در گفت‌وگوی دنیای اقتصاد با رضا صباغیان، مدیرعامل شرکت بهسازان مدرن‌نما، استراتژی تولید این شرکت در مواجهه با چالش‌های گسترده‌ تأمین مواد اولیه و تغییرات صنعت ساختمان برجسته شد. رویکرد بهسازان، توسعه تکنولوژی‌های بومی، تعامل با تولیدکنندگان داخلی برای ساخت قطعات خاص و انطباق مستمر طرح‌ها با شرایط اقتصادی است که به این شرکت توانایی مدیریت بهتر هزینه‌ها و افزایش کیفیت محصولات را می‌دهد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

شرکت بهسازان مدرن نما از چه سالی تاسیس شده است؟ و در زنجیره صنعت ساختمان، کدام بخش را به عهده دارد؟

شرکت بهسازان سابقه بیش از دو دهه فعالیت دارد. فعالیت این شرکت از قلعه حسن خان آغاز شده و در طی سال‌ها با رشد و توسعه، به‌سمت مجموعه شهرک بهسازی حرکت کرده و فضای کارخانه‌ای، سیستم‌ها و روش‌های خود را توسعه داده و سهم خوبی در این صنعت به خود اختصاص داده است.

بهسازان با توجه‌به تجربه، تجهیزات و ماشین‌آلاتی که در اختیار دارد، توانسته در حوزه منسوجات چوبی مهارت کافی را به دست آورد. تولیدات این شرکت شامل تمام اقلام چوبی مانند در و پنجره، کابینت، کمد، کلوزت و مشابه آن‌ها است و این بخش حدود ۷ تا ۱۰ درصد بهای تمام‌شده یک ساختمان را شامل می‌شود.

محصولات کارخانه بهسازان چند درصد تولید داخل و چند درصد وارداتی است؟ آیا محدودیت‌هایی مانند ممنوعیت واردات، بر تأمین مواد اولیه شما تأثیری گذاشته است؟

به‌جز قطعات استاندارد مانند پیچ و برخی ابزارهای دیگر، هیچ کالای پیش‌ساخته‌ای وارد نمی‌کنیم و تمام مواد خام در کارخانه بهسازان به محصولات نهایی تبدیل می‌شود.

ما بیشتر مواد اولیه موردنیاز خود را از شرکت‌های داخل تأمین می‌کنیم و تنها برخی مواد خام از انواع خاص چوب و صفحات MDF وارداتی است؛ زیرا بعضی از ابعاد، مقاطع بزرگ‌تر یا روکش‌های خاص این مواد در داخل کشور موجود نیست. این نوع واردات به ما امکان می‌دهد تا بتوانیم محصولات متنوع‌تر و باکیفیتی تولید کنیم. همچنین در مواردی ممکن است مشتریان ما پروفیل‌های خاصی را از بولتن‌ها یا کاتالوگ‌های خارجی ‌بینند که در بازار داخلی موجود نباشد. در آن صورت تیم ما طرح این پروفیل‌ها را آماده کرده و با کارخانه‌های داخلی تولیدکننده آلومینیوم و قطعات مذاکره می‌کنیم تا قالب‌سازی و تولید این قطعات انجام شود. این فرآیند نشان می‌دهد ما حتی یک قدم عقب‌تر از تأمین مواد اولیه حرکت می‌کنیم.

البته این روند به‌دلیل نبود مواد اولیه آماده در بازار داخلی، طولانی و هزینه‌بر است. اگر به این مواد اولیه دسترسی مستقیم داشتیم، می‌توانستیم قطعات را با قیمت و کیفیت بهتری تهیه کنیم. محدودیت‌های واردات تأثیر قابل‌توجهی بر صنعت ما گذاشته است. ما به‌عنوان یک شرکت تولیدی، به‌صورت مستقیم به واردات اقدام نمی‌کنیم، اما شرکت‌های بازرگانی که برای تامین مواد اولیه با آنها ارتباط داریم، با این مشکلات مواجه هستند. گاهی با نوسانات قیمتی یا عدم دسترسی به کالاهای موردنیاز روبه‌رو می‌شویم و حتی ممکن است برخی مواد به‌صورت ناگهانی وارد لیست ممنوعه شوند. این مسئله باعث می‌شود ما به‌طور مداوم نیاز به بازنگری در طرح‌ها و جایگزینی مواد داشته باشیم.

