بررسی عملکرد شرکت صنعتی محورسازان ایران‌خودرو
صعود «خوساز» تا کجا ادامه دارد؟
«خوساز» به‌عنوان یک شرکت محورساز، بیشتر برای دو خودروی پژو 206 و پژو 405 قطعات تولید می‌کند. روند فروش و سودآوری شرکت طی چهارسال گذشته بیانگر بهبود وضعیت عملیاتی آن است؛ زیرا توانسته است از زیاندهی خارج شود و به سود مداوم دست پیدا کند. همچنین برآورد سود سال 1401 شرکت نشان‌دهنده حال خوب این نماد است. اما باید توجه کرد، ریسک‌های مختلفی شرکت‌های فعال در این صنعت را تهدید می‌کنند که به آنها اشاره شده است.
فعالیت شرکت
موضوع فعالیت شرکت صنعتی محورسازان ایران‌خودرو عبارت است از تولید انواع اکسل و گیربکس خودروی سواری و همچنین سرمایه‌گذاری، فروش و واگذاری انواع کارخانه‌هایی که با فعالیت شرکت مرتبط باشد. مشتریان این شرکت به‌طور عمده شامل شرکت‌های ایران‌خودرو، ساپکو و زامیاد هستند. بررسی فروش شرکت نشان می‌دهد که اصلی‌ترین محصولات «خوساز» عبارتند از اکسل عقب پژو 206، اکسل عقب پژو 405، دیسک و توپی پژو 206، دیسک و توپی پژو 405 و دیگر محصولات که به‌ترتیب 31درصد، 23درصد، 14درصد و 11درصد از درآمد شرکت را تشکیل می‌دهند. لوله‌خام و میلگرد بخش اعظم مواد اولیه شرکت را تشکیل می‌دهند که از شرکت‌های سپهر صنعت نگین، ماشین‌سازی اراک و صنایع فولاد آلیاژی تامین می‌شوند.
بررسی روند تولید، فروش و سودآوری شرکت به تحلیل منطقی عملکرد آن در آینده کمک می‌کند. روند میزان فروش شرکت طی چهارسال اخیر ثبات نداشته و در سال 1399 شاهد رشد 38درصدی و در سال 1400 شاهد افت 5درصدی بودیم. انتظار می‌رود میزان فروش «خوساز» در سال جاری به 990هزار دستگاه برسد که به معنای افت 20درصدی نسبت به سال 1400 است.
روند مبلغ فروش شرکت صنعتی محورسازان ایران‌خودرو نشان می‌دهد که این آمار طی چهارسال اخیر، هر سال نسبت به سال قبل، رشد قابل‌توجهی را به ثبت رسانده است. درآمد فروش شرکت در سال‌های 1398، 1399، 1400 و 9ماهه 1401 به ترتیب برابر با 295میلیارد تومان، 546میلیارد تومان، هزار و 428میلیارد تومان و 2هزار و 282میلیارد تومان بوده است. این آمار نشان‌دهنده رشد 85درصدی، 161درصدی و 60درصدی است. بنابراین «خوساز» تنها در 9ماهه سال 1401 توانسته است رشد قابل‌توجهی را نسبت به 12ماه سال گذشته تجربه کند.
از دیگر آمارهای شرکت صنعتی محورسازان ایران‌خودرو میتوان به خالص ورود یا خروج تولیدات از انبار اشاره کرد. موجودی انبار شرکت‌ها براساس سیاست‌ها و برنامه‌های مدیریت شرکت برای آینده تعیین می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر شرکت انتظار داشته باشد که در چند ماه آینده میزان تقاضا برای محصولاتش با رشد مواجه شود، احتمال می‌رود میزان محصول بیشتری را در انبار ذخیره کند. بررسی روند آمار در چهارسال گذشته بیانگر این است که غیر از سال 1398 در دیگر سال‌ها شرکت به‌طور تقریبی همان میزان محصول تولیدشده را به فروش رسانده است. اما در سال 1398 به‌طور خالص بیش از 120هزار دستگاه محصول وارد انبار شده است و در دیگر سال‌ها خالص ورود یا خروج خاصی به چشم نمی‌خورد.
از اقلام مهم صورت سود و زیان میتوان به سه سود اصلی اشاره کرد. در شرکت صنعتی محورسازان ایران‌خودرو سود ناخالص در سال‌های 1398، 1399، 1400 و 6ماه اول سال 1401 به‌ترتیب برابر با 20میلیارد تومان، 53میلیارد تومان، 43میلیارد تومان و 40میلیارد تومان بوده است. بنابراین با وجود افت این آمار در سال 1400، انتظار می‌رود در پایان سال 1401 رشد قابل‌توجهی در سود ناخالص دیده شود. در این میان بررسی روند سود عملیاتی و سود خالص «خوساز» نشان می‌دهد که طی چند سال اخیر این دو آمار رشد خوبی داشتند، به نحوی که از زیان‌ده بودن در سال 1398 به سودآوری و رشد در سود خالص و عملیاتی منجر شده است. انتظار می‌رود در سال‌جاری نیز اقلام صورت سود و زیان از رشد خوبی بهره‌مند شوند.
