«دنیای اقتصاد» وضعیت صنعت لیزینگ را بررسی می‌کند
میل به صفر عملیات‌ها
علی اسکینی
کارشناس تحلیل کارگزاری بانک صنعت و معدن
امروزه مطابق بررسی‌های موسسات مطالعاتی اقتصادی معتبر جهان، روش تامین اعتبارات از طریق لیزینگ در بین مکانیزم‌های گوناگون اعتباری بعد از وام‌های مستقیم بانکی در مرتبه دوم قرارگرفته است، به‌طوری‌که بیشتر از 30 درصد سرمایه‌گذاری‌ها در کشورهای توسعه‌یافته از طریق لیزینگ صورت می‌گیرد. آمریکای شمالی، اروپا و آسیا به ترتیب با 35، 33 و 28 درصد، بیشترین سهم از حجم معاملات لیزینگ را در بین مناطق مختلف جهان دارند. از میان ۴۸ شرکت لیزینگ مجاز در کشور ۴۲ شرکت فعال و ۶ شرکت به‌صورت غیرفعال هستند. با وجود این طی چند سال اخیر تعداد شرکت‌های لیزینگ که به‌طور رسمی در بازار سرمایه موردپذیرش قرارگرفته‌اند از 10 شرکت تجاوز نکرده است. شش شرکت بزرگ لیزینگی شامل شرکت لیزینگ صنعت و معدن، ایران‌خودرو، غدیر، پارسیان، رایان سایپا و ایرانیان بیش از 75 درصد سهم بازار رادارند. بازده شاخص صنعت در سال‌های 97، 98 و 99 به ترتیب 5، 377 و 118 درصد ثبت‌شده است. آمار و ارقام موید آن است که در 9 سال گذشته بازده شاخص کل بورس به‌طور متوسط 52 درصد بوده و شاخص صنعت لیزینگ 11 درصد کمتر از شاخص کل بوده است. بر اساس صورت سود و زیان تجمعی مقایسه‌ای کل شرکت‌های لیزینگ در ایران، درآمد حاصل از عملیات لیزینگ در سال 97 حدود 2 هزار میلیارد تومان است که رشد 17 درصدی نسبت به سال ماقبل دارد. روند کاهش نسبت هزینه تامین منابع مالی موردنیاز جهت انجام فعالیت لیزینگ به‌کل درآمدهای حاصل از عملیات لیزینگ موجب شده است تا حاشیه سود فعالیت‌های عملیاتی این شرکت‌ها به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش یابد. نسبت هزینه تامین منابع مالی به درآمد حاصل از عملیات لیزینگ از 71 درصد در سال 93 به 52 درصد در سال 97 رسیده است که موجب افزایش 19 درصدی حاشیه سود این شرکت‌ها شده است. سود خالص کل شرکت‌ها در سال 97 عدد 612 میلیارد تومانی است که متوسط رشد سالانه 18 درصدی در پنج سال گذشته را نشان می‌دهد. همچنین در بین شرکت‌های لیزینگی پذیرفته‌شده در بازار سرمایه، در سال 98 بیش از هزار و 140 میلیارد تومان درآمد از محل ارائه خدمات و لیزینگ محقق شده که تغییر قابل‌توجهی را نسبت به سال 1397 تجربه نکرده است. همچنین سود ناخالص در سال 98 برابر 573 میلیارد تومان بوده است که در حدود سال گذشته است. فضای اقتصادی کشور در حال حاضر عارضه «رکود تورمی» را تجربه می‌کند. از یکسو معاملات اقتصادی به دلیل بی‌ثباتی قیمت‌ها و موانع تجاری دچار رکود شده است و از سوی دیگر نوسان‌های ارزهای جهانی و پیش‌بینی مبهم و منفی از آینده اقتصادی به افزایش شاخص قیمت‌ها منجر شده است. فضای کسب‌وکار لیزینگ تا حد نسبتا زیادی متاثر از نحوه تعامل اقتصاد ایران با مناسبات و روابط بین‌المللی در اقتصاد جهانی و نیز چالش‌های نظام پولی و بانکی است. ارزیابی اقتصاد ایران و گزارش‌های ماهانه خودروسازان حاکی از رشد مناسب تولید این شرکت‌ها است. از طرفی شرایط دو سال اخیر سبب شده است که عمده شرکت‌های لیزینگ به بهینه‌سازی پرتفوی و توجه به سایر بازارها را در دستور کار خود قرار دهند؛ بنابراین به‌رغم مخاطرات محیطی حاکم بر صنعت بالاخص رکود در بازارهای مختلف وعدم تامین کالاهای سرمایه‌ای و منابع مالی ارزان‌قیمت و به‌موقع، به نظر شرکت‌ها توانسته‌اند که زیرساخت‌های عملیاتی و مالی خود را توسعه و بهبود دهند و معتقدیم این شرکت‌ها می‌توانند سودآوری بهتری نسبت به سال 98 رقم بزنند، با وجود این انتظار رشد بالای سودآوری دور از ذهن است.
