افزایش نرخ محصولات منجی روزدارو شده است؟

ریسک حاشیه سود «دروز»

دنیای‌اقتصاد-امیرعلی جراحی : شرکت داروسازی روزدارو در سال ۱۳۴۲ تاسیس شد. فعالیت این شرکت در زمینه دارو است و محصولاتی مانند کپسول، قرص و پودر تولید می‌کند. سهامداران دروز عبارت است از شرکت پوراطب، سرمایه‌گذاری دارویی پورداروایرانیان که در برآیند بیش از ۵۷‌درصد از مالکیت شرکت را بر عهده دارند. این شرکت برای افزایش فروش و به تبع سود‌آوری خود قصد دارد که با بهینه‌سازی خطوط تولید موجود، افرایش کیفیت محصولات تولیدی و همچنین توسعه خطوط تولید با اجرای پروژه‌های مختلف، به این هدف نزدیک‌تر شود.

محصولات شرکت

محصولات اصلی این شرکت شامل انواع قرص و دراژه، انواع کپسول و انواع پودر می‌شود که به ترتیب 88 درصد، 10‌درصد و 2‌درصد از درآمد دروز را تشکیل می‌دهند. با توجه به این موضوع که فروش شرکت کاملا در داخل کشور بوده و هیچ‌کدام از محصولات آن صادراتی نیستند، نوسان نرخ ارز در کوتاه‌مدت تاثیر چندانی بر مبلغ فروش شرکت نمی‌گذارد. اما در بلندمدت به دلیل اینکه محصولات مختلف از این نرخ اثر می‌پذیرند، بنابراین با تغییر قیمت دلار می‌توان شاهد نوسان درآمد شرکت بود.

از طرف دیگر مواد اولیه شرکت شامل مواد اولیه دارویی و مواد اولیه بسته‌بندی می‌شود. بیش از 87‌درصد از این مواد مربوط به مواد اولیه دارویی و مابقی آن مختص مواد اولیه بسته‌بندی است. در سال‌های 1400 و قبل‌تر این شرکت مواد اولیه بسته‌بندی خود را به کمک واردات تامین می‌کرد. اما از سال 1401 با جایگزینی تامین‌کننده خارجی با داخلی، دروز توانست وابستگی مواد بسته‌بندی را به نوسانات نرخ ارز کاهش دهد.

روند تولید، فروش و سود‌آوری

بررسی روند تولید و فروش شرکت طی سال‌های گذشته می‌تواند بیانگر میزان رشد واقعی شرکت‌های تولیدی باشد. از طرف دیگر روند تولید هر یک از محصولات به تنهایی نشان می‌دهد که تمرکز آن بر هر کدام از محصولات در سال‌های گذشته به چه صورت بوده است. در دروز با توجه به نمودار رشد مقدار تولید هر محصول نسبت به سال 1397 می‌توان متوجه شد که طی 4 سال اخیر دروز سعی کرده است میزان تولید انواع کپسول خود را افزایش  دهد و این محصول را جایگزین انواع پودر و قرص و دراژه کند. همان‌طور که می‌توان مشاهده کرد مقدار تولید انواع کپسول در سال 1400 نسبت به سال 1397 رشدی در حدود 120‌درصد را تجربه کرده است. اما این رشد در دو محصول دیگر حدود صفر‌درصد بوده و مقدار فروش آنها در سال 1400 به اندازه سال 1397 بوده است.

اما از طرفی با توجه به این موضوع که در کشور‌های تورمی رشد نرخ ارز موجب می‌شود که نرخ فروش و به تبع درآمد شرکت‌ها همگام با این رشد افزایش پیدا کند، بررسی رشد مبلغ فروش هر محصول نسبت به سال 1397 نشان می‌دهد که حتی با وجود افت مقدار تولید در برخی از محصولات، به سبب رشد قیمت هر محصول مبلغ فروش آنها افزایش یافته است. با توجه به این روند بیشترین رشد مربوط به انواع کپسول بوده که نسبت به سال 1397 رشدی در حدود 490‌درصد را تجربه کرده است. دو محصول دیگر نیز رشد‌هایی به ترتیب 300 درصدی و 220 درصدی را شاهد بودند.

