نگاهی به فاکتورهای پراهمیت صنعت پتروشیمی
پتروشیمی‌‌‌ها در مدار ارزندگی
عوامل رشد تقاضا و پیشران صنعت پلی‌اتیلن در سطح جهانی
طبق آنچه موسسات معتبر بین‌المللی پیش‌بینی می‌کنند، صنعت پلی‌اتیلن سبک (LDPE) با افزایش تقاضا از جانب صنعت بسته‌‌‌بندی در سطح جهان می‌تواند تا سال ۲۰۲۷ با نرخ رشد مرکب سالانه بیش از ۳درصد با رشد مواجه شود و منطقه آسیا-اقیانوسیه (شامل ایران) در این حوزه پیشتاز بوده و بر بازار تسلط خواهد داشت. صنعت پلی‌اتیلن سنگین (HDPE) نیز با افزایش تقاضا از جانب صنعت لوله و اتصالات، افزایش فعالیت‌‌‌های عمرانی و بسته‌‌‌بندی می‌تواند با CAGR بیش از ۵درصد و سلطه منطقه آسیا-اقیانوسیه (شامل ایران) رشد و توسعه پیدا کند که مانند LDPE عوامل زیست‌محیطی می‌تواند انبساط بیشتر این صنعت را محدود کند. البته ممکن است با افزایش سطح تولید و عرضه، فروکش‌کردن درگیری‌‌‌ها در اوکراین و بهبود وضعیت پاندمی کرونا و همچنین اعمال سیاست‌‌‌های پولی انقباضی از جانب فدرال‌رزرو شاهد عقب‌نشینی کلی کامودیتی‌‌‌ها از سطوح قیمتی فعلی باشیم.
تولیدکنندگان پلی‌اتیلن در ایران
عدم‌شناسایی پلی‌اتیلن به عنوان محصول خام و نیمه‌خام در مصوبه هیات‌وزیران و نبود مالیات بر صادرات برای این محصول از مزایای تولیدکنندگان PE در مقایسه با سایر بخش‌‌‌های صنعت پتروشیمی است. از تولیدکنندگان بورسی این محصول پلی‌الفینی می‌توان به شرکت پلیمر آریا ساسول، شرکت پتروشیمی جم، مارون و پتروشیمی امیرکبیر اشاره کرد که در این گزارش به بررسی بنیادی و پتانسیل سودسازی برخی از این شرکت‌ها خواهیم پرداخت. طبق آنچه از داده‌‌‌های آزمایشگاهی به دست آمده است، پلی‌اتیلن تولیدی آریا ساسول و جم از منظر کیفیت با توجه به زمان القای اکسایش، نرخ جریان جرمی مذاب و... برتر هستند.
از بهترین معیارهای سنجش کلی سطح ارزندگی هر صنعت در کنار نسبت‌‌‌هایی نظیر Q توبین، EV/ EBITDA و... نسبت قیمت به سود یا P/ E شامل آینده‌نگر و گذشته‌نگر است که می‌توان با مقایسه اعداد فعلی با میانگین‌‌‌های تاریخی به طور نسبی به موقعیت فعلی صنعت از منظر ارزندگی پی برد. به طور تاریخی بازار کارآیی اطلاعاتی (informational efficiency ) بهتر و بیشتری را برای صنعت پتروشیمی در مقایسه با سایر صنایع نشان داده است و همواره شاهد انعکاس بهتر اطلاعات و داده‌‌‌ها بر قیمت سهام شرکت‌های این صنعت بوده‌‌‌ایم که خود نشان‌دهنده جذابیت بالای سرمایه‌گذاری در این صنعت و توجه ویژه سرمایه‌گذاران به ریزنکات و اخبار این صنعت است. در حال حاضر شرکت‌های تولیدکننده پلی‌اتیلن دارای میانگین P/ E گذشته‌نگر ۸واحدی و آینده‌نگر ۷/ ۶واحدی هستند که در مقایسه با سایر بخش‌‌‌های صنعت پتروشیمی سطحی بالاتر است. بالاترین نسبت‌‌‌ها مربوط به آریا و مارون و پایین‌‌‌ترین نسبت‌‌‌ها مربوط به جم و شکبیر است. شرکت‌های صنعت پتروشیمی به طور میانگین بیش از ۹۰درصد سود خالص خود را میان سهامداران تقسیم کرده و نرخ انباشت سود (retention ratio) پایینی دارند که باعث شده است برخی پتروشیمی‌‌‌ها با توجه به وضعیت رشد درآمد بالا و PEG پایین، نسبت P/ D و بازده نقدی سالانه‌شده بسیار جذاب و فراتر از نرخ بازده بدون ریسک را برای سرمایه‌گذاران فراهم سازند، به همین دلیل صندوق‌های بازنشستگی و سرمایه‌گذاران نهادی علاقه زیادی به این صنعت دارند. با نزدیک شدن به فصل مجامع عمومی عادی شرکت‌ها همزمان با پایان سال مالی منتهی به اسفند ۱۴۰۰ و انتشار گزارش‌های حسابرسی‌نشده می‌توانیم شاهد کاهش بیشتر و افزایش جذابیت این معیار در سطح صنعت بعد از مجمع و تصویب تقسیم سود نقدی باشیم. عمده هزینه مواد مستقیم مصرفی در تولید پلی‌اتیلن مربوط به خرید و مصرف گاز اتان است که پس از تبدیل به اتیلن وارد واحدهای پلی‌اتیلن می‌شود. از تولیدکنندگان این ترکیب شیمیایی بی‌رنگ و بی‌بو در داخل کشور می‌توان به پتروشیمی پارس اشاره کرد که مجتمع‌‌‌های تولیدکننده پلی‌اتیلن نظیر آریاساسول، گاز اتان مصرفی خود را از آن تهیه می‌کنند. به‌منظور قیمت‌گذاری گاز اتان فرمول مشخصی در وزارت نفت مصوب شده که یک‌چهارم مجموع نرخ‌های نفتا و میانگین پلی‌اتیلن منهای ۱۴۵دلار با اعمال کف ۲۲۰دلاری و سقف ۴۰۰دلاری است که حساسیت حاشیه سود غیرویژه تولیدکنندگان PE را نسبت به نرخ نفتا (ارتباط مستقیم با نرخ نفت‌خام و بازار انرژی)، نرخ ارز، گریدهای مختلف پلی‌اتیلن و... نشان می‌دهد و مانند سایر مثال‌‌‌های قیمت‌گذاری دستوری دارای برخی معایب است.
