شرح چالش‌ها و ضرورت‌های ایمنی در ساختمان‌سازی در گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت « تک‌لاد»
آتش یک خدمتکار خوب و یک ارباب بسیاربد است
محمدرضا حیدری، بنیان‌گذار و مدیرعامل گروه تک‌لاد، دانش‌آموخته مهندسی کامپیوتر و کارشناسی ارشد کاربرد ریاضیات در صنایع از انگلستان، با سابقه تدریس در Chapman University آمریکا است. مهندس حیدری پس از اتمام تحصیلات و در سال ۱۳۶۲ به ایران بازگشت و با توجه به اهمیت سیستم‌های ایمنی ساختمان و سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق، شرکت تک‌لاد را تاسیس کرد. البته فعالیت‌های حیدری محدود به راه‌اندازی شرکت تک‌لاد نمی‌شود. او در این سال‌ها همکاری نزدیکی با سازمان آتش‌نشانی و سازمان برنامه و بودجه برای تدوین استانداردها داشته است. این همکاری‌ها به انتشار چند کتاب در زمینه ایمنی ساختمان‌ها منجر شد.
حیدری در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با تاکید بر اهمیت مفهوم ایمنی در ساختمان، گفت: در هنگام آتش‌سوزی که بعضا امری اجتناب‌ناپذیر است، مهندسان مشاور، مهندسان معمار و تاسیسات مسئولیت بسیار مهمی در رابطه با به حداقل رساندن ریسک حریق در ساختمان‌ها دارند. هدف از ایمنی در برابر حریق حفاظت از جان انسان‌ها و سرمایه‌ها است. به منظور رسیدن به این اهداف، پنج روش در نظر گرفته می‌شود. اولین روش، پیشگیری از شروع حریق است. عواملی نظیر پدیده‌های طبیعی، بی‌توجهی افراد، حریق‌های عمدی و خرابی تجهیزات و تاسیسات باعث شروع حریق می‌شود. اگر پیشگیری موفقیت‌آمیز باشد، به بقیه روش‌ها نیازی نیست. دومین روش ارتباطات است. سومین روش، خروج امن از ساختمان است که عواملی مانند علائم خروج، در‌های مقاوم به حریق، راه‌های خروج امن و فشار مثبت هوا به خروج امن از ساختمان‌ها در هنگام حریق کمک می‌کند. چهارمین روش برای ایمنی در برابر حریق، محصور کردن حریق از طریق پیشگیری از انتقال دود و حرارت به سایر نقاط است. آخرین و پنجمین روش، سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک است که شامل سیستم‌های غیرفعال (Passive Systems) و سیستم‌های فعال (Active Systems) است.
او با اشاره به ضرورت رعایت نکات ایمنی در ساختمان‌ها و سازه‌های شهری بیان کرد: مسأله ایمنی محدود به ساختمان‌ها نیست، بلکه شامل هر محیطی می‌شود که می‌تواند به محیط پیرامون خود آسیب برساند. در هر شهر علاوه بر ساختمان‌های مسکونی ممکن است پالایشگاه، نیروگاه، یا حتی پمپ بنزین‌هایی وجود داشته باشند که احتمال بروز حادثه و خطر برای ساختمان‌های اطرافشان را افزایش دهند. از این رو موضوع سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک و ایمن‌سازی ساختمان‌ها از سه دهه پیش در کشور جدی‌تر از همیشه مطرح شده و اقدامات زیادی در این خصوص صورت گرفته است.
مدیرعامل تک‌لاد در پاسخ به اینکه افزایش تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه در کشور چه تاثیری بر تجهیز این ساختمان‌ها به سیستم‌های اعلام و اطفای حریق دارد؟ توضیح داد: از سال ۱۳۹۰، با توجه ویژه به قوانین و ضوابط جدید، ایمن‌سازی ساختمان‌های بلندمرتبه در برابر حریق مورد تأکید بیشتری قرار گرفته‌است. به‌طوری‌که ساختمان‌های مسکونی بالای شش طبقه نیز شامل این ضوابط و قوانین می‌شوند. این مقررات با الهام از استانداردهای جهانی وارد کشور شده و سپس برای مطابقت با شرایط و ظرفیت‌های موجود بومی‌سازی شده‌اند. هرچند هنوز موقعیت‌های بسیاری برای بهبود و پیشرفت وجود دارد و تلاش‌های بیشتری در این زمینه نیاز است.
