جهش تقاضا برای دوده به‏‏‌دنبال رونق در تایرسازان رقم خورد

صعود چراغ‌خاموش دوده‏‏‌ای‏‏‌ها

دنیای اقتصاد-عباس بیات : ارزیابی سه‌شرکت دوده‌‌‌ساز بورسی نشان می‌دهد که این صنعت به‌رغم رکود در بسیاری از صنایع، عملکرد خوبی به لحاظ رشد متغیرهای بنیادین داشته است. مجموع تناژ تولید و فروش این صنعت در سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌‌‌ترتیب رشد ۷ و ۵درصدی داشته است. به لحاظ درآمدی فروش دوده‌‌‌ای‌ها طی چهارماه آغازین سال‌جاری ۲هزار و ۶۶۷میلیارد تومان به ثبت رسیده که در مقایسه با سال مدت مشابه سال گذشته ۴۳درصد رشد داشته است. عامل اصلی در مثبت شدن متغیرهای دوده‌‌‌سازان را می‌‌‌توان رونق تایرسازان دانست. در سال ۱۴۰۲ و طی سال‌جاری تایرسازان جزو بهترین صنایع بورسی به لحاظ رشد درآمد و تولیدات بوده‌اند و این موضوع موجب شده است تا تقاضا برای دوده به‌عنوان ماده‌‌‌اولیه اصلی تایر افزایش یابد و در نتیجه تولیدات دوده رشد کند. به‌‌‌دنبال این موضوع، حاشیه سود دوده‌‌‌سازان نیز با افزایش خوبی طی دوره‌‌‌های اخیر همراه شده است. طی سال ۱۴۰۲ و بهار امسال به‌‌‌ترتیب میانگین سه‌حاشیه سود اصلی دوده‌‌‌ای‌ها ۱۲ و ۷درصد در مقایسه با متوسط زمانی رشد یافته است.

ارزیابی میزان تولیدات دوده‌‌‌ای‌ها نشان می‌دهد که در مقیاس سالانه به‌طور متوسط هر سال 12درصد رشد تناژی تولید رقم خورده است. با وجود این در سال 1402 مجموع تولیدات این صنعت 140هزار تن بوده که اگرچه 9درصد نسبت به 1401 رشد داشته، اما موفق نشده است به‌‌‌میزان متوسط رشد سالانه افزایش یابد. در مقیاس فصلی، طی بهار امسال مجموع تولیدات دوده‌سازان بورسی 38هزار و 511تن بوده که این عدد در مقایسه با بهار سال گذشته رشد 8درصدی را تجربه کرده است. تجمیع تولیدات چهارماه آغازین سال‌جاری نیز از افزایش 7درصدی مقدار تولیدات این صنعت خبر می‌دهد.

بر این اساس می‌‌‌توان در مقیاس تولید، نمره قابل قبولی برای دوده‌‌‌ای‌ها در نظر گرفت، چرا که در مقیاس سالانه، فصلی و ماهانه موفق به رشد مقادیر تولید خود شده‌‌‌اند. از میان سه‌دوده‌ساز بورسی، شرکت «شصدف» با ثبت مجموع تولید 20هزار تنی طی سال‌جاری و رشد 18درصدی تناژ تولیدات خود، بهترین عملکرد را در میان دوده‌‌‌سازان از آن خود کرده است. شرکت یادشده در چهارمین ماه سال‌جاری موفق به تولید 5هزار و 41تن انواع دوده شده که این میزان نسبت به تیرماه سال گذشته 55درصد جهش یافته است.

ارزیابی مقادیر فروش دوده‌سازان در مقیاس سالانه نشان می‌دهد که در 13سال اخیر به‌طور متوسط هر سال 11درصد به تناژ فروش این صنعت افزوده شده است. این در حالی است که در سال گذشته میزان تولیدات دوده‌‌‌سازان 137هزار تن بوده که این میزان نسبت به 1401 تنها 2درصد رشد داشته است. بر این اساس می‌‌‌توان اذعان کرد همان‌طور که شیب رشد مقدار تولید در مقیاس سالانه در این صنعت کاهش یافته، تناژ فروش نیز همگام با تولید شیب کاهشی داشته و در مقایسه با متوسط سالانه 9درصد نزول شتاب رشد را تجربه کرده است. در مقیاس فصلی طی بهار امسال مجموع مقدار فروش دوده‌‌‌ای‌ها 37هزار و 880تن بوده که این عدد در مقایسه با بهار 1402 به‌‌‌میزان 7درصد رشد یافته است.

مجموع مقادیر فروش سال‌جاری این صنعت 48هزار و 719تن بوده که در مقایسه با چهارماه آغازین 1402 به‌‌‌میزان 5درصد رشد یافته است. بنابراین با توجه به وضعیت وخیم عمده صنایع و کاهش مقادیر تولید و فروش آنها، می‌‌‌توان عملکرد دوده‌‌‌سازان را در این بخش مثبت ارزیابی کرد. همان‌طور که در بخش تولیدات، شرکت «شصدف» برترین عملکرد را از آن خود ساخت، در این بخش نیز با ثبت تناژ فروش 21هزار تنی و رشد 27درصد برترین عملکرد دوده‌‌‌ای‌ها بوده است. همچنین این شرکت در چهارمین ماه از سال‌جاری موفق شده است مقدار فروش خود را به‌‌‌میزان 59درصد نسبت به تیرماه 1402 رشد دهد که در نوع خود بی‌نظیر است.

