«دنیای‌اقتصاد» از وضعیت یک خودرو‌ساز می‌گوید
رشد سودآوری «خمحور»
محصولات شرکت
موضوع فعالیت شرکت تولیدمحور، تولید انواع محور‌های محرک و غیر‌محرک، اعم از ثابت و فرمان‌پذیر به‌منظور استفاده در خودرو‌های سبک، سنگین، تریلی و فعالیت‌های مرتبط با آن است. کل فروش محصولات شرکت مربوط به مشتریان داخل کشور و عمدتا به شرکت‌های ایران‌خودرو دیزل، زامیاد و بهمن‌دیزل است. محصولات این شرکت به‌طور عمده شامل انواع اکسل با 90درصد مبلغ فروش و قطعات ماشین‌کاری با 9درصد مبلغ فروش می‌شود. در شرکت «خمحور» 80درصد مواد اولیه از منابع داخلی و 20درصد باقی‌مانده از شرکت‌های خارجی تامین می‌شود. خرید‌های خارجی صورت‌گرفته عمدتا از شرکت استراتون امارات است و انتقال ارز توسط صرافی‌های مجاز انجام می‌شود. شرکت‌های تامین‌کننده داخلی شامل شرکت‌های صنایع فولاد آلیاژ ایران، اعلانیرو، تابش‌تابلو، صنایع فولاد آلیاژی یزد و... می‌شود.
روند فروش شرکت تولیدمحور صعودی است و در سه‌سال 98، 99 و 1400 این شرکت توانسته است به ترتیب 109درصد، 132درصد و 82درصد رشد کند. دلیل اصلی این رشد، افزایش نرخ فروش شرکت بوده، نه رشد تولید آن که ناشی از عدم‌اجرای طرح توسعه جهت افزایش تولیدات بوده است.
با دقت در آمار میزان تولید و فروش شرکت تولیدمحور، روند نسبتا نزولی مشاهده می‌شود که در سال 99 این افت، کاهش بیشتری داشته است. این شرکت در سه‌سال 98، 99 و 1400 به ترتیب کاهش 13درصدی، 72درصدی و 5درصدی نسبت به سال قبل از خود داشته است.
اگر به مقایسه آمار تولید و فروش شرکت بپردازیم، متوجه می‌شویم که شرکت طی چهارسال گذشته، بخشی از محصول قطعات ماشین‌کاری خود را از موجودی انبار فروخته است. اما میزان این فروش در سال 1400 خیلی بیشتر از سه‌سال قبل از آن بوده است؛ به طوری که تعداد فروش قطعات ماشین‌کاری از انبار نسبت به میانگین سه‌سال قبل چهاربرابر شده و این رشد قابل‌توجه است.
با بررسی روند درآمد عملیاتی، سود ناخالص و سود خالص این شرکت می‌توانیم دید نسبتا خوبی به عملکر چهارساله آن داشته باشیم.
در جدول اقلام صورت سود و زیان نسبت به سال 97، به بررسی رشد هر قلم نسبت به سال 97 با تقسیم مقدار در هر سال بر سال پایه 97، پرداخته شده که دلیل این اقدام، هم‌تراز کردن سه‌نمودار با یکدیگر است. با نگاه به این اطلاعات متوجه رشد غیر‌طبیعی سود خالص در سال 1399 می‌شویم که نسبت به سال 1397 حدود 53برابر شده است. دلیل این رشد شارپی، اهرمی‌بودن سود شرکت است. اهرمی‌بودن سود یک شرکت از حاشیه سود کم آن ناشی می‌شود که با تغییر اندک بعضی متغیر‌ها در صورت سود و زیان، ناگهان سود شرکت رشد یا افت زیادی می‌کند. حاشیه سود خالص این شرکت به‌طور میانگین 4درصد است که نسبت به شرکت‌های دیگر عدد کمتری محسوب می‌شود.
نسبت سهامداران
سهامداران شرکت تولیدمحور خودرو عبارتند از: شرکت ایران‌خودرو، صندوق سبدگردانی امید لوتوس، شرکت ایران‌خودرو دیزل و شرکت سرمایه‌گذاری سلیم که هریک به ترتیب دارای 85درصد، 1/ 4درصد، 2/ 3درصد و 2/ 1درصد سهم از شرکت هستند.
