هم‌صدایی مدیران «آذرستان» در تعهد بر توسعه زنجیره ارزش هم‌افزا، نوآور و دوستدار محیط زیست
افشین نجفی، مدیرعامل سازورسازه آذرستان، با نگاهی عمیق به چالش‌های اقتصادی روز تأکید کرد که پیشرفت در حوزه سازه‌های فلزی نیازمند بهره‌مندی از تکنولوژی پیشرفته و تخصص‌های بالا است. او به نگرانی‌های خود درباره رکود جاری اشاره کرد و گفت که این شرایط دشوار، ۳۰ درصد از ظرفیت تولید شرکت را به حالت تعلیق درآورده است و ضرورت بهبود را بیش از پیش نمایان می‌کند.
سپس محمد مسگری هوشیار، مدیرعامل عمارت پیشگام آذرستان، به نگرش بر بنیاد خِرَد به مقوله ساخت و ایجاد حس خوب زندگی در ساختمان تأکید کرد و از اهمیت استفاده بهینه از سیستم‌های هوشمند در پروژه‌های خود گفت. در نهایت، فرزاد برقعی، مدیرعامل روجا تجارت آذرستان، به تجارت و تولید سرامیک با برند «مریتو» اشاره کرد و چالش تغییرات قوانین تجاری را مطرح نمود که این شرکت را از الگوهای قبلی دور کرده است.
در خاتمه، رامین مشایخی، معاون توسعه کسب و کار گروه آذرستان، با ابراز امیدواری و اطمینان خاطر از پیشرفت‌های چشمگیر گروه آذرستان در مسیر تحقق اهداف پنج ساله خود سخن گفت. او بر این نکته تأکید کرد که این گروه علاوه بر توسعه زنجیره ارزش خود، در حال ایجاد تحولاتی بنیادین در همه حلقه‌های صنعت ساخت و ساز برای مقابله با چالش‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌هاست.
- در صنعت ساختمان همیشه این سوال مطرح است که پیمانکار چه کسی است؟ همانطور که در پروژه‌ها، نام پیمانکار روی تابلوهای شناسایی ملک مشخص می‌شود و توجه زیادی به آن است، اگر روزی در یک پروژه ساختمانی نام شرکت عمران آذرستان را به عنوان پیمانکار ببینیم، چه انتظاراتی از نظر کیفیت می‌توانیم از آن پروژه داشته باشیم؟
خدایاری: برای پاسخ به این سوال، ابتدا لازم است به شرکت عمران آذرستان و سوابق آن اشاره کنم. این شرکت با حدود چهار دهه تجربه، یکی از توانمندترین و خوش‌نام‌ترین پیمانکاران در صنعت احداث ایران محسوب می‌شود و پروژه‌های بزرگ زیادی را در مقیاس ملی در سراسر کشور اجرا کرده است. عمران آذرستان دارای رتبه پایه یک در چهار حوزه ساختمان و ابنیه، تأسیسات و تجهیزات، راه و ترابری و آب است. در طی این مدت، شرکت بالغ‌بر ۲۰۰ پروژه را تکمیل نموده و تحویل داده است و هم‌اکنون حدود ۳۵۰۰ نفر به طور مستقیم با ما همکاری دارند. هویت شرکت عمران آذرستان، پایبندی به تعهدات و کیفیت بالاست. شرکت ما حتی در شرایطی که بسیاری از پروژه‌های مشابه دچار رکود بوده و نیمه‌کاره رها شده‌اند، همواره بر اساس زمان‌بندی‌های تعیین‌شده پروژه‌ها را به اتمام رسانده‌است. این ویژگی، توانمندی و مسئولیت‌پذیری شرکت را در مدیریت و اجرای پروژه‌ها به‌خوبی نشان می‌دهد و این موضوع، بخشی مهم از اعتبار و شهرت ما در این صنعت است.
شما به پایبندی به تعهدات اشاره کردید. آیا در این زمینه با چالش‌هایی مانند تأمین مالی یا تورم روبرو نشده‌اید؟ این مشکلات برایتان دردسرساز نبوده‌اند ؟
بله، چالش جدی ما در پروژه‌ها، مشکلات اقتصادی و تأمین مالی است که به طولانی شدن زمان اجرا منجر می‌شود. نبود ضوابط و آیین‌نامه‌های مشخص برای پوشش تأخیرهای ناشی از مشکلات مالی کارفرمایان، یکی از نقاط ضعف است. در واقع، قوانین مناسبی برای جبران هزینه‌های اضافی پیمانکاران در شرایط طولانی‌شدن پروژه‌ها وجود ندارد که این مسئله به طولانی‌تر شدن زمان پروژه‌ها بدون راهکار مناسب برای جبران هزینه‌های سربار و تجهیز پیمانکاران می‌انجامد.
- یعنی شما هم درگیر ریسک تطویل هستید.
دقیقا.
