صنعت چاپ و نشر با ثبت بازدهی هفتگی ۲۰ درصدی صدرنشین شد
سردرگمی صنایع بورسی
با توجه به افزایش ریسک برخی از صنایع بزرگ دلاری و اعمال فشارهای خارجی ناشی از رکود جهانی و فشارهای داخلی نشات‌گرفته از دخالت‌‌‌های دولت در بهای تمام‌‌‌شده و درآمد شرکت‌های بزرگ بورسی، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به سراغ سهام کوچک و کم‌‌‌ریسک بروند. با این حال، سردرگمی در بازار تا حدی افزایش یافته است که برخی از سهام کوچک نیز از بازار عقب مانده‌‌‌اند.
صنایع برنده هفته گذشته
بررسی بازدهی صنایع مختلف طی هفته گذشته نشان می‌دهد که صنعت چاپ و نشر برخلاف کلیت بازار، رشد ۲۰درصدی را تجربه کرده و در صدر بازدهی هفتگی صنایع قرار گرفته است. صنعت بنادر و کشتیرانی نیز با رشد یک‌درصدی در یک‌هفته اخیر، خلاف بازدهی بازار عمل کرده است. همچنان صنایع کم‌‌‌ریسک و کوچک بازار که از دید رسانه‌‌‌ها و خبرگزاری‌‌‌ها خارج شدهاند، در کانون توجه معامله‌‌‌گران بازار قرار گرفته و موفق شدهاند بازدهی منفی کمتری را نسبت به هم‌‌‌وزن به ثبت برسانند. هرچند در این میان برخی از صنایع که ماه‌‌‌های گذشته بازدهی خوبی را به ثبت رسانده بودند، این ماه با افت بازار، کاهش قیمت سنگین‌تری را به ثبت رسانده‌اند؛ به طوری که صنعت چوب با کاهش ۷/ ۱۳درصدی و صنعت انبوه‌‌‌سازی و مستغلات با افت ۵/ ۱۲درصدی مواجه شدهاند و صنعت شیرینی‌‌‌جات که هفته گذشته در صدر بازدهی هفتگی قرار داشت، اکنون به یکی از صنایع منفی بازار مبدل شده است.
صنعت فرآورده‌‌‌های نفتی که به یکی از پرحاشیه‌‌‌ترین صنایع هفته گذشته بازار تبدیل شده بود، بازدهی بسیار کمتر از بازار را به ثبت رسانده است. افت ۶۳/ ۶درصدی این صنعت در حالی رقم خورد که صنعت محصولات شیمیایی با افت ۶/ ۴درصدی و صنعت آهن و فولاد با کاهش ۱/ ۵درصدی همراه شده است. همچنین نامه افشای پتروشیمی‌‌‌ها مبنی بر فاکتور کردن خوراک ۷هزار تومانی برای این شرکت‌ها، صنعت اوره را تحت فشار شدیدی قرار داده؛ به طوری که شاخص این صنعت با افت ۴/ ۷درصدی مواجه شده است. صنعت قند و شکر نیز به دنبال نابسامانی بازار قند و شکر و کمبود آن در بازار و ریسک واردات شکر و در پی آن کاهش تولید داخلی، شرایط مناسبی را تجربه نمی‌‌‌کند. دولت نیز با افزایش نرخ شکر موفق به بهبود بازار این محصول نشده است.
در هفته‌‌‌ای که گذشت، شاخص هم‌‌‌وزن با افت شدیدتری نسبت به شاخص کل کانال‌‌‌های پیش‌روی خود را از دست داد؛ به طوری که در ساعات پایانی روزهای آخر هفته معاملاتی اخیر، برخی از نمادهای بزرگ، برخلاف نمادهای کوچک با تقاضای اندک همراه شدند. با این حال، کاهش اعتماد به بازار و رشد بالای برخی از صنایع کوچک در هفته سبز منتهی به ۱۵تیرماه، موجب شد تا شاخص این صنایع پربازده نیز با افت شدیدی همراه شود. کاشی و سرامیک، لاستیک و پلاستیک، مخابرات، نساجی و زغال‌سنگ از جمله صنایعی بودند که در هفته گذشته با شتاب شدیدتری نسبت به بازار، کاهش قیمت را تجربه کردند.
