«دنیای‌اقتصاد» یکی از شرکت‌های غذایی بورسی را بررسی می‌کند
واگرایی میان تولید و فروش «غگل»
با بررسی میزان تولیدات درمی‌یابیم که به‌طور میانگین هرسال 9درصد از مجموع تولید شرکت کاسته شده که با توجه به بالاتر بودن عمر شرکت نسبت به میانگین صنعت، مستهلک‌شدن خطوط تولید را می‌توان عامل کاهش تولیدات در سال‌های اخیر دانست. از طرفی مبلغ فروش «غگل» ظرف سه‌سال اخیر 52درصد افزایش را به ثبت رسانده است. مجموع عوامل ذکرشده موجب می‌شود که برای سال مالی 1402 به میزان 24درصد افزایش درآمد فروش و 20درصد کاهش میزان تولید پیش‌بینی شود. در نتیجه، این امر سبب تحقق 72تومان سود به‌ازای هر سهم شرکت می‌شود. لازم به ذکر است که پایان سال مالی شرکت گلوکوزان مصادف با شهریورماه است، بنابراین در هر جای متن که به سال مالی اشاره شده، منظور پایان شهریورماه سال مذکور است.
معرفی شرکت
براساس آمار‌های منتشرشده، شرکت گلوکوزان در سال 1378 در سازمان بورس اوراق بهادار تحت نماد «غگل» پذیرفته شد. ظرفیت حال حاضر شرکت مذکور 6هزار تن آسیاب ذرت به‌صورت روزانه است. در این میان، طبق اساسنامه، موضوع فعالیت گلوکوزان عبارت است از تاسیس و خرید کارخانه‌های تولید نشاسته، گلوکز و محصولات فرعی وابسته، تولید محصولات و فروش و توزیع آنها. از طرفی تهیه مواد اولیه برای تولید محصولات شرکت از داخل و خارج از کشور و فروش آنها، واردات انواع ماشین‌آلات، ابزار، قطعات، تاسیسات و کلیه اقلام که با موضوع شرکت مرتبط است نیز در زمره فعالیت‌های شرکت قرار می‌گیرد. در مجموع خرید، فروش و صدور محصولات مشابه شرکت‌های دیگر و انجام عملیاتی که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به تمام یا هریک از موضوعات مشروحه فوق مربوط باشد، جزو فعالیت‌های «غگل» است.
محصولات شرکت
بررسی‌ها نشان می‌دهد که محصولات اصلی شرکت گلوکوزان در شهریورماه که مصادف است با پایان سال مالی 1401 شرکت، شامل گلوکز، فروکتوز، نشاسته، گلوتن، پوسته، روغن و چسب z4 بوده است. از طرفی از سال 1397 به بعد میزان فروش صادراتی شرکت کاهش یافته، به‌طوری که در 6ماه 1401 کمتر از یک‌درصد درآمد شرکت را شامل شده است. با این تفاسیر می‌توان گفت شرکت گلوکوزان تقریبا فروش صادراتی ندارد و تمامی محصولات خود را در بازار داخل به فروش می‌رساند. با بررسی مواد مصرفی شرکت درمی‌یابیم که سه‌نوع ماده اصلی از جمله ذرت، نشاسته گندم و دوغاب نشاسته مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان تامین‌کنندگان عمده مواد مصرفی شرکت، گروه صنعتی و پژوهشی فرهیختگان زرنام، رویال‌ملاس ایرانیان، فرآوری روغن‌های نباتی گل‌بهار جاده ابریشم و فروزندگان جاودانه طبیعت هستند که به‌ترتیب 35درصد، 10درصد، 8درصد و 8درصد مواد اولیه «غگل» را تامین می‌کنند. بر همین اساس بررسی‌ها حکایت از این واقعیت دارد که شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه «غگل» داخلی؛ اما واسطه‌ای برای واردات مواد مذکور هستند. بر همین اساس می‌توان گفت ریسک عدم‌تامین مواد اولیه در گلوکوزان که حدود 72درصد از بهای تمام‌شده را شامل می‌شود، بالاست و این مهم در صورت عدم‌تامین مواد مذکور به دلیل تحریم‌ها یا هر مساله دیگر، می‌تواند فعالیت شرکت را تحت‌تاثیر قرار دهد. لازم به ذکر است که «غگل» تا حد امکان در شرکت‌های واسطه برای تامین مواد اولیه خود تنوع ایجاد کرده که این مهم می‌تواند تا حدی ریسک عدم‌تامین مواد را کاهش دهد. بررسی آمار تولید، فروش و سودآوری «غگل» می‌تواند نقشه‌ای از عملکرد آن در گذشته به تحلیلگران ارائه دهد. بر این اساس در بخش تولیدات بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد که در سه‌سال اخیر به‌طور میانگین 2درصد از میزان تولیدات کاسته شده، این در حالی است که در سال مالی 1401 نسبت به دوره مشابه سال گذشته 27درصد از میزان تولیدات «غگل» کاهش پیدا کرده است. عمده دلیل این افت را با توجه به قدمت بالای شرکت می‌توان مستهلک‌شدن خطوط تولید دانست که این امر نشان می‌دهد «غگل» باید در این زمینه تدابیر لازم را بیندیشد و به‌روزرسانی‌هایی را در خطوط تولیدی خود ایجاد کند. یکی دیگر از آمار‌های مهم شرکت گلوکوزان، مبلغ فروش است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که «غگل» در سه‌سال گذشته در مبلغ فروش رشد خوبی را به ثبت رسانده و به طور میانگین 52درصد به این مبلغ افزوده شده است. بر همین اساس در سال مالی 1401 شرکت مذکور موفق شده است نسبت به دوره مشابه سال قبل 35درصد به مبلغ فروش خود بیفزاید که این امر رشد درآمدی بسیار خوبی را برای این شرکت نشان می‌دهد. بررسی‌ها حاکی از آن است که دلیل عمده افزایش درآمد فروش «غگل» با توجه به عدم‌رشد میزان تولید در سال مالی 1401، افزایش نرخ حاصل از آزادسازی قیمت‌های محصولات شرکت بوده است. آخرین موردی که باید در «غگل» به بررسی روند آن بپردازیم، حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص است. بر همین اساس در چهارسال اخیر میانگین حاشیه سود‌های شرکت مذکور به‌ترتیب برابر با 21درصد، 19درصد و 13درصد بوده، این در حالی است که در سال مالی 1401 حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص به 34 درصد، 34درصد و 31درصد رسیده است. این موضوع حکایت از این واقعیت دارد که شرکت به‌خوبی توانسته است با کنترل هزینه‌ها، روند رو به رشدی در حاشیه سود‌های خود ایجاد کند و در نتیجه سودآوری خود را افزایش دهد.
نسبت سهامداران شرکت
سهامداران عمده شرکت گلوکوزان عبارتند از شرکت صنعتی آرد زر، شرکت توسعه صنعتی غذایی زر، شرکت خورشید تجارت البرز، صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کاردان، شرکت صنعتی زرماکارون و شرکت توسعه صنعت کیمیازر که به‌ترتیب مالکیت 22درصد، 14درصد، 2درصد، 96/ 1درصد، 6/ 1درصد و 38/ 1درصد سهام «غگل» را در اختیار دارند.