نقش سازمان آتش‌نشانی و اجرای استانداردها
حیدری به نقش سازمان آتش‌نشانی در ایران برای ارتقای ایمنی ساختمان‌ها اشاره کرد و افزود: با توجه به استانداردهایی که اکنون رعایت می‌شود، ساختمان‌ها با در نظر گرفتن محاسبات دقیق و طراحی‌های اصولی ساخته می‌شوند تا احتمال بروز حوادث کاهش یابد. از این رو، اقدامات پیشگیرانه‌ای همچون طراحی خروجی‌های امن، استفاده از مصالح مقاوم و اجرای سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق و مدیریت دود، در دستور کار قرار گرفته است تا امنیت جانی و مالی ساکنان در مواجهه با حوادث احتمالی تضمین شود.
او درباره رسالت تک‌لاد در حوزه ایمنی و سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق و اقداماتی که در این راستا انجام شده است، توضیح داد: ما در شرکت تک‌لاد برای دستیابی به سطح بالای ایمنی و حفاظت در برابر حریق، پنج اصل اساسی را دنبال می‌کنیم. نخست، طراحی سیستم‌ها باید بر اساس استانداردهای معتبر جهانی صورت بگیرد؛ این به ما اطمینان می‌دهد که سیستم‌ها مطابق با آخرین مقررات و تکنولوژی‌ها باشند. دوم اینکه تجهیزات مورد استفاده نیز باید دارای استانداردهای معتبر بین‌المللی باشند، زیرا امنیت جان و سرمایه افراد اولویت اصلی ماست. مرحله سوم، نصب تجهیزات است که باید با دقت و طبق اصول استاندارد انجام گیرد تا کارایی لازم را در مواقع اضطراری داشته باشد.
بنیان‌گذار تک‌لاد ادامه داد: چهارمین اصل، آموزش کاربران است. بیشتر افرادی که در ساختمان‌های مجهز به سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق زندگی می‌کنند، آگاهی کافی از وجود این سیستم‌ها یا نحوه استفاده از آن‌ها ندارند. آموزش درست، کلیدی برای افزایش آمادگی و واکنش سریع در مواقع ضروری است. آخرین مرحله نیز به سرویس و نگهداری سیستم‌ها اختصاص دارد؛ این تجهیزات باید به‌طور منظم بررسی و سرویس شوند تا در زمان لازم به بهترین نحو عمل کنند.
بهره‌گیری از فناوری‌های نوین روز
حیدری با اشاره به فناوری‌های پیشرفته‌ای که در این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد، بیان کرد: ما در تک‌لاد همواره تلاش کرده‌ایم با آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا در زمینه اعلام و اطفاء حریق آشنا باشیم و آن‌ها را در پروژه‌های خود به کار بگیریم. از جمله این فناوری‌ها می‌توان به تجهیزات هوشمندآدرس پذیر اشاره کرد که در شناسایی اولیه حریق نقش اساسی دارند. همچنین، از دتکتورهای نمونه‌بردار هوا (ASD) پیشرفته بهره می‌بریم که می‌توانند به‌دقت آتش را ردیابی کنند.
او ادامه داد: از سیستم‌های مهم دیگر، سیستم‌های کنترل مرکزی اعلام حریق اتوماتیک است. این سیستم‌ها به‌طور مداوم وضعیت حریق را در سراسر محیط کنترل و پایش می‌کنند. همچنین از دتکتورهای نقطه‌ای و دتکتورهای کابلی استفاده می‌کنیم که نسبت به حرارت حساسیت بالایی دارند و به محض افزایش دما یا شروع حریق، هشدار می‌دهند. دتکتورهای کابلی، از اولین تجهیزاتی بودند که ما وارد کشور کردیم و به‌دلیل دقت بالا و حساسیت به تغییرات حرارتی، به طور مؤثر در تشخیص اولیه حریق به کار می‌روند.