- چه راهکاری برای حل این مشکل وجود دارد؟
در مورد راهکار، ما پیشنهادهایی داریم، اما موضوع این است که اکثر قراردادهای ما بر اساس فهرست بهای سازمان برنامه و بودجه تنظیم می‌شوند و به‌روز نبودن شرایط پیمان باعث شده که مفاد آن تا حدی یک‌طرفه به نفع کارفرما باشد. قاعدتاً باید شرایط پیش‌بینی شود که تأخیرهای مالی و هزینه‌های ناشی از آن به‌درستی جبران شود. در اسناد حقوقی به هزینه‌های تأخیر در پرداخت‌ها اشاره شده‌است، اما اجرای آن در عمل با مشکلات زیادی همراه است. برای مثال، در بسیاری از پروژه‌ها پیمانکاران را به سمت شکایت سوق می‌دهند که البته فرآیندی طولانی و وقت‌گیر است و ممکن است برای به نتیجه رسیدن دو تا سه سال به طول بینجامد و حتی در این صورت هم نتیجه تضمینی ندارد. این مشکل یکی از موانع جدی و قدیمی در این حوزه است که تأثیر منفی بر روند و کیفیت اجرای پروژه‌ها دارد.
- آیا در پروژه‌های پیمانکاری، دغدغه‌های محیط زیستی و مسئولیت‌های اجتماعی در هزینه‌ها و وظایف شرکت لحاظ می‌شود؟
بله، محیط زیست برای ما اهمیت زیادی دارد. در پروژه‌های عمرانی، تلاش می‌کنیم کمترین آسیب به محیط زیست وارد شود. برای مثال، در صورت وجود درختان در محل پروژه، با همکاری شهرداری‌ها آن‌ها را اصولی جابجا می‌کنیم تا آسیبی نبینند. همچنین برای کاهش آلودگی صوتی تجهیزات، از پوشش‌های مخصوص استفاده می‌کنیم. این اقدامات در قراردادهایمان ثبت می‌شود و همواره تلاش داریم با روش‌های نوین از طبیعت محافظت کنیم. در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی، همواره سعی بر آن شده تا در محیط کاری خود منشأ اثرات مثبت باشیم؛ از جمله میتوان به احداث مدرسه ۱۲ کلاسه در بوشهر، کتابخانه کودک محور در خوانسار و احداث ساختمان CT-SCAN در بیمارستان قرچک ورامین، اشاره کرد.
- چالش‌های گودبرداری و پی‌ریزی در تهران و سایر کلانشهرها، به ویژه آسیب به اکوسیستم خاک و آب، یکی از موضوعات مهم در این حوزه است. با توجه به این مسائل، آیا می‌توانید توضیحاتی درباره فعالیت‌های شرکت بسپار پی ایرانیان در خدمات ژئوتکنیک ارائه دهید؟
صالح آبادی: مهندسی ژئوتکنیک به فعالیت‌هایی می‌پردازد که قبل از ساخت سازه برای تحکیم و بهسازی خاک انجام می‌شود. در پروژه‌های شهری و کلانشهرها، گودبرداری‌های عمیق برای تأمین پارکینگ نیاز اساسی است و از اوایل دهه ۸۰ شمسی، پایدارسازی گودها اهمیت بیشتری یافته است. شرکت بسپار پی ایرانیان همچنین پروژه‌های متعددی در حوزه بهسازی خاک و نیروگاه‌ها دارد.
چالش اصلی گودبرداری‌های عمیق، تأثیر آن‌ها بر آب‌های زیرزمینی است. مدیریت آب‌های زیرسطحی برای ساخت سازه‌ها ممکن است منابع آب زیرزمینی تهران را تحت تأثیر قرار دهد. در برخی موارد، نیاز به انحراف قنوات وجود دارد و باید اثرات آن مورد بررسی قرار گیرد. با این حال، استفاده از آب‌های زیرسطحی به عنوان آب خاکستری در ساختمان می‌تواند مؤثر باشد.
به‌طور کلی، اثرات محیط‌زیستی پروژه‌های ژئوتکنیک بیشتر بر آب‌های زیرزمینی متمرکز است و اجرای این گودبرداری‌ها نیازمند پیمانکاران و طراحان متخصص است. متأسفانه، بازار فعلی دچار آشفتگی است و برخی فعالان به الزامات فنی توجه کافی ندارند، در حالی که پایدارسازی زیرزمینی یکی از پرریسک‌ترین بخش‌های ساخت سازه است.
- گفته می‌شود که در هیچ کلانشهری به عمق گودبرداری‌های تهران نمی‌رسیم. چه عواملی موجب می‌شود که گودبرداری‌ها در تهران به این عمق برسند؟
به طور کلی، باید توجه کنیم که در دنیا برای تأمین پارکینگ چه رویکردهایی وجود دارد. ساختمان‌های بلندمرتبه در شهرهای پرجمعیتی مانند نیویورک، توکیو و پاریس ساخته شده‌اند و تهران هم نخستین شهر پرتراکم دنیا نیست. این موضوع که برای یک ساختمان بلندمرتبه اجازه دهیم تا 10 تا 12 طبقه گودبرداری زیر زمین صورت گیرد، موضوعی بسیار فنی و چالش‌برانگیز است. به عنوان مثال، ما در برخی پروژه‌ها گودهایی با عمق بیش از 40 متر اجرا کرده‌ایم که اگر فرض کنیم ارتفاع یک سقف در طبقات زیرزمین حدود 3 متر باشد، به عبارتی میتوان گفت که ما حدود 12 تا 13 طبقه زیرزمینی داریم.