آخر و عاقبت صنایع
همان‌طور که اشاره شد، قطعا در میان هرج‌ومرج بازار در هفتههای اخیر و حتی طی هفتههای پیش‌رو احتمالا صنایع یا تک‌‌‌نمادهایی هستند که بتوانند در این ورطه سربلند بیرون آمده و بازدهی قیمتی خوبی را نصیب سهامداران خود کنند. اما باید این موضوع را در نظر گرفت که در شرایطی که نااطمینانی به حداکثر می‌‌‌رسد، سرمایه‌گذاران در انتخاب سهام، در سردرگمی مطلق به سر می‌‌‌برند؛ چرا که صنایع کوچک حساسیت بیشتری نشان داده و نوسانات قیمتی شدیدی را به بازار تحمیل می‌کنند. در این صورت احتمالا شاخص هم‌‌‌وزن می‌‌‌تواند کاهش شدیدی را تجربه کند. علاوه بر این، انتشار گزارش‌‌‌های بهار شرکت‌های بورسی می‌‌‌تواند بر روند کوتاه‌‌‌مدتی بازار اثرگذار باشد؛ چرا که برخلاف انتظارات از آینده صنایع، گزارش‌‌‌های سه‌ماه ابتدایی سال، کارنامه سبزی را از بورسی‌‌‌ها برجای می‌‌‌گذارد. برخی از فعالان بازار بر این عقیده هستند که انتشار گزارش‌‌‌های صنایع چندان به نفع آینده شرکت‌هایی با عملکرد مثبت نخواهد بود.
در صورتی که رویکرد دولت دست‌درازی به جیب صنایع و سهامداران باشد و بخواهد با تحمیل فشارهای تورمی و سرکوب ارزی، صنایع را تحت فشار قرار دهد، احتمالا صنایع و شرکت‌هایی که سودسازی بیشتری دارند، مشمول این رویکرد خواهند شد.
افت نماگرهای اصلی بازار، قیمت نمادهای بورس تهران را رقیق‌‌‌تر کرده و کوچک‌ترین محرک مثبت می‌‌‌تواند شاخص بورس را با رشد خوبی همراه کند. در صورتی که دولت از سیاست دخالت در صنایع عقب‌‌‌نشینی کند و دست خود را از جیب سهامداران بیرون بکشد و فشار درآمدی را از طریق آزادسازی نرخ ارز، از صنایع بزرگ بردارد، بازار در قیمت‌های فعلی آن‌قدر ارزنده است که بتواند به رشد دوباره حداقل تا نزدیکی قله قبلی ادامه دهد.
اگر شاخص رشدی را از محل کاهش ریسک صنایع بزرگ تجربه کند، احتمالا صنایع بزرگ دلاری و بنیادی بازار که افت قیمتی سنگینی را تجربه کردهاند و P/ E پایینی دارند، میتوانند بازدهی زیادی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورند. فولاد و پتروشیمی دو صنعتی هستند که به‌واسطه تحمل ریسک بالا طی هفتههای اخیر میتوانند از کلیت بازار سبقت بگیرند. همچنین در صورتی که ریسک این صنایع افزایش یابد و صنایع دلاری بار سنگین ریسک بازار را به دوش بکشند، صنایع ریالی بنیادی که رشد بالایی را تجربه نکرده‌اند و نسبت قیمت به سود مناسبی دارند، میتوانند رشد خوبی را تجربه کنند. صنایع دارو، غذا، کاشی و سرامیک و تایرسازی، جزو صنایع ریالی هستند که میتوانند در بازار پیشتار باشند.
به نظر می‌‌‌رسد، دولت تمایلی به کاهش درآمد ارزی به‌واسطه تعطیلی پتروشیمی‌‌‌ها ندارد و احتمالا در شرایطی که امیدها به‌شدت کاهش یافته است، با کوتاه آمدن دولت از سیاست فعلی، بازار و صنایع بزرگ به حرکت خود ادامه خواهند داد.