نسبت سهامداران شرکت
سهامداران شرکت محورسازان ایران‌خودرو عبارت است از شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو، شرکت سرمایه‌گذاری سمند، اشخاص حقیقی بالای یک‌درصد، شرکت بیمه اتکایی امین و شرکت مهندسی بازرگانی ارزش‌آفرینان نوین‌آرا که به‌ترتیب 36درصد، 16درصد، 19درصد، 3درصد و 3/ 1درصد از مالکیت شرکت را در اختیار دارند. همچنین شناوری سهام شرکت برابر است با 41درصد که به معنای مالکیت زیاد افراد حقیقی است.
تحلیل سود سال آینده
اگر بخواهیم سود «خوساز» را در سال 1401 محاسبه کنیم، ابتدا باید به تعیین مفروضات موجود و اثرگذار بر فروش و سودآوری شرکت بپردازیم. از مهم‌ترین مفروضات شرکت میتوان به نرخ فروش محصولات اشاره کرد. سه‌محصول اکسل عقب پژو206، اکسل عقب پژو405 و دیسک و توپی پژو206 بیشترین درصد مبلغ فروش شرکت را به خود اختصاص داده‌اند و برای هریک از این سه محصول نرخ تخمینی برابر با 6میلیون و 400هزار تومان، 5میلیون و 750هزار تومان و 3میلیون و 100هزار تومان در نظر گرفته شده است. از نرخ‌های مهم دیگر میتوان به افزایش حقوق، تورم و رشد نرخ حمل‌ونقل اشاره کرد که رشدی معادل 40درصد، 40درصد و 35درصد داشته‌اند.
با فرض‌کردن این متغیرها، مبلغ فروش سال آینده شرکت را میتوان برابر با 3هزار و 483میلیارد تومان برآورد کرد. همچنین از این میزان فروش، سود ناخالصی معادل 113میلیارد تومان و سود خالصی برابر 65میلیارد تومان ساخته خواهد شد. بنابراین سود هر سهم «خوساز» به 586ریال خواهد رسید. این آمار به معنای رشد 94درصدی فروش، رشد 161درصدی سود ناخالص و همچنین رشد 136درصدی سود خالص است. بررسی این آمارها نشان می‌دهد که روند رشد شرکت محورسازان ایران‌خودرو قابل‌توجه بوده و سهام می‌تواند در انتهای سال گزارش‌های خوبی در سامانه کدال بارگذاری کند. از طرفی باید به وابستگی سود شرکت به نوسانات نرخ فروش محصولات اشاره کرد؛ زیرا طبق جدول تحلیل حساسیت اگر نرخ‌های فروش از میزان برآوردشده 5درصد کاهش یا افزایش پیدا کند، سود هر سهم شرکت بین دو عدد منفی177ریال و 1350ریال قابلیت نوسان دارد. در نتیجه سرمایه‌گذاران باید اثرات ریسک قیمتی را در تحلیل‌های خود اعمال کنند.
ریسک‌های شرکت
از ریسک‌های شرکت صنعتی محورسازان ایران‌خودرو میتوان به تورم موجود در اقتصاد ایران اشاره کرد. با توجه به اینکه افزایش قیمت‌ها بر اثر تورم باعث رشد بهای تمام‌شده شرکت می‌شود، این موضوع بر سودآوری شرکت اثرگذار است. بنابراین شرکت باید با کنترل موجودی انبار مواد اولیه خود، برای کاهش اثرات منفی این ریسک برنامه‌ریزی کند.
از طرف دیگر به دلیل وابستگی این شرکت به گروه صنعتی ایران‌خودرو به‌عنوان مشتری عمده، نوسانات و شرایط این خودروساز می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر فروش و سودآوری «خوساز» داشته باشد. از دیگر ریسک‌های اثرگذار بر آینده فروش شرکت میتوان به نوسان نرخ بهره اشاره کرد. این نرخ اثر مستقیمی بر تامین مالی شرکت‌ها می‌گذارد، به نحوی که با رشد نرخ بهره، هزینه فرصت پول افزایش یافته، بنابراین سودآوری شرکت‌هایی که از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند در معرض تهدید قرار می‌گیرد. از طرف دیگر هنگامی که نرخ بهره افزایش پیدا می‌کند، شرکت‌ها برای راه‌اندازی طرح‌های توسعه با تردید تصمیم می‌گیرند و ممکن است آنها را انجام ندهند.
اما با افت نرخ بهره و کاهش هزینه فرصت سرمایه، شرکت‌ها مشتاق می‌شوند وام بیشتری دریافت کنند که باعث رشد فروش و سودآوری آنها می‌شود. از طرف دیگر تمایل شرکت‌ها به احداث طرح‌های توسعه و به‌روزرسانی تجهیزات بیشتر شده که موجب رشد میزان تولید و بهینه‌‌‌تر شدن فرآیند عملیاتی شرکت می‌شود.