مدیرعامل تک‌لاد همچنین خاطرنشان کرد: در زمینه اطفاء حریق؛ سیستم‌های آبی، گازی و فوم از جمله تجهیزاتی هستند که برای جلوگیری از گسترش حریق در همان مراحل ابتدایی، کاربرد زیادی دارند. برای مثال، استفاده از فوم به خوبی می‌تواند محیط را پوشش دهد و مانع از پیشروی آتش شود. ما به بهره‌گیری از این تکنولوژی‌های پیشرفته ادامه می‌دهیم تا سطح ایمنی را در پروژه‌هایمان به حداکثر برسانیم.
شرکت‌های زیرمجموعه تک‌لاد از اعلام حریق تا نگهداری سیستم‌ها
گروه تک‌لاد چهار زیرمجموعه دارد که شامل «تک‌لاد حریق»، «تک‌لاد کنترل»، «تک‌لاد مشاور» و «تک‌لاد سرویس» می‌شود و هر یک از این بخش‌ها وظیفه خاصی را بر عهده دارند.
حیدری درباره اقداماتی که از سوی هر یک از این برندها انجام می‌شود، توضیح داد: بخش «تک‌لاد حریق» مسئول طراحی سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک است. هدف اصلی این برند، ایجاد سیستم‌هایی است که بتوانند به‌طور خودکار و موثر حریق را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای اطفاء آن انجام دهند. «تک‌لاد کنترل» به کنترل تردد و هوشمند‌سازی ساختمان‌ها می‌پردازد. سیستم‌های تک‌لاد کنترل که شامل سیستم‌های کنترل تردد، سیستم‌های پیجینگ و صوت، سیستم‌های صوت حرفه‌ای اتاق کنفرانس و سیستم‌های اینترکام در ساختمان‌ها کمک می‌کند تا ایمنی و امنیت بیشتری فراهم شود. وظیفه «تک‌لاد مشاور»، کمک به مهندسان مشاور در طراحی و رعایت استانداردها و ضوابط طراحی سیستم‌ها است. با توجه به وسعت کار مهندسان مشاور، این بخش نقش مهمی در اطمینان از اینکه طراحی‌ها به‌درستی انجام می‌شوند، ایفا می‌کند.
به گفته حیدری، شرکت تک‌لاد طی همکاری ۴۰ ساله خود با مهندسان مشاور، مهندسان پیمانکار و کارفرمایان همواره سعی کرده طراحی‌ها را مطابق با استانداردهای معتبر انجام داده و بهترین راهکارها را برای حفاظت از ساختمان‌ها و افراد در برابر حریق ارائه دهد.
مدیرعامل تک‌لاد همچنین درباره وظایف تک‌لاد سرویس توضیح داد: این بخش مسئول سرویس و نگهداری سیستم‌های نصب‌شده است. ما خدمات نصب، آموزش و نگهداری را ارائه می‌دهیم تا اطمینان حاصل کنیم سیستم‌ها به‌طور مداوم و با کارایی بالا عمل می‌کنند. تجربه ما نشان داده که سیستم‌ها باید به‌طور مرتب آزمایش و نگهداری شوند. به‌عنوان مثال، ما پروژه‌ای داریم که ۲۳ سال پیش اجرا شده، به دلیل نگهداری و سرویس به‌موقع، این سیستم‌ها همچنان به‌خوبی کار می‌کنند. تک‌لاد سرویس با بازدیدهای دوره‌ای از سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق اطمینان لازم جهت صحت و سلامت عملکرد این سیستم‌ها را به کارفرمایان و مالکان ارائه می‌دهد.