تحلیل سود 1401
به‌منظور برآورد سود سال 1401 شرکت، متغیر‌های پیش‌روی شرکت را این‌گونه در نظر می‌گیریم که به‌طور میانگین قیمت محصولات اکسل کامیون و اتوبوس 83میلیون تومان و اکسل‌وانت، پیکاپ و آفرود 6/ 8میلیون تومان در نظر گرفته شده است. نرخ‌های رشد موثر بر سودآوری شرکت مانند نرخ افزایش تولیدات، نرخ افزایش حقوق، نرخ تورم و نرخ رشد حمل‌ونقل نیز به‌ترتیب صفر، 40درصد، 30درصد و 35درصد پیش‌بینی شده است. در انتها با در نظر گرفتن آخرین پارامتر یا نرخ دلار به مبلغ 26هزار تومان، می‌توان تخمین نسبتا منطقی برای سود سال‌جاری شرکت به دست آورد.
با این مفروضات فروش سال آینده شرکت حدود 1700میلیارد تومان تخمین زده می‌شود که از این میزان درآمد 97میلیارد تومان سود ناخالص و تقریبا 63میلیارد تومان سود خالص ساخته خواهد شد. اگر سرمایه کل شرکت را مانند سال قبل 6میلیارد و 325میلیون سهم در نظر بگیریم، سود خالص ساخته‌شده برای هر سهم 99 ریال خواهد بود که نسبت به میزان سرمایه سال قبل خود رشد 180درصدی دارد. به‌منظور به دست آوردن نسبت قیمت به سود این شرکت از آخرین قیمت سهم استفاده می‌شود که عدد 3970ریال است. با این قیمت و سود هر سهم، نسبت P/ E 40 برای این سهم به دست می‌آید. با مقایسه نسبت به دست آمده با میانه P/ Eتاریخی این سهم که عدد 51 است، فاصله 22درصدی مشهود است. به دلیل اینکه در آینده اکثر متغیر‌های اثر‌گذار بر شرکت تغییر خواهند کرد، از دو فرض اصلی، جدول تحلیل حساسیتی رسم می‌شود تا بازه تغییرات سود هر سهم شرکت بررسی شود. از اطلاعات این جدول پی می‌بریم که با توجه به نرخ و تعداد فروش‌های متفاوت، سود «خمحور» بین 47 و 164ریال قابلیت نوسان دارد.
ریسک‌های شرکت
از ریسک‌های شرکت می‌توان به نرخ ارز اشاره کرد که به دلیل اینکه شرکت «خمحور» برای تامین مواد اولیه خود مجبور است بخشی از مواد اولیه خود را از خارج کشور با دلار وارد کند، به این سبب نوسانات نرخ دلار بر سودآوری شرکت موثر است. از دیگر ریسک‌های موجود در این شرکت می‌توان به تامین نقدینگی اشاره کرد. شرکت‌های ایران، به‌خصوص شرکت‌های تولیدی برای تامین مواد اولیه یا گسترش و تعمیر خط تولید خود، نیازمند حمایت بانک‌ها برای دریافت تسهیلات هستند.
یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌هایی که نه‌تنها این شرکت بلکه کل صنعت و اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، تحریم است. در شرکت‌های صادرات‌محور تحریم باعث می‌شود، شرکت بخشی از مشتریان خود را از دست بدهد و به مشتریان باقی‌مانده نیز با تخفیف فراوان بفروشد. اما در شرکت‌هایی که واردات مواد اولیه آنها به خارج وابسته است، تحریم‌ها باعث می‌شود تامین‌کنندگان مواد اولیه شرکت، دیگر حاضر به همکاری با این شرکت‌ها نباشند یا با نرخ بالاتر و به‌سختی مواد را به این شرکت‌ها تحویل می‌دهند. یکی دیگر از اثرات تحریم‌ها، افزایش نرخ دلار بوده که باعث می‌شود ریسک اشاره‌شده در بند اول تشدید شود.
شاید در نگاه اول شرکت «خمحور» تاثیر‌پذیر از نرخ‌های جهانی نباشد؛ اما مواد اولیه مصرفی شرکت عمدتا شامل انواع فولاد و ورق است که نوسان نرخ‌های کامودیتی‌ها می‌تواند شرکت را با ریسک قابل‌توجهی مواجه کند.
