درصد رشد داشته است. تجمیع پنج‌ماهه فروش این صنعت نیز طی سال‌جاری با 5درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 3هزار و 141میلیارد تومان رسیده است.  همان‌طور که «کگاز» عملکرد بسیار خوبی در رشد مقادیر تولید و فروش داشته، در بحث درآمدی نیز سردمدار رشد درآمدی بوده است. شرکت مذکور در پنج‌ماه نخست امسال موفق به جهش 60درصدی درآمد خود نسبت به مدت مشابه شده است.

 کاهش نسبی در متغیرهای سودآوری

در میان هفت شرکت تولیدکننده شیشه بورسی ایران، دو شرکت «کرازی» و «کپشیر» عملکرد بسیار خوبی در بهبود متغیرهای سودآوری داشته‌‌‌اند. حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص شرکت «کرازی» طی سال 1402 به‌‌‌ترتیب 49، 45 و 46درصد به ثبت رسیده است. همچنین در بازه فصلی این شرکت طی بهار امسال با ثبت حاشیه سود ناخالص 46درصدی، حاشیه سود عملیاتی 35درصدی و حاشیه سود خالص 40درصدی عملکرد بسیار خوبی نسبت به شرکت‌های هم‌‌‌گروه خود داشته است. شرکت «کپشیر» نیز با ثبت متوسط حاشیه سود 39درصدی طی سال 1402 و همین‌طور میانگین حاشیه سود 47درصدی طی بهار امسال بهترین شرکت به‌لحاظ رشد متغیر سودآوری نسبت به دیگر شیشه‌‌‌سازان بورسی بوده است.