این عمق گودبرداری نیاز به تکنیک‌های پیچیده‌ای برای پایدارسازی دارد. در بسیاری از کشورها، به جای ایجاد گودهای عمیق، پارکینگ‌های روزمینی یا پارکینگ‌هایی در طبقات بالاتر ساخته می‌شود تا از پیچیدگی‌های ژئوتکنیکی و مسائل ایمنی ناشی از وقوع حوادث جلوگیری کنند. برای مثال، اگر در طبقه منفی 10 یک مجتمع تجاری آتش‌سوزی رخ دهد، خروج افراد از آن عمق بسیار پیچیده خواهد بود.
متأسفانه، در تهران و سایر کلانشهرها، حجم کارهایی که در حوزه گودبرداری انجام می‌شود، با توجه به نیازهای شهری، بسیار زیاد است. این موضوع باعث تعجب فعالان این حوزه در سطح جهانی می‌شود. به همین دلیل، در برنامه‌ریزی شهری باید به این نکته توجه کنیم که این رویکرد می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد.
- یکی از موضوعات مهمی که می‌خواهم در این پنل به آن بپردازم و در بخش فعالیت شما به وضوح قابل مشاهده است، مسائل محیط زیستی است که امروزه به یکی از موضوعات مهم تبدیل شده و جامعه به آن حساسیت زیادی نشان می‌دهد. با توجه به آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های عمرانی، مانند آلودگی آب، خاک و همچنین آلودگی صوتی، می‌خواستم بپرسم که چگونه این موارد مدیریت می‌شوند و چه اقداماتی برای جبران آن‌ها انجام می‌گیرد؟
یکی از زمینه‌های اصلی فعالیت‌های ژئوتکنیک در حوزه محیط زیست است که متأسفانه در هر دو عرصه آکادمیک و صنعتی، نسبت به آن غفلت شده‌است. این حیطه به‌واسطه ارتباط نزدیکی که با خاک دارد، اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا خاک یکی از محیط‌هایی است که برای همه ما به ارث رسیده و در آن زندگی می‌کنیم. در این 16-17 سالی که شرکت بسپارپی فعال است، به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت فعال در زمینه ژئوتکنیک در ایران شناخته می‌شود و همواره سعی کرده‌ایم زمینه‌های جدید را مورد بررسی قرار دهیم.
اخیراً وارد عرصه‌ای در مدیریت پسماند شده‌ایم؛ یعنی مسأله‌ای که مهندسی ژئوتکنیک باید به آن توجه کند. ما مطالعه‌ای به کمک سازمان‌های ذیربط انجام داده‌ایم و در حال ورود به این حوزه به‌عنوان طراح و پیمانکار هستیم. ایران دارای تعداد زیادی محل دفن زباله است و برخی از این مکان‌ها در نزدیکی دریا و رودخانه‌ها قرار دارند و به‌لحاظ جمعیتی نیز مهم هستند. متأسفانه هیچ‌گونه مدیریت پسماندی برای این محل‌ها وجود ندارد و دفن زباله به‌صورت مهندسی انجام نمی‌شود. در نتیجه، آثار منفی این زباله‌ها بر خاک و آب کنترل نشده باقی می‌ماند. این در حالی است که در دنیا روش‌های جدیدی برای مدیریت پسماند و دفن زباله وجود دارد و ما در این زمینه شاید 40-50 سال عقب هستیم.
برای مثال، ما در نزدیکی دریا در شهر محمودآباد محل دفن زباله داریم که در فاصله 50 متری از دریای خزر واقع شده و طی 30 سال اخیر زباله‌ها در آنجا دفن می‌شوند. این امر تأثیرات منفی بر دریا دارد. مهندسی ژئوتکنیک می‌تواند به مدیریت این مسئله کمک کند و هم در ساخت محل‌های جدید برای کنترل زباله و هم در کنترل محل‌های موجود، با ایجاد سیستم‌های آب‌بندی، مانع از ورود شیرابه‌ها به محیط زیست شود.
- شما مسئولیت پی‌ریزی ساختمان‌ها را نیز بر عهده دارید؟
حوزه فعالیت ما شامل انواع سازه‌ها از جمله ساختمان‌ها، سدها و نیروگاه‌ها است. بررسی مقاومت زمین محل ساخت سازه و توانایی آن در تحمل بارهای ناشی از سازه، به ویژه در مواقعی مانند زلزله است. اگر زمین استحکام لازم را نداشته باشد، ما با استفاده از روش‌های بهبود و بهسازی خاک، شرایط را برای ساخت سازه فراهم می‌کنیم.
