بررسی عملکرد یک فنرساز بورسی
«خکمک» را چه می‌شود؟
معرفی شرکت
شرکت کارخانجات کمک‌فنر ایندامین سایپا در تاریخ 16شهریورماه سال 1349 در کیلومتر 14 جاده مخصوص تهران-کرج با ظرفیت اسمی 850هزار عدد کمک‌فنر تاسیس و در اسفندماه 1375 در بازار سرمایه در تابلوی دوم بورس تحت نماد «خکمک» پذیرفته شد. در حال حاضر شرکت مذکور جزو واحد‌های تجاری فرعی شرکت سهامی‌عام ایرانی تولید اتومبیل سایپاست. واکاوی اساس‌نامه شرکت نشان می‌دهد، موضوع فعالیت آن، تولید و ساخت انواع کمک‌فنر خودرو‌های سبک، نیمه‌سنگین و سنگین و انواع کمک‌فنر موردنیاز در وسایل خانگی، ورزشی و صنعتی است.
همچنین تولید قطعات یدکی مربوطه و فروش آنها و انجام هر نوع سرمایه‌گذاری و عملیات صنعتی، بازرگانی و خدمات و انجام صادرات و واردات این محصولات و قطعات مربوطه، واردات هر نوع ماشین‌آلات موردنیاز و خرید دانش فنی مربوطه و مبادله دانش فنی موجود از جمله فعالیت‌های این شرکت است. بر همین اساس محصول «خکمک» عبارت است از کمک‌فنر خودرو‌های سواری تولیدی شرکت سایپا به‌عنوان خریدار عمده که این امر از طریق انعقاد قرارداد و باز شدن سفارش‌گذاری بین شرکت صورت می‌گیرد. همچنین در حوزه بازار، این موضوع از طریق توزیع محصولات توسط نمایندگان مستقر در استان‌های مختلف در حال فروش صورت می‌گیرد. باید این مهم را مدنظر قرار داد که خودرو همواره یکی از صنایع مهم در اقتصاد کشور محسوب می‌شود.
محصولات شرکت
براساس صورت‌های مالی منتشرشده از سوی «خکمک» درمییابیم که محصولات اصلی شرکت کمک‌فنر ایندامین در 6ماه ابتدایی سال 1401، قطعات کمک‌فنر2، کمک‌فنر تیپ 67 و کمک‌فنر تیپ 62 بوده است. همچنین باید این موضوع را در نظر داشت که «خکمک» غیر از سال 1400 فروش صادراتی نداشته و به همین منوال تمامی محصولات خود را در بازار داخل به فروش می‌رساند. مواد مصرفی این شرکت، مواد و قطعاتی است که در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان بهتر است با تامین‌کنندگان ماده اولیه شرکت نیز آشنا شویم. «خکمک» ماده اولیه وارداتی موردنیاز خود را عمدتا از دوشرکت ساج و ذیجیانگ تامین می‌کند. از طرفی ماده اولیه داخلی خود را نیز عمدتا از شرکت حمل‌ونقل بین‌بانان تامین می‌کند. بررسی روند مواد مستقیم در «خکمک» حاکی از آن است که از سال 1399 میزان واردات مواد اولیه کاهش یافته و از بازار داخلی تامین شده است که این عامل به همراه تنوع در تامین‌کنندگان می‌تواند ریسک عدم‌تامین مواد اولیه را که در شرکت مذکور حدود 71درصد از بهای تمام‌شده را تشکیل می‌دهد بسیار پایین آورد.
بررسی آمار تولید، فروش و سودآوری شرکت شرکت کمک‌فنر ایندامین می‌تواند نقشه‌ای از عملکرد آن در گذشته به تحلیلگران ارائه دهد. بر این اساس در بخش تولیدات بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد که در سه‌سال گذشته میانگین یکدرصد از میزان تولیدات کاسته شده، این در حالی است که دوره 6ماهه 1401 «خکمک» توانسته است نسبت به دوره مشابه سال گذشته 71درصد به تولیدات خود بیفزاید. در این باره می‌توان گفت، شرکت مذکور با توجه به میزان رشدی که در 6ماه امسال به ثبت رسیده، رشد حقیقی داشته است. اما باید توجه کرد که در سه‌سال گذشته همواره روند نوسانی در رشد تولیدات مشاهده شده که این عامل را می‌توان نوعی ریسک در ادامه‌دار بودن روند افزایش تولیدات طی 6ماه 1401 دانست.