یکی دیگر از روند‌های مهم شرکت روند سود‌های آن است. این آمار نشانگر میزان بهینه بودن عملیات شرکت است. در دروز اگر رشد هر یک از سود‌ها را نسبت به سال ماقبل آن اندازه‌گیری کنیم می‌توانیم نوسانی در حدود مثبت 191 درصد، مثبت 39‌درصد و منفی 13‌درصد را در سود خالص طی سال‌های 1398، 1399 و 1400 مشاهده کنیم. از طرف دیگر سود عملیاتی نیز مانند سود ناخالص تجربه رشد طی سال‌های 1398، 1399 و در نهایت یک افت در سال 1400 را داشته است.

اما در این میان سود خالص شرکت توانسته است هر سال نسبت به سال قبل‌تر رشد کند. این آمار در 3 سال اخیر هر سال به ترتیب رشدی در حدود 1874 درصد، 2‌درصد و 424‌درصد به ثبت رسانده است. بررسی این سه سود نشان می‌دهد که طی این سال‌ها عملیات شرکت کمی با مشکل روبه‌رو بوده است. اما سود خالص به دلیل دارا بودن درآمد از طریق اقلام متفرقه، شاهد رشد بوده است. حال باید بررسی کرد که آیا در سال‌های آینده نیز سود ناخالص و عملیاتی شرکت افت خواهد کرد یا می‌توانند مستعد رشد باشند.

تخمین سود سال آینده

برای تخمین سود سال 1402 شرکت روز دارو ابتدا باید متغیر‌های اثر‌گذار بر این شرکت را بررسی کرد. مهم‌ترین این مفروضات عبارت است از نرخ مهم‌ترین محصول و همچنین نرخ مهم‌ترین ماده اولیه آن. از آنجا که انواع قرص و دراژه اصلی‌ترین بخش درآمد شرکت را شامل می‌شود، نرخ آن می‌تواند درآمد شرکت را دچار تغییرات قابل‌توجهی کند.

این نرخ برای سال 1402 برابر با 750 تومان برای هر جعبه یا شیشه در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر ماده اولیه دارویی نیز که بخش عمده بهای مواد مصرفی دروز را شامل می‌شود نرخی در حدود 4977 تومان برای هر کیلو یا عدد پیش‌بینی شده است. از طرف دیگر نرخ‌هایی همچون افزایش حقوق و دستمزد، نرخ تورم و رشد نرخ حمل و نقل نیز برای سال آتی برابر با 50 درصد، 45‌درصد و 35‌درصد برآورد شده است.

با در نظر گرفتن این مفروضات می‌توان درآمدی در حدود 738 میلیارد تومان را برای سال 1402 پیش‌بینی کرد. اگر شرکت بتواند در سال 1401 درآمدی در حدود 451 میلیارد تومان را محقق کند بنابراین می‌توان انتظار رشدی معادل 64‌درصد را داشت. از این مقدار درآمد بیش از 290 میلیارد تومان سود ناخالص و حدود 173 میلیارد تومان سود خالص برای سال 1402 پیش‌بینی می‌شود. در صورتی که سود نا‌خالص و خالص دروز در سال 1401 به عدد 107 میلیارد تومان و 23 میلیارد تومان برسد، می‌توان انتظار داشت که به طور میانگین سود‌های شرکت رشد 172 درصدی و 633 درصدی را به ثمر برساند.

دلیل اصلی این رشد‌ها را می‌توان ناشی از رشد نرخ محصولات و همچنین افزایش تولید انواع پودر دانست که انتظار می‌رود در سال‌های آتی، درآمد اصلی شرکت را تولید کند.