تحلیل سود سال آینده
اگر بخواهیم سهم سود سال مالی 1402 «غگل» را تخمین بزنیم، ابتدا باید مفروضات و متغیر‌های موثر بر سودآوری شرکت را مشخص کنیم. مهم‌ترین متغیر اثر‌گذار بر سودآوری این شرکت نرخ محصولات تولیدی آن است. محصولات اصلی «غگل» که بیشترین درآمد شرکت را حاصل می‌کنند، شامل گلوکز، فروکتوز، نشاسته، گلوتن، پوسته، روغن و چسب z4 هستند. نرخ آنها براساس رشد 10درصدی نسبت به آخرین گزارش فعالیت ماهانه (آبان‌ماه) به‌ترتیب 22میلیون و 331هزار تومان، 19میلیون و 917هزار تومان، 23میلیون و 571هزار تومان، 32میلیون و 296هزار تومان، 9میلیون و 367هزار تومان، 61میلیون و 778هزار تومان و 28میلیون و 737هزار تومان به‌ازای هر تن در نظر گرفته شده است.
در این میان، همان‌طور که اشاره شد، به دلیل مستهلک‌شدن خطوط تولید، روند تولیدات شرکت همواره کاهشی بوده است. بر این اساس برای سال مالی 1402 افت 20درصدی میزان تولیدات نسبت به سال گذشته در برآورد مبلغ فروش پیش‌بینی شده است. از طرفی نرخ‌های مهم دیگر عبارتند از افزایش حقوق، تورم و حمل‌ونقل که به‌ترتیب 55درصد، 30درصد و 35درصد برآورد شده‌اند. همچنین نرخ دلار در بازار آزاد برای سال 1401 به‌طور میانگین برابر با 32هزار تومان در نظر گرفته شده است. با فرض این متغیر‌ها فروش شرکت گلوکوزان در سال مالی 1402 برابر با یک‌هزار و 572میلیارد تومان خواهد شد. از این میزان فروش، 500میلیارد تومان سود ناخالص، 485میلیارد تومان سود عملیاتی و 425میلیارد تومان سود خالص برآورد می‌شود. این در حالی است که در سال مالی 1401 «غگل» توانسته است به میزان یک‌هزار و 265میلیارد تومان فروش به ثبت برساند. با این مفروضات سود خالص به‌ازای هر سهم شرکت گلوکوزان برای سال مالی 1402 برابر با 69تومان پیش‌بینی می‌شود. همان‌طور که در بخش مبلغ فروش به بررسی روند سالانه پرداخته شد، «غگل» در سال مالی 1401 موفق به افزایش درآمد فروش خود به میزان 35درصد شده است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود برای سال مالی 1402 رشد 24درصدی در درآمد شرکت نسبت به سال مالی 1401 به وقوع بپیوندد. با توجه به آخرین قیمت هر سهم «غگل» که برابر با 531تومان بوده است، نسبت قیمت به سود هر سهم شرکت برای سال مالی 1402 برابر با 3/ 7 می‌شود.
ریسک‌ها و فرصت‌های شرکت
اولین ریسکی که می‌تواند سودآوری شرکت گلوکوزان را تحت‌تاثیر قرار دهد، نوسانات نرخ ارز است. با توجه به اینکه خرید مواد اولیه، ادوات بسته‌بندی و مواد شیمیایی برای تولید محصولات از طریق واردات از خارج از کشور تامین می‌شود و همچنین برخی از مواد اولیه نیز که در داخل کشور تامین می‌شود، دارای منبع خارجی هستند، نوسانات نرخ ارز بر قیمت این مواد تاثر می‌گذارد. در این میان، شرکت مذکور از صندوق توسعه ملی، تسهیلات مالی ارزی برای تامین مالی پروژه فروکتوز اخذ کرده، بنابراین نوسانات نرخ ارز بر هزینه‌های مالی و بازپرداخت اقساط شرکت نیز تاثیر خواهد داشت. بررسی گزارش‌های مالی «غگل» حاکی از آن است که شرکت تسهیلات بانکی دریافت کرده است، بر این اساس نوسانات بهره بانکی باعث تغییر در هزینه‌های مالی شده و در نتیجه سودآوری شرکت را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. یکی دیگر از مواردی