یکی دیگر از آمار‌های مهم شرکت کمک‌فنر ایندامین مبلغ فروش است. بررسی‌ها حاکی از این واقعیت است که «خکمک» در سه‌سال گذشته رشد خوبی را در مبلغ فروش خود به ثبت رسانده، به‌طوری که به‌طور میانگین 50درصد به این مبلغ افزوده شده است. بر همین اساس در دوره 6ماهه 1401 شرکت مذکور توانسته است نسبت به دوره مشابه سال گذشته 70درصد به مبلغ فروش خود بیفزاید که این امر به واقع رشد درآمدی خوبی را برای این قطعه‌ساز نشان می‌دهد.
آخرین موردی که باید در شرکت «خکمک» به آن بپردازیم، بررسی روند حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص است. بر همین اساس در چهارسال گذشته میانگین حاشیه سودهای شرکت کمک‌فنر ایندامین به ترتیب 8درصد، یکدرصد و صفر بوده است. این در حالی است که در 6ماه نخست1401 شرکت به زیان رسیده است. بنابراین نمی‌توان برای آن حاشیه سود تعریف کرد. این موضوع حکایت از آن دارد که شرکت کمک‌فنر ایندامین در مدیریت هزینه‌های خود با چالش مواجه است، به‌طوری که روند حاشیه سود ناخالص از 7درصد در سال 1397 به زیان در 6 ماه 1401 رسیده است.
نسبت سهامداران شرکت
سهامدار عمده شرکت کمک‌فنر ایندامین، شرکت خودروسازی سایپاست که مالکیت 4/ 51درصد سهام «خکمک» را در اختیار دارد.
تحلیل سود سال آینده
اگر بخواهیم سود سهام «خکمک» در سال 1401 را تخمین بزنیم، ابتدا باید مفروضات و متغیر‌های موثر بر سودآوری شرکت را مشخص کنیم. مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر سودآوری شرکت مذکور نرخ محصولات تولیدی است. محصولات اصلی «خکمک» که بیشترین درآمد شرکت را شامل می‌شوند، عبارتند از: کمک‌فنر تیپ62، کمک‌فنر تیپ70 و کمک‌فنر تیپ67. بررسی صورت‌های مالی چهارسال گذشته شرکت کمک‌فنر ایندامین حکایت از این دارد که این شرکت از میزان تولیدات محصولات دیگر کاسته و به تولید کمک‌فنر تیپ62 خود افزوده است، به صورتی که از سال 1400، صد‌درصد تولیدات شرکت کمک‌فنر تیپ62 بوده است. با این حال «خکمک» از میزان موجودی انباری که داشته در این سال‌ها کمک‌فنر تیپ‌های دیگر را نیز به فروش رسانده است. با این تفاسیر نرخ کمک‌فنر تیپ62 براساس آخرین گزارش فعالیت ماهانه به میزان 357هزار تومان در نظر گرفته شده است.
نرخ‌های مهم دیگر عبارتند از نرخ افزایش حقوق، نرخ تورم و رشد نرخ حمل‌ونقل که هریک به ترتیب 55درصد، 30درصد و 35درصد برآورد شده است. همچنین نرخ دلار در بازار آزاد برای سال 1401 به‌طور میانگین برابر با 28هزار تومان فرض شده است. با در نظر گرفتن این متغیر‌ها فروش شرکت کمک‌فنر ایندامین در سال 1401 برابر با 779میلیارد تومان خواهد شد. از این میزان فروش 11میلیارد و 363میلیون تومان زیان ناخالص، 64 میلیارد و 143میلیون تومان زیان عملیاتی و 64 میلیارد و 983میلیون تومان زیان خالص برآورد می‌شود. این در حالی است که در 6ماه 1401 «خکمک» توانسته است به میزان 389میلیارد تومان فروش را به ارمغان آورد.
با این مفروضات زیان خالص به‌ازای هر سهم شرکت کمک‌فنر ایندامین برای سال 1401 برابر با 202ریال پیش‌بینی می‌شود. همان‌طور که در بخش مبلغ فروش به بررسی روند سالانه پرداختیم، فروش در «خکمک» برای دوره 6ماه 1401 به میزان 70درصد نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد داشته است. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود برای سال 1401 رشد 19درصدی درآمد فروش نسبت به 1400 به ثبت برسد، با این حال با توجه به اینکه شرکت زیان‌ده شده است، نمی‌توان برای آن نسبت قیمت به سود هر سهم را پیش‌بینی کرد.