نزول شیب درآمدی سالانه

پس از بررسی عملکرد دوده‌‌‌سازان در دو متغیر تناژ تولید و فروش، حال نوبت به بررسی این صنعت از لحاظ درآمد فروش رسیده است. بررسی سوابق تاریخی دوده‌‌‌سازان نشان می‌دهد که در 13سال گذشته به‌طور متوسط هر سال 47درصد به فروش این صنعت افزوده شده است. در سال 1400 رشد درآمد به اوج خود یعنی 97درصد رسیده است. با وجود این طی سال 1402 فروش دوده‌‌‌ای‌ها 6هزار و 300میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با سال ماقبل 32درصد رشد داشته است. بنابراین همان‌گونه که شیب مقادیر تولید و فروش دوده‌‌‌ای‌ها در مقیاس سالانه کاهش یافته بود، شیب درآمدی این صنعت نیز افت 16درصدی را نسبت به متوسط سالانه تجربه کرده است. با این حال در مقیاس فصلی جهش خوبی در درآمد فروش دوده‌‌‌ای‌ها به ثبت رسیده است.

در فصل بهار امسال فروش این صنعت 2هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با بهار 1402 به‌‌‌میزان 50درصد رشد یافته است. تجمیع فروش چهارماه آغازین سال‌جاری 2هزار و 667میلیارد تومان بوده که در قیاس با مدت مشابه 43درصد رشد یافته است. بر این اساس می‌‌‌توان اذعان کرد هرچند شیب درآمدی دوده‌‌‌‌‌‌ای‌ها در سال گذشته افت معناداری داشته، اما در سال‌جاری تاکنون عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده است. همان‌طور که «شصدف» بهترین عملکرد را به لحاظ رشد مقادیر تولید و فروش از خود به ثبت رساند، این شرکت در جهش فروش نیز یکه‌تاز بوده است. بر این اساس مجموع فروش سال‌جاری و تیرماه «شصدف» به‌‌‌ترتیب 78 و 115درصد نسبت به مدت مشابه رشد یافته و با این حساب گوی سبقت درآمدی را از رقبای خود ربوده است.

جهش 55درصدی نرخ دوده‌‌‌سازها

بررسی نرخ فروش محصول تولیدی توسط شرکت‌های دوده‌‌‌ای بازار سرمایه نشان می‌دهد که در تیرماه امسال این سه شرکت دوده خود را با متوسط رشد 55درصدی نسبت به میانگین سال 1402 به فروش رسانده‌‌‌اند. در این مقیاس بیشترین رشد نرخ فروش به شرکت «شکربن» تعلق دارد که توانسته است در چهارمین ماه از سال‌جاری دوده خود را با رشد 64درصدی نسبت به میانگین سال گذشته به فروش برساند.

ارزیابی فصلی نرخ فروش این صنعت نشان می‌دهد که در بهار امسال میانگین نرخ فروش دوده رشد 41درصدی را در مقایسه با بهار 1402 تجربه کرده است. تمامی سه‌شرکت دوده‌‌‌ساز بورسی در مقیاس مذکور نزدیک به میانگین به فروش رسانده‌‌‌اند. مهم‌ترین فاکتور سنجش رشد نرخ فروش تیرماه، مقایسه این نرخ با متوسط سال‌جاری است. بر این اساس در تیرماه امسال نرخ فروش محصول اصلی این صنعت 2درصد افزایش را نسبت به متوسط سال‌جاری تجربه کرده است. بیشترین میزان رشد نرخ همچون مقیاس‌‌‌های دیگر به شرکت «شکربن» تعلق دارد که در تیرماه دوده خود را 4درصد گران‌‌‌تر از متوسط 1403 به فروش رسانده است.

شیب صعودی متغیرهای سودآوری

بررسی متغیرهای سودآوری صنعت دوده نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر همواره حاشیه سود این صنعت رو به افزایش بوده است. بر این اساس متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص دوده‌‌‌سازان در 13سال گذشته به‌‌‌ترتیب 18، 14 و 11درصد بوده است. طی سال 1402 متوسط سه‌مولفه اصلی سودآوری این صنعت در سال 1402 به‌‌‌میزان 26درصد به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با متوسط سالانه 12درصد بهبود یافته است. بررسی متغیرهای سودآوری دوده‌‌‌ای‌ها در مقیاس فصلی نیز از روند روبه‌‌‌رشد سودآوری حکایت دارد. بر این اساس در بهار امسال میانگین سه‌متغیر مذکور 29درصد بوده که در مقایسه با متوسط فصلی 7درصد افزایش داشته است.

 با وجود اینکه در بررسی تناژ مقدار تولید و فروش و همچنین درآمد فروش شرکت «شصدف» عملکرد بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشت، در بررسی حاشیه سود این شرکت عملکرد خوبی نداشته و ضعیف‌‌‌ترین میزان حاشیه سود را از آن خود کرده است. این موضوع نشان می‌دهد که به‌رغم عملکرد خوب «شصدف» در رشد متغیرهای بنیادین خود، این شرکت نتوانسته است هزینه‌‌‌های خود را کنترل کند و این موضوع موجب پایین ماندن حاشیه سود نسبت به دو شرکت دیگر شده است. بیشترین سودآوری، چه در مقیاس سالانه و چه در مقیاس فصلی به شرکت «شدوص» تعلق دارد که توانسته است با ثبت متوسط حاشیه سود 28 و 36درصدی طی سال 1402 و بهار امسال بالاترین میزان سودآوری را به ثبت برساند.