در پروژه‌های صنعتی مانند نیروگاه‌ها و کارخانه‌های فولاد، بهسازی خاک انجام می‌دهیم تا سازه‌ها به درستی احداث شوند. بسیاری از روش‌های مورد استفاده در ایران در این حوزه، توسط شرکت ما توسعه یافته یا برای اولین بار به ایران آورده شده‌اند. تیم فنی ما، با میانگین سنی ۳۶ سال و حدود ۵۰۰ نفر پرسنل، به طراحی روش‌های جدید و تعریف تکنیک‌های نوین در سطح بین‌المللی مشغول است و نتایج پروژه‌هایمان را به‌صورت مقالات علمی منتشر می‌کنیم، به طور متوسط سالانه ۴ تا ۵ مقاله در ژورنال‌های بین‌المللی.
یکی از پروژه‌های قابل توجه ما در بوشهر، که از سال ۹۶ آغاز شد، شامل بهسازی نزدیک به ۲ میلیون مترمکعب خاک به روش اختلاط عمیق بود. این پروژه تقریباً سه برابر رکورد قبلی در نیواورلئان آمریکا است و از نظر فنی و اهمیت، سبب شناخته شدن ما در سطح بین‌المللی شده است، هرچند که در ایران تبلیغات کمتری درباره آن انجام شده است.
- آقای نجفی شرکت شما با شرح تولید سازه‌ها و تجهیزات فلزی ساختمان فعالیت می‌کند. لطفاً توضیحاتی درباره تاریخچه و فعالیت‌های این شرکت ارائه دهید.
نجفی: شرکت سازورسازه آذرستان در سال ۸9 تأسیس شد و هدف اصلی آن در ابتدا اجرای پروژه‌های بخش فلزی عمران آذرستان بود. اما با رشد سریع شرکت و نیاز به ظرفیت بیشتر، سازور سازه تصمیم به گسترش فعالیت‌های خود گرفت و پروژه‌های متنوعی را در حوزه‌های مختلف انجام داد و رزومه‌ای مستقل ایجاد کرد.
کارخانه شرکت سازور سازه در زمینی به مساحت حدود ۴۲ هزار مترمربع در شهرک صنعتی شمس‌آباد، مستقر است. از این مساحت، حدود ۲۳ تا ۲۴ هزار مترمربع فضای مسقف به تولید، رنگ و تمیزکاری و دیگر فعالیت‌های مرتبط اختصاص دارد. این فضای بزرگ به ما این امکان را می‌دهد که پروژه‌های متعددی را با کیفیت بالا و در زمان مناسب به انجام برسانیم.
در جریان عملیات، شرکت ما به تولید و خدمات نصب می‌پردازد و پروژه‌ها از تأمین متریال و مهندسی ساخت آغاز می‌شوند و پس از ساخت، شامل حمل و نصب و تحویل به کارفرما می‌شوند. ظرفیت اسمی ما سالی ۴۰ هزار تن است که معادل تولید ماهیانه حدود ۳۵۰۰ تن در حوزه سازه فلزی است. در سال‌های ۹۶ و ۹۷، تولید ما به ۳۴۰۰ تن در ماه رسید، اما به دلیل عوامل مختلف، در حال حاضر این عدد به حدود ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ تن کاهش یافته است. در واقع اکنون 30 درصد از ظرفیت تولید، خالی است.
- چه عواملی مانع از این می‌شود که شما به ظرفیت اسمی خود بازگردید؟
بحث پروژه‌ها و رکود موجود در صنایع مختلف، از جمله صنعت ساختمان، مانع از دستیابی به ظرفیت اسمی شرکت سازورسازه می‌شود. این شرکت از ابتدا، فعالیت خود را در حوزه ساختمان آغاز کرده، اما به تدریج دامنه پروژه‌ها به حوزه‌های صنعتی دیگری نیز گسترش یافته است. در حال حاضر، تنها حدود ۵ تا ۶ درصد از تولیدات ما به بخش ساختمانی اختصاص دارد، در حالی که ۹۰ تا ۹۵ درصد تولیدات به حوزه‌های دیگر صنعتی، از جمله نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع فولاد، خودروسازی، بیمارستانی و معدنی معطوف شده است. همچنین، در سال‌های اخیر به حوزه تجهیزات نیز ورود کرده‌ایم، و رکود در هر یک از این بخش‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر ظرفیت تولید کل شرکت داشته باشد.
- تجهیزات در این حوزه به چه معناست و شامل چه نوع محصولاتی می‌شود؟
تجهیزات در این حوزه به معنای تولید تجهیزات ثابت است که در صنایع مختلف کاربرد دارند. برای مثال، در صنعت آب شیرین‌کن، تجهیزات ثابت شامل فیلترهای شنی است که یکی از مراحل تصفیه آب دریا محسوب می‌شود. ما در این زمینه برای آب شیرین‌کن بندرعباس چهار فیلتر شنی ۵۰ تنی تولید کردیم که این فیلترها اکنون در مدار کار قرار دارند و روزانه ۱۰۰ هزار مترمکعب آب شرب برای بندرعباس تولید می‌کنند. این یک نمونه از فعالیت‌های ما در حوزه تجهیزات است.
