مدل کسب‌وکار شرکت‌های لیزینگ به‌صورت شماتیک در شکل زیر نشان داده شده است. شرکت لیزینگ به اعتبار تجاری و سرمایه خود پس از تامین پشتوانه لازم از بانک تامین ‌مالی کرده و در سررسید ‌اقساط آن‌را می‌پردازد. در این بخش توجه لیزینگ‌ها به گردش مالی و تاثیر اصل و متفرعات منافع بر صورت جریان نقد شرکت با توجه به دوره منابع دریافتی و دوره تخصیص آن و درونداد و برونداد منابع با توجه به درآمدها و هزینه‌های مالی از اهمیت تصمیم‌گیری برخوردار است. لیزینگ با فروشندگان مختلف درخصوص خرید کالا با اخذ سوبسید ‌و تخفیف‌های فروش توافق کرده و پس از انعقاد قرارداد خرید بر اساس توافق، مبلغ قرارداد را به تناسب تحویل مورد اجاره می پردازد. در این بخش، توجه به قیمت، کیفیت کالا‌ها و میزان درآمدهای حاصل از خرید به‌علاوه زمان‌بندی تحویل کالا، شرایط لیزینگ را برای اخذ تصمیمات مناسب و انتخاب خریداران مهیا می‌سازد.

لیزینگی‌‌‌‌‌ها در بازار سرمایه ایران

ولساپا: درآمد شرکت‌های صنعت لیزینگ عمدتا بر اساس اهمیت شامل سود اقساط لیزینگ سال‌جاری، سود اقساط یک‌سال قبل، درآمد وجه التزام و دیرکرد و سایر درآمدها که عمدتا مربوط سود اقساط سال‌های قبل می‌شود. شرکت لیزینگ رایان سایپا در‌ ماه‌های اخیر در سرفصل سود اقساط (سال‌جاری) به حدود ۷۰میلیارد ‌تومان درآمد دست یافته و نسبت به متوسط سال‌گذشته که این مورد، درآمدی حدود ۴۰میلیارد ‌تومان بوده است حدود ۷۵‌درصد رشد را تجربه کرده است.  «ولساپا» مجموعا در ۱۰‌ماهه سال‌جاری ۷۰۰ میلیارد‌تومان درآمد داشته است که ۵۹۶‌میلیارد آن متعلق به سرفصل سود اقساط لیزینگ سال‌جاری بوده است. در ۱۰‌ماهه سال‌جاری ۱۲۰۰‌میلیارد‌ تومان تسهیلات لیزینگی اعطا شده است که عمده آن مربوط به لیزینگ خودروهای سبک کارکرده است. این رقم در کل سال‌قبل ۴۰۰میلیارد ‌تومان بوده است که نشان از رشد مطلوب سودآوری در سال‌جاری و‌ ماه‌های آتی دارد، اما تعداد تسهیلات اعطایی

۱۲۰۰ عدد بوده که عمده آن تسهیلات غیرخودرویی بوده که به‌دلیل ارزش پایین‌تر نسبت به اقلام خودرویی تعداد تسهیلات بالا و مبلغ کمتری دارند.  اما نکته مهم‌تر در گزارش‌های «ولساپا» مانده تسهیلات اعطایی است؛ این مبلغ در پایان سال‌قبل ۵۳۰ میلیارد ‌تومان بوده است که در پایان دی‌ماه سال‌جاری به ۹‌هزار‌میلیارد رسیده است. در بخش هزینه تامین‌مالی در ۱۰‌ماهه ۲۹۰‌میلیارد‌ تومان هزینه داشته است که عمده آن تسهیلات بانکی و مابقی مربوط به انتشار اوراق بوده است. این مبلغ در کل سال‌ قبل ۱۷۶‌میلیارد ‌تومان بوده است. در ۹‌ماهه با درآمد محقق شده ۶۳۰ میلیارد‌تومانی موفق به تحقق سود ۲۸۵میلیارد ‌تومانی شده که سود هر سهم شرکت ۲۳۲‌ریال است.

ولصنم: شرکت لیزینگ صنعت و معدن تا پایان پاییز سال‌جاری ۸۱میلیارد‌تومان درآمد عملیاتی داشته است که این مبلغ در سال‌قبل ۸۲ میلیارد‌تومان بوده اما نکته حائزاهمیت در گزارش سال‌جاری «ولصنم» در سرفصل‌‌‌‌‌های درآمدی بوده است که عمده درآمد برخلاف سال‌قبل ناشی از سود اقساط تسهیلات اعطایی سال‌گذشته بوده و درآمد اقساط تسهیلات سال‌جاری بسیار کمتر بوده است. مبلغ مانده تسهیلات و حساب دریافتنی تا پایان آذر‌ماه ۱۱۵۰‌میلیارد ‌تومان بوده است که رشد خاصی نسبت به‌ ماه‌های قبل نداشته است.

عمده تسهیلات اعطایی شرکت در بخش خودروهای سنگین و سواری بوده است. همچنین شرکت در بخش لیزینگ کالایی نیز فعال است و بخشی از درآمد شرکت به لیزینگ کالاهای غیرخودرویی تعلق دارد. از منظر تعداد تسهیلات اعطایی بیشتر از ۵۰‌درصد تسهیلات اعطایی مربوط به بخش کالایی بوده و مابقی آن مربوط به تسهیلات خودروها و تجهیزات راهسازی و... بوده است.  شرکت در دوازده‌ ماهه منتهی به آذر۱۴۰۰ با درآمد ۸۹ میلیارد‌ تومانی به سود ۱۰۰‌میلیارد‌تومانی دست یافته است که ۵۱ میلیارد‌تومان از این سود مربوط به سود سرمایه‌گذاری بوده است.