که باید در گلوکوزان به آن توجه کنیم، قیمت نهاده‌های تولید است. با توجه به اینکه مواد اولیه اصلی شرکت طبق ضوابط سازمان حمایت نرخ‌گذاری می‌شود، بنابراین تغییر در ضوابط بر بهای تمام‌شده و نرخ فروش تاثیر می‌گذارد که این عامل به‌طور مستقیم بر سودآوری شرکت اثر خواهد گذاشت. با توجه به اینکه عمده بهای عوامل تولید محصولات شرکت، مواد اولیه به‌خصوص ذرت بوده و از طرفی دوره بازپرداخت بدهی‌ها کوتاه‌تر از دوره وصول مطالبات است، بنابراین شرکت با ریسک نقدینگی مواجه خواهد بود. از منظر دیگر باید در نظر داشت که نرخ مواد اولیه بر سودآوری شرکت گلوکوزان به صورت اهرمی تاثیر‌گذار است، به‌طوری که هر 10درصد رشد نرخ ذرت که به‌عنوان اصلی‌ترین ماده مصرفی در این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند تا حدود 11درصد سود به ازای هر سهم و همچنین 7/ 0واحد قیمت به ازای هر سهم «غگل» را کاهش دهد. از طرفی با توجه به اینکه اکثر این مواد وارداتی و در نتیجه تحت‌تاثیر نرخ ارز هستند، این موضوع می‌تواند برای شرکت مذکور ریسک تلقی شود.
با در نظر گرفتن این موضوع که تمام رقبای حال حاضر در صنعت تولید نشاسته و گلوکز به مرحله تولید تجاری رسیده‌اند، بنابراین پیش‌بینی نمی‌شود که شرکت از منظر ورود رقبای جدید به بازار تحت‌تاثیر ریسک جدی قرار گیرد. از طرفی با توجه به ماهیت فعالیت گلوکوزان و فروش داخلی آن، ریسک تحریم‌ها که همواره بر ایران سایه افکنده، بر فعالیت شرکت تاثیری ندارد و از نظر فروش، ریسکی آن را تهدید نمی‌کند.
جمع‌بندی
اگر به روند سود به‌ازای هر سهم شرکت گلوکوزان نگاهی بیندازیم، درمی‌یابیم که در سال‌های گذشته همواره این نسبت روندی رو به رشد داشته، به طوری که در پایان سال مالی 1401 توانسته است 63تومان به ازای هر سهم سود ثبت کند که این عدد نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 80درصدی را به ارمغان آورده است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود که برای سال مالی 1402 شرکت مذکور بتواند 72تومان سود برای هر سهم شناسایی کند که این عدد نسبت به سال گذشته 14درصد رشد نشان می‌دهد. از طرفی با توجه به محاسبات انجام‌شده، نسبت قیمت به ازای هر سهم برابر با 3/ 7 برای سال مالی 1402 برآورد شده است. در نهایت با توجه به مجموع این عوامل می‌توان گفت شرکت از نظر میزان فروش، حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص در حال رشد است که این موضوع توانمندی شرکت در کنترل هزینه‌های خود را نشان می‌دهد. از طرفی بررسی میزان تولیدات در سه‌سال اخیر نشان می‌دهد که همواره به دلیل مستهلک‌شدن خطوط تولیدی روند کاهشی داشته و این مهم نیاز مبرم شرکت برای چاره‌اندیشی در زمینه خطوط تولیدی خود را نشان می‌دهد. از منظر دیگر نرخ مواد اولیه به‌خصوص ذرت، از مهم‌ترین عوامل تاثیر‌گذار بر سودآوری شرکت است که با توجه به وارداتی بودن این مواد و اهرمی بودن آن در سودآوری شرکت همواره باید این ریسک را در تحلیل سال‌های آتی در نظر گرفت. از طرفی با توجه به آزادسازی نرخ محصولات و در نتیجه رشد درآمدی شرکت می‌توان گفت، حتی با افزایش بهای تمام‌شده در درآمد شرکت خللی ایجاد نخواهد شد و از این نظر افق روشنی می‌توان برای «غگل» متصور بود.
