«دنیای اقتصاد» عملکرد یکی از شرکت‌های صنعت آلومینیوم را بررسی می‌کند
فشار دو‌سویه بازارهای جهانی بر «فایرا»
شرکت آلومینیوم ایران، که به اختصار با نام ایرالکو نیز شناخته می‌شود، به عنوان نخستین تولید‌کننده شمش آلومینیوم در ایران و منطقه خاور‌میانه در جاده اراک به تهران واقع شده است. تاسیس این شرکت در سال 1346 با مشارکت سه کشور ایران، پاکستان و آمریکا در هیات دولت وقت به تصویب رسید و در سال 1351 با دو خط تولید به ظرفیت 45 هزار تن در سال به بهره‌برداری رسید.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و خروج کارشناسان آمریکایی و همچنین افزایش مصرف آلومینیوم در ایران خطوط تولید کارگاه احیا به دست متخصصان ایرالکو از دوخط به پنج خط در سال 1370افزایش یافت و ظرفیت تولید آلومینیوم نیز به 120 هزار تن در سال رسید. با توجه به اهمیت مصرف انرژی در شرکت در سال 1381 کلنگ احداث یک واحد 110 هزار تنی با تکنولوژی جدید 200 کیلوآمپر در جوار کارخانه به زمین زده شد.
محصولات شرکت و کاربرد آنها
شمش بیلت اغلب در صنایع اکستروژن کاربرد دارند و بر اساس سفارش مشتریان در انواع گروه‌های آلیاژی طبق استانداردهای بین‌المللی AA و در قطع‌های مختلف تولید می‌شوند. شمش تی بار بر حسب نیاز کارخانه‌های مصرف‌کننده به صورت آلیاژ و EC و خالص تولید می‌شوند و بیشتر جهت مصرف در تولید هدایت‌کننده‌های الکتریکی، کابل‌ها و وسایل خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شمش اسلب یا تختال نیز در صنایع نورد و تولید انواع ورق کاربرد دارند. شمش هزار پوندی این شمش‌ها به صورت خالص بوده و در آلیاژ‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. صنایع خودرو نیز یکی از مشتریان شمش 50 پوندی هستند.
سهم تولید آلومینیوم ایران از تولید کشور
تولید شش ماهه شرکت آلومینیوم ایران حدود 89 هزار تن بوده که به نسبت تولید 325 هزار تن آلومینیوم در ایران، سهم 27 درصدی از تولید را به خود اختصاص داده است. همچنین با عرضه و معامله محصولات در بورس کالا، سهم 32 درصدی از کل بازار فروش آلومینیوم را از آن خود کرده است.
ساختار سرمایه و سهامداران
شرکت آلومینیوم ایران در بدو تاسیس با سرمایه 7 میلیون و 500 هزار تومان شروع به کار کرده و طی چند مرحله افزایش سرمایه در سال‌های مختلف از جمله افزایش سرمایه 756 درصدی در سال 95 ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها سرمایه شرکت به مبلغ 519 میلیارد تومان رسید.
همچنین با تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 11/ 07/ 1401 سرمایه شرکت با افزایش 294 درصدی از محل سود انباشته از مبلغ 962 میلیارد تومان به 3 هزار و 796 میلیارد تومان افزایش یافت.
تجزیه و تحلیل ریسک شرکت
نوسانات قیمت مواد اولیه در داخل کشور و ریسک ناشی از افزایش نرخ پودر آلومینا و آند می‌تواند یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای تحت تاثیر قرار دادن سود‌آوری در آلومینیوم ایران باشد. چرا که بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت قیمت آلومینا به قیمت آلومینیوم رو به افزایش بوده و این موضوع می‌تواند به ضرر شرکت تمام شود. همچنین روند رو به رشد قیمت آند نیز در افزایش بهای تمام‌شده تاثیر بسزایی خواهد داشت. این در حالی است که شرکت در آخرین مجمع برگزارشده اعلام کرده است که با افتتاح پروژه کربن صنعت میزان هزینه‌ها و ارزبری در خرید آند به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. همچنین آلومینیوم ایران در مجمع خبر از افتتاح این پروژه تا 14 ماه آینده داده است.