البته فیدبک‌های دریافتی از شرکت‌های بازرگانی که با ما همکاری می‌کنند، در این فرآیند به ما کمک می‌کنند؛ آنها اطلاعاتی از وضعیت بازار و تولیدکنندگان به ما می‌دهند تا بتوانیم مواد جایگزین مناسب را پیدا کرده و از تأخیر در پروژه‌ها جلوگیری کنیم.

چه اقداماتی برای افزایش کیفیت محصولات خود انجام داده‌اید تا در میان تولیدکنندگان مصنوعات چوبی، پیشتاز بمانید؟

بهسازان از سال ۱۳۹۷ تلاش کرده یک سیستم جامع و یکپارچه فرآیندی به نام ERP را در مرکز خود استقرار دهد. این کار به شرکت کمک کرده تا به اهداف خود دست یابد و کارایی بیشتری در فرآیندها داشته باشد.  استقرار سیستم‌های ERP در شرکت بهسازان یک اقدام بسیار مهم و جسورانه است، زیرا سبک کار در این مجموعه‌ها معمولاً به‌صورت کارگاهی بوده و موضوع مدیریت دانش و اطلاعات هنوز در سطح حرفه‌ای قرار ندارد.

واژه ERP  مخفف Enterprise Resource Planning است؛ نرم‌افزاری یکپارچه که تمام فرآیندهای سازمان را تحت پوشش قرار می‌دهد. این سیستم شامل فرآیندهای اصلی مانند تولید و انبار، همچنین فرآیندهای پشتیبانی، اداری، مالی، منابع انسانی و مدیریتی می‌شود. با استقرار چنین نرم‌افزاری، یک نگاه جدید به صنعتی شدن شکل می‌گیرد. در گذشته، شرکت‌های صنعتی به‌دنبال ماشین‌آلات و دستگاه‌های CNC بودند، اما اکنون تعریف صنعتی بودن تغییر کرده است. به‌عنوان مثال، یک شرکت صنعتی می‌تواند با استفاده از آنالیز و تحلیل داده‌ها، رفتار خود را پیش‌بینی کرده، اثربخشی خود را محاسبه کند و با هزینه کمتری به اهداف خود دست یابد. این موضوع برای شرکت‌ها یک استراتژی بزرگ محسوب می‌شود.

نقش استفاده از فناوری‌های نو در توسعه و محصول نهایی شرکت چیست؟

توسعه پایدار به توسعه‌ای اطلاق می‌شود که بتواند در بلندمدت با عملکرد مناسب خود به بقای خود ادامه دهد. توسعه پایدار باید در هر بخش به‌شکل پایدار انجام شود و یکی از مهم‌ترین روش‌ها و اصول توسعه پایدار، داشتن دانش و مهارت کافی در مدیریت فرآیندها و پیش‌بینی آن‌هاست. از این رو نبود نرم‌افزارهای یکپارچه می‌تواند خطاهای زیادی را به وجود آورد و ما را از توسعه پایدار باز دارد.

در شرکت بهسازان، علاوه بر ERP، توسعه نرم‌افزارهای CAD/ CAM نیز در دستور کار است. به‌عنوان مثال، حرکت به سمت نرم‌افزارهای تخصصی که می‌توانند ارتباط خود را با دستگاه‌های CNC برقرار کنند، مهم است. با استفاده از این ابزارها، خطای انتقال اطلاعات و دوباره‌نویسی اطلاعات به‌سمت صفر میل می‌کند.

در سال‌های گذشته موضوع تحریم‌ها و چالش‌های انتقال دانش و فناوری، چه تاثیری بر استفاده از فناوری‌های نوین در شرکت شما داشته است؟

بهسازان در بخش ERP، کاملاً داخلی عمل می‌کند و تحریم‌ها آسیب خاصی به این حوزه وارد نکرده است. همچنین در نرم‌افزارهای CAD/ CAM با وجود منابع مختلف، به‌راحتی می‌توانیم از منابع قفل شکسته و اورجینال استفاده کنیم و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

چالش‌ اصلی ما در زمینه سخت‌افزار است. به‌روزرسانی سخت‌افزارها به‌دلیل تحریم بسیار پرهزینه است، زیرا تمام تجهیزات باید از خارج کشور خریداری و حمل شوند. این مسئله می‌تواند مشکلات زیادی را برای ما ایجاد کند.