شرکت پلیمر آریا ساسول
این شرکت عمدتا صادرات‌محور و از پرسودترین تولیدکنندگان پلی‌اتیلن (LDPE, HDPE, LLDPE, C۳+, ETHYLENE ) است که اوایل سال ۹۹ در بازار اولیه فرابورس عرضه عمومی شد و در حال حاضر با ارزش بازار حدود ۱۲۷هزار میلیارد تومان و ظرفیت فعلی ۷۵۰هزار تن انواع پلی‌اتیلن در سال با طرح‌‌‌های توسعه قابل‌توجه و ماژور برای بررسی بیشتر جذاب است. طبق آنچه کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند، با در نظر گرفتن بودجه عملیاتی ارائه‌شده از سوی شرکت (مفروضات مقداری تولید و فروش)، نرخ LDPE ۱۵۰ دلاری، نرخHDPE ۱۳۰۰دلاری، اتیلن هزار دلاری (۹۵درصد نرخ فوب عسلویه و اعمال تخفیف ۵دلاری برای فروش بین مجتمعی)، گاز اتان ۴۰۰دلاری (سقف فرمول تعیین‌شده با توجه به نرخ‌های پیش‌بینی‌شده از نفتا و پلی‌اتیلن) و نرخ ارز موثر ۲۴۵هزار ریالی قادر به تحقق بیش از ۵/ ۱۶هزارمیلیارد تومان سود خالص (۶۹۰میلیون دلار به نرخ نیما) طی سال مالی ۱۴۰۱ است که با در نظر گرفتن آخرین سرمایه ثبت‌شده شرکت حدود ۱۲هزار ریال به ازای هر برگه سهم محاسبه می‌شود. همچنین تکمیل طرح توسعه واحد پلی‌اتیلن جدید و سایر پروژه‌‌‌های در دست اقدام می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر رشد جریانات نقدی این شرکت داشته باشد.
شرکت پتروشیمی جم
از دیگر تولیدکنندگان برجسته پلی‌اتیلن می‌توان به پتروشیمی جم اشاره کرد که در حال حاضر دارای طرح‌‌‌های توسعه متعددی نظیر واحد تولید اکریلونیتریل بوتادین استایرن (بهره‌‌‌برداری از ۱۴۰۱- توسعه پلیمر پاد جم)، پروپیلن و پلی‌پروپیلن و... است که از پرپتانسیل‌‌‌های این گروه است. این شرکت طی دوره ۱۲ماه منتهی به پایان اسفند ۱۴۰۰ قادر به تحقق فروش ۳۶هزار میلیارد تومانی شده است. مطابق آنچه اجماع تحلیلگران پیش‌بینی می‌کند، پتروشیمی جم می‌تواند با در نظر گرفتن سرمایه ۸/ ۱هزارمیلیارد تومان به ازای هر برگه سهم خود سود خالص بیش از ۷۰۰تومانی را طی سال ۱۴۰۱ محقق سازد و گزینهای جذاب‌‌‌تر به شمار می‌رود.
شرکت پتروشیمی مارون
این شرکت با ظرفیت عملی تولید پلی‌اتیلن سنگین(HDPE) حدود ۳۱۰هزار تنی از دیگر تولیدکنندگان این محصول است و توانسته است طی دوره ۱۲ماه منتهی به پایان اسفند ۱۴۰۰ مبلغ فروش ۵/ ۳۲هزارمیلیارد تومان را محقق سازد. همانند سایر شرکت‌های مورد بررسی در این مجموعه نیز طرح‌‌‌های توسعه متعددی در دستور کار قرار دارد و پتانسیل خوبی برای رشد واقعی جریانات نقدی مشاهده می‌شود. مطابق آنچه اجماع تحلیلگران پیش‌بینی می‌کند، این شرکت با در نظر گرفتن آخرین سرمایه ثبت‌شده قادر به تحقق ۲۲۸۰تومان سود خالص به ازای هر برگه سهم است. همچنین شرکت‌های سرمایه‌گذاری پتروشیمی‌محور نظیر پارسان و تاپیکو که در سطوحی پایین‌‌‌تر از خالص ارزش دارایی معامله می‌‌‌شوند، گزینهای با ریسک مدیریت‌شده و مناسب برای سرمایه‌گذاران است.