علاوه بر این، در نیروگاه سیکل ترکیبی قشم، ما تعدادی تاور و رآکتور تولید کردیم. در صنعت فولاد نیز به تولید تجهیزات در واحد احیای صنعت فولاد پرداخته‌ایم. واحد احیا یکی از بخش‌های مهم زنجیره فولاد است که به دلیل تولید گازهای داغ و گرد و غبار زیاد، به سیستم داکتینگ پیچیده‌ای نیاز دارد. برای مثال، ما تجهیزاتی برای واحد احیا در تربت حیدریه ساختیم که وزن آن‌ها به حدود ۶۷۰ تن می‌رسد و این تجهیزات به منظور انتقال هوا طراحی شده‌اند. به طور کلی، این فعالیت‌های ما در حوزه تجهیزات ثابت، نشان‌دهنده تنوع و گستردگی فعالیت‌های شرکت سازورسازه است.
- بنابراین میتوان گفت که در شرکت شما، نوآوری و توسعه تکنولوژی در تولیدات اهمیت بالایی دارد؟
بله، دقیقاً! کار در حوزه سازه‌های فلزی و تولید تجهیزات مرتبط به شدت به تکنولوژی و تخصص بالا وابسته است و با استانداردهای روز دنیا ارتباط دارد. در ایران، ما با شرکت‌های بین‌المللی رقابت می‌کنیم، اما به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های واردات ماشین‌آلات با چالش‌هایی مواجه‌ایم که ممکن است تأخیر در به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید را به همراه داشته باشد. در حالی که تولید جهانی به سمت سیستم‌های رباتیک پیش می‌رود، ما به دلیل موانع قادر به استفاده از این تکنولوژی‌ها نیستیم. با این حال، شرکت سازور سازه با خرید خطوط تولید به‌روز از کره جنوبی و به‌روزرسانی آن‌ها، پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌است. اخیراً نیز یک دستگاه مدرن از کره جنوبی خریداری کردیم که در ایران مشابه ندارد و به زودی به کارخانه می‌آید، که می‌تواند کیفیت و ظرفیت تولید ما را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
- آیا شرکت سازور سازه برای کاهش آلودگی و اثرات زیست‌محیطی تولیدات برنامه‌ای دارد؟
تلفیق حوزه محیط زیست و محیط کارخانه در سازورسازه را میتوان به دو بخش تقسیم کرد. اول، محیط تولید در کارخانه و دوم، آلودگی‌های ناشی از مراحل نصب. در مورد محیط تولید، آلودگی‌هایی مانند دود حاصل از جوشکاری و برشکاری وجود دارد. خوشبختانه حجم این آلاینده‌ها به اندازه‌ای نیست که نگران‌کننده باشد، اما ما موظف به پاک‌سازی هوای محیط کار هستیم. برای این منظور، از جت فن‌ها و سیستم‌های تهویه استفاده می‌کنیم که به کاهش آلودگی کمک می‌کند.
در مراحل نصب نیز یکی از معضلات اصلی آلودگی صوتی است که با جایگزینی پیچ و مهره‌های جدید با انواع قدیمی، قابل حل است. هرچند محدودیت‌هایی در ورود این تکنولوژی‌ها به کشور وجود دارد.
در بخش تمیزکاری نیز با استفاده از روش شات بلاست به جای سندبلاست، که از فلزهای ریز برای تمیزکاری استفاده می شود، آلایندگی را کاهش می‌دهیم. در نهایت، ضایعات حاصل از تولید ما نیز به طور کامل توسط کارخانجات تولید آهن آلات جمع‌آوری و بازیافت می‌شود. این بدان معناست که تقریباً هیچ ضایعه‌ای باقی نمی‌ماند که بخواهد به محیط زیست آسیب بزند. با توجه به روش‌های نوین و تکنولوژی‌های به‌کاررفته، شرکت ما به دنبال کاهش اثرات زیست‌محیطی و رعایت استانداردهای محیط زیستی در تمام مراحل تولید و نصب است.
- لطفا شرکت عمارت پیشگام آذرستان را که به توسعه پروژه های مسکونی اداری تجاری می پردازد، معرفی می کنید.
هوشیار: شرکت عمارت پیشگام آذرستان، در سال ۱۳۹۸ تأسیس‌شده و به عنوان جدیدترین عضو این خانواده با هدف توسعه پروژه‌های مسکونی، اداری و تجاری فعالیت می‌کند. گروه آذرستان با بیش از ۳۵ سال سابقه و چهار زیرمجموعه دیگر در زمینه‌های پیمانکاری، ساخت اسکلت فلزی، خدمات ژئوتکنیک و تأمین متریال فعالیت دارد. در این میان عمارت پیشگام با بهره‌گیری از تجربیات مدیران به‌عنوان کارفرما، به اجرای پروژه‌های منحصربه‌فرد و جذاب می‌پردازد.
- آیا شرکت شما به سیستم‌های هوشمند، کاهش مصرف سوخت و فناوری‌های IoT (اینترنت اشیاء) در ساختمان‌های نوساز اهمیت می‌دهد؟ چه اقداماتی در این زمینه انجام می‌شود؟
بله، قطعاً این موضوع جزو اولویت‌های اساسی ماست. ما در منشور پروژه‌های خود، استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند را به عنوان یک اصل پایه در نظر گرفته‌ایم و برای هر پروژه آن را لحاظ کرده‌ایم که نشان‌دهنده تعهد ما به این حوزه است.