ریسک‌ها و فرصت‌های شرکت
از جمله ریسک‌هایی که می‌تواند فعالیت شرکت را تحت‌تاثیر قرار دهد، می‌توان به نوسانات و افزایش بی‌رویه قیمت مواد اولیه اشاره کرد. بر اساس آنچه اشاره شد، مواد مستقیم حدود 71درصد از بهای تمام‌شده را تشکیل می‌دهد، به همین منوال کمترین تغییر قیمت در مواد مستقیم می‌تواند تاثیر زیادی بر عملیات شرکت و در نتیجه سودآوری آن بگذارد. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که با توجه به ماهیت مواد مستقیم در شرکت «خکمک» افزایش نرخ جهانی فولاد باعث رشد قیمتی مواد مذکور و درنتیجه افزایش بهای تمام‌شده می‌شود، بنابراین این موضوع باعث افت سودآوری «خکمک» خواهد شد.
از دیگر ریسک‌هایی که می‌تواند تهدیدی برای سودآوری شرکت کمک‌فنر ایندامین باشد، ابهام در نوسانات نرخ ارز و افزایش غیرمنطقی تعرفه گمرکی است. با توجه به اینکه فروش صادراتی در «خکمک» بسیار پایین است، به طوری که در دوره 6ماه 1401 به صفر رسیده است، افزایش نرخ ارز باعث رشد سودآوری شرکت نخواهد شد. از طرفی رشد تعرفه‌های گمرکی بهای تمام‌شده شرکت را افزایش و سودآوری آن را کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه ریسک تحریم‌ها همچنان بر کشور ایران سایه افکنده و چشم‌انداز مثبتی برای رفع آن نمی‌توان تصور کرد، این عامل در زمینه فروش «خکمک» محدودیتی ایجاد نمی‌کند و این را می‌توان مزیتی برای شرکت کمک مزبور به حساب آورد.
جمع‌بندی
اگر به روند سود به‌ازای هر سهم شرکت کمک‌فنر ایندامین نگاهی بیندازیم، درمییابیم که تا سال 1400 روند رو به افزایشی داشته، به‌طوری که به‌صورت میانگین هر سال 180درصد به آن افزوده شده است، در حالی که در دوره 6ماه 1401 شرکت به زیان رسیده و به ازای هر سهم 81تومان زیان شناسایی کرده است. بررسی صورت‌های مالی شرکت حاکی از این واقعیت است که افت سود شرکت عمدتا به دلیل رشد بهای تمام‌شده و در عین حال کاهش نرخ محصولات بوده است. بر همین اساس در دوره 6ماه نخست1401 به میزان 8درصد به بهای تمام‌شده «خکمک» افزوده شده و در نهایت با توجه به مجموع این عوامل می‌توان گفت شرکت روند رشد نوسانی را در میزان تولیدات خود از چهارسال گذشته به ثبت رسانده است.
همچنین در 6ماه 1401 «خکمک» توانسته است نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد 71 درصدی در تولیدات خود داشته باشد. از طرفی مبلغ فروش شرکت همواره رو به افزایش بوده است. با این تفاسیر باید توجه کرد، طبق بررسی حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص «خکمک» این شرکت در چهارسال اخیر همواره روند کاهشی داشته است. بنا بر عوامل بالا می‌توان نتیجه گرفت که شرکت در کنترل هزینه‌های خود با چالش مواجه بوده، به طوری که این مهم سودآوری آن را نه‌تنها کاهش داده، بلکه به زیان رسانده است. براساس افشای اطلاعات انجام‌شده از سوی خود «خکمک» با توجه به کمبود فضای در دسترس و در راستای افزایش نرخ بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید مقرر شده است که حداکثر تا پایان آبان 1401 طرح توسعه شرکت و سوله استیجاری واقع در مجتمع صنعتی تیبا به بهره‌برداری برسد.
بر همین اساس طرح توسعه مذکور می‌تواند علاوه بر رشد تولیدات و افزایش سودآوری شرکت باعث کاهش بهای تمام‌شده «خکمک» شود که چالش بسیار جدی برای آن به حساب آید. همچنین بنابر اطلاع‌رسانی، شرکت مذکور در جهت اصلاح ساختاری مالی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها (زمین) به میزان 296درصد را در هیات‌مدیره به تصویب رسانده و در انتظار تایید حسابرس است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که آخرین بار در تیرماه 1394 شرکت کمک‌فنر ایندامین از محل زمین تجدید ارزیابی دارایی به میزان 220درصد به انجام رسانده است. بر همین اساس در صورت تایید حسابرس فرآیند افزایش سرمایه می‌تواند زیان شرکت را کاهش داده و با بهره‌برداری از طرح توسعه «خکمک» را به مرز سودآوری برساند.