در حال حاضر با واردات آند و افزایش قیمت این محصول در جهان، صنعت آلومینیوم با خطر جدی مواجه است. همچنین این شرکت با مشکل کمبود ارز و محدودیت‌های وارد بر آن مواجه بوده و افزایش قیمت‌های جهانی و تورم داخلی و روند رو به رشد نرخ ارز، می‌تواند این خطر را دوچندان کند.
همچنین کاهش قیمت‌ها و فضای رکود حاکم بر بازارهای جهانی یکی از مشکلات عمده‌ای است که می‌تواند وضعیت سود‌آوری شرکت در 6ماه دوم یا حتی سال آینده را تحت‌الشعاع قرار دهد. همچنین وصول درآمدهای ارزی و دشواری انتقال آن نیز خود بر دیگر ریسک‌های موجود در این شرکت افزوده است.
با وجود اینکه برق ارزان در اختیار این صنعت موجب شده تا مزیت رقابتی خوبی در صنعت آلومینیوم در ایران به وجود آید اما همچنان نرخ حامل‌های انرژی نیز می‌تواند موجب افزایش بهای تمام‌شده و کاهش سود‌آوری در این شرکت شود.
گزارش‌های6ماهه
سود خالص شرکت در 6 ماه ابتدایی سال نسبت به دوره مشابه سال قبل، افزایش 7 درصدی را تجربه کرده است. همچنین نرخ فروش این شرکت نیز طی این مدت، 59 درصد افزایش یافته است که ناشی از افزایش نرخ دلار نیمایی و افزایش 27 درصدی نرخ جهانی آلومینیوم بوده است. بهای تمام‌شده نیز در این مدت، حدود 92 درصد افزایش یافته که عمده آن به دلیل افزایش نرخ مواد مصرفی به میزان 68 درصد بوده است.
پیش بینی وضعیت تولید
بررسی گزارش‌های ماهانه در شرکت آلومینیوم ایران نشان می‌دهد که این شرکت به‌طور میانگین ماهانه هزار و 400 تن شمش بیلت، 500 تن شمش آلیاژ، 8 هزار و 400 تن شمش خالص، 4 هزار تن شمش خالص صادراتی و 500 تن شمش بیلت صادراتی تولید کرده است. با مقادیر فعلی و با بررسی گزارش‌های6 ماهه، انتظار می‌رود تولید شمش بیلت شرکت به 17 هزار و 700 تن، تولید شمش خالص شرکت به 78 هزار و 200 تن و شمش آلیاژ به 5 هزار و 200 تن تا پایان سال 1401 برسد. همچنین احتمالا تولید شمش خالص صادراتی به 70 هزار تن و شمش بیلت صادراتی به 6 هزار و 600 تن تا پایان سال جاری خواهد رسید. مقادیر تولید در سال 1402 نیز مانند سال 1401 خواهد بود و تغییر چندانی در این مقادیر به وجود نخواهد آمد.
بررسی مقادیر فروش
بررسی روند فروش به تولید در آلومینیوم ایران نشان می‌دهد که شرکت به‌طور تقریبی همه تولیدات خود را به فروش رسانده و به احتمال بالایی در سال‌های آتی نیز این رویکرد را ادامه خواهد داد. لذا پیش‌بینی می‌شود مقدار فروش داخلی شرکت تا پایان سال 1401، به 101هزار تن و تا پایان سال 1402، به 123 هزار تن برسد. همچنین فروش صادراتی نیز تا پایان سال 1401، به 77 هزار تن و در سال 1402 به54 هزار تن برسد.