بازار امروز نیز به سمت استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند پیش می‌رود و مشتریان به‌طور فزاینده‌ای به دنبال چنین امکاناتی هستند. برای رقابت موفق در این بازار، ما ملزم به استفاده از تکنولوژی‌های نوین در این زمینه هستیم. بنابراین، از مراحل ابتدایی طراحی پروژه، بر هوشمندسازی ساختمان تمرکز می‌کنیم و این رویکرد را در همه پروژه‌هایمان تسری می‌دهیم.
هدف ما تنها ارائه امکانات نیست، بلکه می‌خواهیم در زمینه صرفه‌جویی انرژی نیز گام‌های مؤثری برداریم. سیستم‌های هوشمند به مدیریت بهینه مصرف انرژی کمک می‌کنند و در کنار آن، آسایش و راحتی ساکنان را نیز افزایش می‌دهند. تمامی جنبه‌های تاسیسات ساختمان و اکسسوری‌های نصب‌شده در واحدها تحت تأثیر این رویکرد قرار دارند و ما در تمام پروژه‌های خود این موارد را رعایت می‌کنیم.
- برند عمارت پیشگام آذرستان چه هویتی را به همراه دارد و کاربران چه انتظاراتی می‌توانند از خدمات آن داشته باشند؟
در عمارت پیشگام آذرستان ما بر دو اصل تاکید داریم: نخست، شعار سازمانی ما " Well- Thought- Out Places " (بر بنیاد خرد) است ؛ به این معنا که ما تلاش می‌کنیم تمامی جوانب یک ساختمان را از ابتدا با دقت بررسی کنیم و با امکان‌سنجی‌های همه جانبه، تصمیمات مطلوبی در جهت حفظ أصول و ارتقا‌ء استانداردهای لازم برای بالا بردن کیفیت،اتخاذ نماییم. به همین دلیل، احساس اصلی که می‌خواهیم به مشتریان منتقل کنیم این است که تمامی جزئیات ساختمان با وسواس و دقت طراحی شده‌اند.
اولویت دوم، ایجاد حس خوب زندگی است. ما می‌خواهیم فراتر از ارائه یک محصول مسکونی یا تجاری، حس زندگی دلنشین و رضایت‌بخشی را به مشتریان خود منتقل کنیم.
- در این مسیر با چه چالش هایی مواجه هستید؟
چالش‌های ما، به‌ویژه در ارتباط با ارگان‌های دولتی، بسیار زیاد است. اغلب پروژه‌ها روی کاغذ سودده به نظر می‌رسند، اما با در نظر گرفتن زمان، این سوددهی از بین می‌رود. به عنوان مثال بسیاری از پروژه‌ها، که سه سال برای ساختشان در نظر گرفته شده، فقط بیش از دو سال درگیر اخذ مجوزها می‌شود. در طول ساخت نیز توقف‌های چندماهه داریم و پس از اتمام، ۱۲ تا ۱۸ ماه نیز برای دریافت اسناد و پایان کار زمان می‌برد. بزرگ‌ترین معضل ما ارتباط با ارگان‌های دولتی، به‌ویژه شهرداری و اداره ثبت است که روند اجرایی پروژه‌ها را به‌شدت کند می‌کنند.
- شرکت روجا تجارت آذرستان چه کار می‌کند؟ مختصری از فعالیت این شرکت را معرفی بفرمایید.
برقعی: شرکت روجا تجارت در سال ۱۳۸۹ تأسیس شد و در حوزه تأمین محصولات ساختمانی، به‌ویژه سخت‌افزارهای معماری (architectural hardware) برای نازک‌کاری ساختمان فعالیت دارد. این شرکت با هدف تأمین متریال‌های درجه یک برای پروژه‌های رسمی و دولتی، واردات از ایتالیا و اسپانیا را آغاز کرد و تا سال‌های ۹۵-۹۶ به نمایندگی چندین برند معتبر در زمینه سرامیک و پوشش‌ها دست یافت. سبد محصولات به تدریج شامل شیرآلات، چینی‌آلات، مبلمان، و روشنایی نیز شد. با محدودیت‌های واردات در سال ۹۷، روجا تجارت، استراتژی خود را تغییر داد و به تولید داخلی روی آورد. اینک، تمرکز اصلی آن بر برند داخلی سرامیک «مریتو» است که طراحی‌ها از اروپا تأمین شده و تولید در کارخانه‌های داخلی صورت می‌گیرد.
- فکر می‌کنم بزرگ‌ترین چالش شما چالش ارز باشد. درست است؟
بله، چالش‌های ارزی یکی از مسائل مهم ماست، هرچند نمی‌توان آن را بزرگ‌ترین چالش دانست. به دلیل نوع مشتریان خاصی که داریم، نوسانات ارزی تأثیر متفاوتی بر آنان دارد.. به‌عنوان مثال، مشتریان کشور ترکیه با وجود تعرفه‌های بالای گمرکی، همچنان برای کالاهای وارداتی و لوکس تمایل نشان می‌دهند. ترکیه تولیدات باکیفیتی دارد و کالاهای لوکس خارجی نیز در بازار آن به فروش می‌رسند. اما در بازار ایران مسائل دیگری را نیز به‌عنوان چالش‌های اصلی کسبوکار داریم.