ولکار: شرکت لیزینگ کارآفرین در سال‌گذشته مجموعا ۱۱۵‌میلیارد‌ تومان درآمد عملیاتی داشته است که عمده آن مربوط به سود اقساط لیزینگ سال‌جاری بوده است از منظر هزینه تامین‌مالی عملیات لیزینگ سال‌قبل در مجموع ۶۵‌میلیارد ‌تومان هزینه متحمل شرکت شده که این مورد در سال‌جاری و در ۱۰‌ماهه اخیر حدود ۴۸‌میلیارد ‌تومان بوده است. در سال‌گذشته مجموعا ۴۰۰‌میلیارد ‌تومان تسهیلات اعطا شده است که عمدتا مربوط به خودروی سواری و کالا و تجهیزات بوده است. در سال‌جاری تا دی ‌ماه اخیر ۲۱۲ میلیارد‌تومان تسهیلات اعطا شده است که عمده تسهیلات در بخش مسکن بوده است و سایر بخش‌ها به شکل محسوسی کاهش داشته‌اند. مبلغ مانده در حساب‌های شرکت حدود ۱۳۰۰میلیارد ‌تومان است. شرکت در ۹‌ماهه سال‌جاری با ۱۶۵‌میلیارد ‌تومان درآمد عملیاتی موفق به تحقق سود ۷۴ میلیاردی شده است.

ولبهمن: شرکت بهمن لیزینگ سال‌گذشته ۳۲۹‌میلیارد ‌تومان درآمد عملیاتی داشته است؛ این رقم در سال‌جاری و تا دی‌ماه به ۳۸۲‌میلیارد ‌تومان رسیده است، اما عمده‌ترین آیتم درآمدی «ولبهمن» مربوط به فروش نقدی است، بنابراین مبلغ کمی از درآمد ولبهمن را سود ناشی از لیزینگ تشکیل داده و بیشتر آن مربوط به فروش نقدی بوده است. هزینه تامین‌مالی لیزینگ در سال‌گذشته ۲۲۰‌میلیارد ‌تومان بوده که این رقم در ۱۰‌ماهه به ۲۹۷میلیارد‌تومان رسیده است. در ۱۰‌ماهه، ۲۰۰‌میلیارد‌ تومان تسهیلات اعطا شده است که عمده آن برای خودروهای کار بوده و مبلغ کمی نیز مربوط به خودروهای سواری و موتورسیکلت بوده است. لیزینگ موتور سیکلت در سال‌جاری به خدمات شرکت اضافه شده است.  در سال‌جاری تعداد ۹۵‌موتور سیکلت، ۶۷۶خودروی کار و ۲۹ خودروی سواری لیزینگ شده‌اند. مانده پایان دوره شرکت در دی‌ماه به ۹۳۷ میلیارد‌تومان رسیده است. در صورت مالی ۹‌ماهه سال‌جاری شرکت با درآمد ۳۳۹میلیارد ‌تومانی موفق به تحقق سود ۱۰۳‌میلیاردی شده است.

ولملت: شرکت واسپاری ملت در سال‌گذشته ۱۰۲میلیارد ‌تومان درآمد کسب کرده که عمده آن مربوط به سود اقساط یک‌سال قبل بوده است اما در ۱۰‌ماهه عمده درآمد مربوط به تسهیلات سال‌های قبل‌‌‌‌‌تر بوده و تسهیلات سال‌جاری کاهش چشمگیری داشته است. همچنین در آیتم هزینه تامین‌مالی سال‌گذشته ۴۵‌میلیارد و در ۱۰‌ماهه جاری ۳۵ میلیارد‌تومان هزینه تحمیل شده است. در سال‌گذشته مبلغ ۱۷۰‌میلیارد ‌تومان تسهیلات اعطا شده است که عمده آن مربوط به سرفصل خودروهای سبک بوده است. در ۱۰‌ماهه سال‌جاری ۱۲۸‌میلیارد ‌تومان تسهیلات واگذار‌شده به ثبت رسیده است که عمده آن مربوط به خودروهای سنگین بوده است. همچنین مانده پایان دوره در پایان دی‌ماه حدود ۱۴۰۰ میلیارد‌تومان بوده است.

ولپارس: شرکت لیزینگ پارسیان در سال‌گذشته ۱۷۵‌میلیارد ‌تومان درآمد داشته است که عمده آن مربوط سود اقساط سال‌جاری بوده است، همچنین در ۱۰‌ماهه سال‌جاری ۱۶۲‌میلیارد ‌تومان درآمد عملیاتی داشته است. هزینه تامین‌مالی شرکت مجموعا در سال‌قبل حدود ۵۱میلیارد ‌تومان بوده است و این رقم در ۱۰‌ماهه سال‌جاری به ۹۰ میلیارد‌تومان رسیده است.  از منظر تسهیلات اعطایی در سال‌گذشته ۸۸۷‌میلیارد تسهیلات اعطا شده است و این مورد در ۱۰‌ماهه سال‌جاری به ۶۸۹میلیارد ‌تومان رسیده است. عمده تسهیلات اعطایی در بخش لوازم‌خانگی و اقلام صوتی و تصویری بوده است. همچنین در پایان دی‌ماه مبلغ ۲۳۰۰‌میلیارد ‌تومان مانده در حساب‌های تسهیلات اعطایی به ثبت رسیده است. شرکت در ۹ماهه منتهی به آ‌ذرماه با درآمد ۱۵۷ میلیارد‌تومان موفق به تحقق سود ۳۳میلیارد تومانی شده است.