بررسی بازار جهانی آلومینیوم
بازار جهانی آلومینیوم تحت تاثیر فضای رکودی حاکم بر جهان و افزایش تهاجمی نرخ‌های بهره در اقتصادهای بزرگ دنیا، روندی نزولی به خود گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، در صورت تداوم وضعیت فعلی در جهان و کاهش قیمت دارایی‌های پایه، این روند نزولی برای فلز آلومینیوم، ادامه‌دار خواهد بود. از طرف دیگر برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که با وجود کاهش قیمت‌ها، کاربرد این فلز در صنایع مختلف، می‌تواند تقاضای خوبی را برای آلومینیوم ایجاد و حتی روند قیمتی آن را معکوس کند. همچنین خبرهایی درباره محدود کردن آلومینیوم روسیه در بورس فلزات لندن نیز شنیده شده که موجب کاهش موجودی انبار‌های آلومینیوم شده است. لذا این موضوع می‌تواند نقش پر‌رنگ‌تری در بهبود تقاضا ایفا کرده و قیمت‌ها را با افزایش هر چند اندک مواجه کند.
نرخ شمش‌های آلومینیوم در «فایرا» نیز، بر اساس قیمت این فلز در بورس فلزات لندن تعیین می‌شود. نرخ شمش آلومینیوم برای نیمسال دوم 1401، به‌طور میانگین 2 هزار و 500 دلار در نظر گرفته شده است. همچنین پیش‌بینی تحلیلگر «دنیای اقتصاد» نیز حاکی از آن است که روند قیمتی این فلز در 1402، کمی بهبود یافته و افزایشی خواهد بود. لذا نرخ شمش آلومینیوم برای سال 1402، حدود 2 هزار و 700 دلار در نظر گرفته شده است. همچنین انتظار می‌رود، نرخ دلار نیما برای نیمه دوم سال جاری، به‌طور میانگین، 27 هزار تومان و در سال 1402، به 32 هزار تومان افزایش یابد. هرچند افزایش نرخ دلار می‌تواند علاوه بر افزایش درآمدهای عملیاتی شرکت، موجب افزایش بهای تمام‌شده و کاهش سود‌آوری شود؛ چرا که عمده مواد اولیه آلومینیوم ایران، از خارج از کشور تامین می‌شود که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
درآمدهای عملیاتی
روند رو به رشد درآمدهای عملیاتی و همزمان آهنگ کند رشد بهای تمام‌شده در سال 98 تا 1400، حاکی از وضعیت خوب و رو به رشد در بازارهای جهانی است؛ همین امر موجب شده تا حاشیه سود این شرکت طی این مدت، به بالای 35 درصد برسد. پس از سال 1400 و شروع روند نزولی بازارهای جهانی، همچنین از طرفی افزایش نرخ تورم و نرخ دلار موجب شد تا روند حاشیه سود به سمت نزولی شدن تغییر مسیر دهد.
مواد اولیه
عمده مواد اولیه مصرفی توسط آلومینیوم ایران، پودر آلومینا بوده که بیش از 85 درصد از خارج از کشور تامین شده و نرخ ارز می‌تواند بر بهای این مواد اثر مستقیم داشته باشد. نرخ جهانی این پودر رو به افزایش بوده و همان‌طور که قبلا هم ذکر شد، نسبت قیمت این پودر به قیمت آلومینیوم در حال افزایش بوده و می‌تواند برای این صنعت خطرآفرین باشد. تحلیلگر «دنیای اقتصاد» نرخ این پودر را برای سال‌های آتی 520 دلار به ازای هر تن در نظر گرفته است.
یکی دیگر از مواد اولیه ارزبری که در این صنعت و شرکت نقش پررنگی ایفا کرده و نوسان قیمت آن می‌تواند، بهای مواد اولیه را با افزایش چشمگیری مواجه کند، آند است که در خطوط جدید این شرکت کاربرد زیادی دارد. روند آتی نرخ این ماده نیز صعودی بوده و این روند افزایشی عاملی شده تا شرکت، در پی راه‌اندازی هر چه سریع‌تر احداث کارخانه تولید آند باشد.80 درصد از ماشین‌آلات و تجهیزات این کارخانه در دست احداث، از کشور چین و در قالب تسهیلات دریافتی از اگزیم بانک چین تامین شده است. در حال حاضر، پیش‌بینی می‌شود نرخ آند وارداتی، برای سال‌های آتی به هزار و 100 دلار به ازای هر تن افزایش یابد.