در آغاز تأسیس روجا، مدل کسبوکار ما بر اساس تجربیات کشورهای حوزه خلیج فارس، مانند امارات و قطر، شکل گرفت؛ جایی که شرکت‌های ارائه دهنده راه‌حل‌های داخلی، با برندهای جهانی همکاری کرده و حتی تولیدات خود را نیز معرفی می‌کنند. اما در سال‌های ۹۶ و ۹۷، ممنوعیت واردات کالاهای اولویت چهار، به مدل کسبوکار ما آسیب وارد نمود و رشد ما در مقایسه با شرکت‌های مشابه منطقه‌ای محدود گردید. علاوه بر این، رکود و شرایط نامساعد بازار مسکن نیز به خروج سرمایه از بازار لوکس ایران منجر شده و بسیاری از توسعه‌دهندگان به‌دلیل شرایط ناپایدار، سرمایه‌های خود را به بازارهای دیگر منتقل کرده‌اند. به‌نظر من حل این مسائل نیازمند اصلاحات اساسی در شرایط کلان کسبوکار است.
- بازار خودتان کوچک تر شده؟
بله؛ مسلما.
- اطلاعاتی دارید که از 5 سال قبل چقدر کوچک‌تر شده است؟
حداقل یک افت 20 تا 30 درصدی را متصور هستم.
- در تولیداتی که اکنون دارید و وارداتی که قبلاً انجام می‌دادید، آیا موضوع زیست‌محیطی بودن کالاها و نزدیک بودن به استانداردهای زیست‌محیطی نیز مدنظر قرار می‌گیرد؟
صنعت سرامیک یکی از صنایع دوستدار محیط زیست (eco-friendly) محسوب می‌شود و برخلاف صنعت سنگ به طبیعت آسیب مستقیم نمی‌زند. بااین‌حال، در فرآیند تولید سرامیک، نوع سوخت مصرفی می‌تواند چالش‌زا باشد. در این راستا، بسیاری از شرکت‌های پیشرو به سمت استفاده از سوخت‌های پاک مانند هیدروژن روی آورده‌اند؛ به‌عنوان نمونه، برخی شرکت‌های ایتالیایی که ما نمایندگی آن‌ها را داریم، کارخانه‌هایی با سوخت هیدروژنی راه‌اندازی کرده‌اند که تأثیر مثبتی بر محیط‌زیست دارد.
ما نیز در تولیدات خود به جنبه‌های زیست‌محیطی توجه داریم و کارخانه‌ای که محصولات ما را تولید می‌نمایند، متعهد به حفظ محیط‌زیست می‌باشد. میزان زباله تولیدی این کارخانه تنها حدود ۳ تا ۴ درصد است که نشان از کیفیت بالا و تعهد آن به کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی دارد.
-حال که با زنجیره ارزش گروه آذرستان از ابعاد مختلف آگاه شدیم، بگویید که گروه آذرستان چگونه این زنجیره را ترویج و تعریف می‌کند؟
مشایخی: گروه توسعه کسب و کار آذرستان، یک شبکه تخصصی، متعهد و هم‌افزا است که میتوان گفت یکی از ویژگی‌های اصلی آن، قدرت تمام کنندگی است که به ویژه در صنعت احداث، اهمیت زیادی دارد. گروه آذرستان، در واقع در حال حرکت تکمیل شده‌است.
با توجه به تجارب محدود کشور در یکپارچه‌سازی زنجیره ساختمان، توفیق در این مسیر برای ما اهمیت بسیاری دارد. نمونه‌های موفق از زنجیره‌های موفق در سراسر جهان از شرق آسیا تا اروپا و آمریکای شمالی را مطالعه کرده‌ایم و تلاش می‌کنیم ضمن الگوبرداری صحیح از همه ظرفیت‌های داخلی نیز بهره‌برداری کنیم.
منابع انسانی و به تبع آن توان فنی و دانش مهندسی موجود در شرکت‌های زیرمجموعه آذرستان که شامل ۴۴۰۰ پرسنل مستقیم است، به عنوان سرمایه‌ای بزرگ تلقی می‌شود و مسئولیت ما را در مسیر توسعه بیشتر می‌کند. با این حال، احساس می‌کنیم مسیر زیادی پیشرو داریم و همچنان در ابتدای راه هستیم.
- در شرایط فعلی رکود مسکن، بزرگ ترین چالش هایی که الان شما با آن مواجه هستید چه مواری را شامل می‌شود؟
در شرایط رکود مسکن و تحت تأثیر شاخص‌های اقتصادی کلان، درحال تلاش برای خلق شیوه‌های نوین در بازاریابی و توسعه فروش در بازار املاک و مستغلات هستیم. همچنین بر افزایش بهره‌وری زنجیره گروه تمرکز داریم و علاوه بر آن سعی می‌کنیم از ظرفیت‌های موجود بازار برای توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی استفاده کنیم. با توجه به موفقیت کشورهایی چون ترکیه در این حوزه، بهره‌برداری از بازارهای خارجی دور از دسترس نیست.
