همراهی بورس و کریپتو
حالا قیمتها نسبت به اوج آن در ماه نوامبر تقریبا به نصف رسیده و روز یکشنبه میزان کاهش ارزش بازار ارزهای دیجیتالی طی ۲۴ ساعت ۱۳۰ میلیارد دلار بود. روز دوشنبه قیمت اتریوم به ۲۲۰۰ دلار رسید که پایینترین میزان در ۶ ماه اخیر بود. در ماه جاری میلادی تاکنون قیمت این ارز ۳۸ درصد کاهش یافته است. کاهش قیمتها در دیگر ارزهای دیجیتالی نیز مشاهده شده، البته میزان کاهش در آن ارزها کمتر بوده است. نکته مهم این است که سقوط قیمت ارزها در سال جاری، پس از شروع بسیار بد سال برای بورسهای بزرگ رخ داده است، زیرا سرمایهگذاران مشغول ارزیابی وضعیت اقتصاد آمریکا و جهان هستند و درباره آنچه در آینده رخ خواهد داد، حدسهای مختلفی وجود دارد. همچنین درباره اقداماتی که بانک مرکزی آمریکا و دیگر بانکهای مرکزی بزرگ انجام خواهند داد تا تورم را مهار کنند، ابهامهای عمیقی وجود دارد. واقعیت این است که بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتالی، برخلاف گذشته، داراییهای منزوی نیستند و از بازارهای دیگر تاثیر میپذیرند و بر آنها تاثیر میگذارند. در حال حاضر همبستگی بیت کوین با بورس به بالاترین میزان از ماه سپتامبر رسیده و این به آن معنا است که وقتی بورس سقوط میکند، یعنی آنچه در سه هفته اخیر مشاهده شده قیمت بیت کوین نیز کاهش مییابد و به علل مختلف، افت قیمت ارزهای دیجیتالی بسیار شدیدتر است. درباره وضعیت بازار ارزهای دیجیتالی به ویژه بیتکوین باید به چند نکته توجه کرد. نخستین نکته این است که بیت کوین یک کامودیتی محسوب میشود. همانطور که بیان شد ارزهای دیجیتالی دیگر یک حوزه دارایی منزوی نیستند و به تغییرات سیاستهای جهانی واکنش نشان میدهند. به همین دلیل تعجبی ندارد که هم بورسها و هم بازار ارزهای دیجیتالی با شروع کاهش برنامههای حمایتی بانک مرکزی آمریکا بیثبات شدهاند و شاهد سقوط آنها بودهایم. یک موضوع مهم این است که پیشبینی شده سیاستهای انبساطی بانک مرکزی کاهش مییابد و این کاهش سریع خواهد بود. درباره تعداد موارد افزایش نرخهای بهره در آمریکا در سال جاری دیدگاههای مختلفی مطرح است اما سرمایهگذاران انتظار دارند از ماه مارس این اقدام بانک مرکزی شروع شود. هدف این نهاد، گران کردن استقراض و مهار قیمتهاست.
رشد نرخهای بهره هزینه استقراض را برای شرکتها و مصرفکنندگان بالا میبرد. اقتصاددان بانک گلدمن ساکس میگوید: «این ریسک وجود دارد که بانک مرکزی بخواهد تا تغییر افق وضعیت تورم، در تکتک نشستهای سیاستگذاری خود نرخهای بهره را بالا ببرد. آنگونه که از شواهد پیداست بانک مرکزی قصد دارد سال جاری چهار بار نرخهای بهره را بالا ببرد.»
نرخ تورم ماه گذشته در مقیاس سالانه ۷ درصد بود و حتی اگر در ماههای آینده از آن کاسته شود باز هم تا نرخ هدف بانک مرکزی یعنی ۲ درصد فاصله قابل ملاحظهای خواهد داشت. طرفداران بیت کوین آن را در بلندمدت نوعی دارایی میدانند که شبیه کامودیتیها رفتار میکند. استدلالی که آنها برای ارزشمند بودن بیت کوین مطرح میکنند شبیه استدلالی است که برای ارزشمندی طلا مطرح است. یعنی عرضه هر دو دارایی محدود است و بینهایت نیست و هر چه تقاضا برای آن بیشتر شود، ارزش آن بالاتر میرود. به ویژه برای بیتکوین محدودیت بسیار آشکار است، زیرا تنها امکان استخراج ۲۱ میلیون عدد از آن وجود دارد و تاکنون بیش از ۱۸ میلیون بیت کوین استخراج شده است. پیشبینی شده آخرین بیت کوینها سال ۲۱۴۰ استخراج خواهد شد. اما مخالفان بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتالی میگویند، ارزشگذاری چیزی که در دنیای واقعی وجود ندارد، اگر غیرممکن نباشد بسیار سخت است. از سوی دیگر پذیرش فراگیر بیت کوین به عنوان ذخیره ارزش و حافظ داراییها در برابر بیثباتی دیگر بازارها به این معناست که این ارز اکنون بسیار بیشتر شبیه بورس عمل میکند البته در بورس بسیار متنوع میتوان سرمایهگذاری کرد، اما بیت کوین تنها یک ارز دیجیتالی است. نکته بعدی این است که کل اکوسیستم ارزهای دیجیتالی تحت فشار است. کاهش قیمت ارزهای دیجیتالی همزمان با کاهش سهام کوین بیس و میکرواستراتژی رخ داده است. افت قیمت سهام این شرکتها و شرکتهای فعال در حوزه ماینینگ به این معناست که سرمایهگذاران نهادی به بیت کوین و دیگر داراییهای دیجیتالی به عنوان حوزهای از سرمایهگذاری که بتوان به آن پناه برد یا سود بالا در آن کسب کرد، نگاه نمیکنند. سهام شرکت آرگوبلاکچین که تنها شرکت ماینر ارز دیجیتالی ثبت شده در بورس لندن است، ۴۵درصد نسبت به اوج کاهش یافته است. در واقع وقتی عوامل مختلف بر قیمت ارزهای یاد شده تاثیر میگذارند، این تاثیر به شکل فراگیر در کل اکوسیستم مشاهده میشود.درباره آینده بازار دیدگاههای متفاوتی مطرح است. طرفداران بیت کوین معتقدند ویژگیهای این ارز سبب میشود قیمتها پس از سقوط اخیر بار دیگر رشد کند و در آینده همزمان با فراگیرتر و جا افتادهتر شدن بازار، شاهد نوسانهای بسیار کمتر در این بازار خواهیم بود. اما در این زمینه نمیتوان مطمئن بود که قیمت بیت کوین برای مدتی طولانی در سطوح بسیار پایین کنونی باقی نخواهد ماند. به ویژه تحولاتی که سال جاری در حوزه قانونگذاری برای این فضا رخ خواهد داد ممکن است شرایط بازار را به کلی تغییر دهد. طرفداران بیت کوین میگویند تنها منبع ارزش این ارز، کمیاب بودن آن است. البته تغییرات قیمت آن، از عواملی نظیر هزینه استخراج، وضعیت دیگر ارزهای دیجیتالی رقیب، مقررات حاکم، میزان استفاده از آن و موضعگیری دولتها در قبال این بازار تاثیر میپذیرد.