در حال حاضر، رکود تورمی در صنعت ساخت و ساز باعث افزایش قیمت ملک شده، در حالی که مصرف‌کننده توان پرداخت آن را ندارد. انتظار می‌رود دولت و مجلس محترم به صورت عاجل با برنامه‌ریزی مناسب، مسیری برای رونق بازار ملک را فراهم کنند. مجموعه شرکت‌های گروه آذزستان نیز به توسعه بهره‌وری از طریق کاهش هزینه‌های اضافی و استفاده از روش‌ها و فناوری‌های نوین متعهد است تا به نوبه خود مسیر رونق این صنعت را هموار کند.
- آیا تا به حال گروه شرکت عمران آذرستان از ابزارهای نوین تأمین مالی استفاده کرده است؟
برای تقویت ساختار تامین مالی، به‌طور ویژه و فوری یک کارگروه تخصصی را در گروه با عنوان «کارگروه سرمایه‌گذاری و تأمین مالی» تشکیل دادیم که تمرکز اصلی آن بر روی استفاده از روش‌های نوین تأمین مالی است. ما جلسات متعددی با نهادهای ذیربط، بازار سرمایه و بنگاه‌هایی که تجارب موفقی در این زمینه دارند، برگزار کرده‌ایم.
فعالیت‌های زیادی در خصوص استفاده از ابزارهای نوین مالی در صنعت در دست اجرا است و به نظرم نهادهای حاکمیتی و رگولاتر در نظام پولی و بانکی و بازار سرمایه باید با رویکردی منعطف، چابک و همراه با تساهل و تسامح در این حوزه برخورد نمایند تا بتوانیم به سرعت از همه ظرفیت‌های موجود بهره‌مند شویم.
قطعا مجموعه آذرستان با اعتبار و برندی که در صنعت احداث و عمران دارد، اگر تجربه‌ی موفقی در این زمینه داشته باشد، می‌تواند برای شرکت‌های دیگر الگو باشد و کل صنعت می‌تواند از آن بهره‌برداری نماید و نقش ابزارهای نوین تأمین مالی در صنعت پررنگ‌تر خواهد شد.
- گفتید که گروه آذرستان در سال 97 شکل گرفت و اکنون پنج سال از آن زمان گذشته است. آیا این گروه به چشم‌انداز پنج سال قبل خود رسیده است؟
طبیعتاً وقتی یک مجموعه‌ای شکل می‌گیرد، رشد آن خطی نیست. آذرستان به عنوان مجموعه‌ای که اعضاء آن چند سالی است در قالب یک هلدینگ در کنار هم قرار گرفته‌اند، حتما با چالش‌هایی مواجه بوده است. به دلیل تفاوت‌های میان شرکت‌ها، سوابق و حتی سطح بلوغ هر یک از آن‌ها، نمی‌توانستیم رفتار مشابهی بین این شرکت‌ها داشته باشیم.
اما امروز توانسته‌ایم الگویی برای مدیریت این زنجیره پیدا کنیم که متناسب با هر یک از حلقه‌ها باشد. من فکر می‌کنم اهدافی که در پنج سال پیش برای خود تعیین کردیم، قابل قیاس با آنچه امروز به دست آورده‌ایم نیست و در برخی حوزه‌ها رشد ما فراتر از پیش‌بینی‌ها بوده است.
- برنامه ریزی آینده گروه آذرستان بر چه مبنایی است؟
اگر بخواهم افق پیش روی آذرستان را به سه قسمت تقسیم کنم، طبیعتا ما در کوتاه مدت به بهینه‌سازی زنجیره فعلی مان و آن چیزی که در حال حاضر ماموریت شرکت‌های گروه هست، می‌پردازیم.
در میان مدت تلاشمان این است که زنجیره‌ی صنعت ساخت و احداث را به طور کامل‌تری پوشش بدهیم. به هر حال زنجیره عمران و ساختمان، زنجیره بزرگی است و تعداد حلقه‌های قابل توجهی دارد. سعی ما بر این است که تا جای ممکن و بر اساس شایستگی‌ها و ظرفیت‌هایمان آن را کامل‌تر کنیم و در بلندمدت نیز، ورودی حساب شده به سایر زنجیره‌ها را داشته باشیم.
ذاتِ شخصیتِ برند آذرستان و شرکت های همکار مجموعه، خالق است و بر همین اساس و با توجه به اراده و انگیزه‌ی سهامداران محترم و به تبع آن مدیران و تصمیم‌گیران، بیشترین تمرکز ما در حوزه‌های تولید محور خواهد بود. در این مسیر قطعاً استفاده از ظرفیت‌های حوزه دانش بنیان در همه حلقه‌های این زنجیره در دستور کار همه شرکت‌های گروه است.