همچنین در زمینه تامین مواد اولیه، آسیب‌های زیادی برای ما ایجاد شده است. عدم دسترسی به‌موقع و با کیفیت لازم به لولاهای مدرن، دستگیره‌ها و مواد خام مختلف می‌تواند هزینه‌های بسیار زیادی برای ما داشته باشد. برای مثال، اگر به چوب راش یا پنل‌های چوبی نیاز داشته باشیم، کمبود این مواد یا تأخیر در تأمین آن‌ها می‌تواند بر فعالیت‌های ما تأثیر منفی بگذارد.

تجهیزات شما از چه نوع تجهیزاتی است؟ در صورت بروز مشکل برای آن‌ها چه راهکارهایی دارید؟

تجهیزات ما عمدتاً از نوع ماشین‌آلات اصلی و کاملاً خارجی هستند و اکثر آن‌ها از اروپای غربی تأمین شده‌اند. اگر این تجهیزات دچار مشکل ‌شوند، ما با چالش بزرگی در بازار مواجه می‌شویم. به‌عنوان مثال، اگر بورد یکی از سیستم‌های کنترل دستگاه‌های CNC از کار بیفتد، تیم بهسازان باید برای جست‌وجوی قطعه به بازار سیاه مراجعه کرده یا از محصولات اسقاطی برای تعمیر دستگاه استفاده کند. این روند به نوعی سرهم‌بندی منجر می‌شود که چالشی بزرگ برای ما ایجاد می‌کند. البته ما تاکنون توانسته‌ایم با روش‌هایی مشکلات را حل کنیم، اما این بدان معنا نیست که برای ‌ما مؤثر یا کم‌هزینه باشد. به‌طور کلی، ورود به این نوع تعمیرات و نگهداری مستلزم پرداخت هزینه‌های غیرمتعارف است که بر هزینه‌های کلی کار تأثیر منفی می‌گذارد.

26 copy

مشکلات اقتصادی از جمله نوسانات نرخ ارز و طولانی شدن فرآیند ساخت سازه‌ها و رکود در صنعت ساختمان چه چالش‌هایی بر حوزه فعالیت شما گذاشته است؟

معمولاً ما با سازندگان قرارداد منعقد می‌کنیم و انتظار داریم مراحل ساخت به‌موقع پیش برود. اما گاهی اوقات، پروژه از یک مرحله به مرحله بعدی پیش نرفته و در این شرایط، ما درگیر یک وضعیت زنجیره‌ای می‌شویم و ناچاریم تا تکمیل ساختمان منتظر بمانیم تا بتوانیم کار خود را آغاز کنیم. این توقف‌های طولانی‌مدت و خارج از برنامه، هزینه‌های ما را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد و ممکن است به فرسایش منابع ما منجر شود.

یکی دیگر از چالش‌های عمده ما، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل به‌دلیل تورم و نوسانات اقتصادی است. زمانی که با مشتری قرارداد می‌بندیم، هزینه‌ها را بر اساس قیمت‌های روز بازار محاسبه و اعلام می‌کنیم، اما در صورت توقف فرآیند ساخت، حتی اگر مواد را خریده باشیم، امکان نگهداری طولانی‌مدت آن‌ها وجود ندارد. این موضوع چالش‌های زیادی به همراه دارد؛ زیرا هزینه‌های ما به‌شدت افزایش یافته و هزینه‌های مشتری نیز به طرز مشابهی بالا می‌رود. گاهی نیز به دلیل کمبود مواد اولیه یا مشکلات مشابه، ممکن است ناچار شویم طرح‌ها را از ابتدا بازنگری کنیم، که این امر هزینه‌های تکراری و مضاعفی را برای هر دو طرف ایجاد می‌کند.

مسئله کمبود نیروی کار متخصص در شرکت بهسازان چه چالش‌هایی ایجاد کرده است؟

وضعیت نیروی انسانی در صنعت ما و به‌ویژه در شرکت ما با چالش‌های بسیاری روبه‌رو است. ما وابسته به مشتریانی هستیم که برای ادامه کار ما باید درآمد داشته باشند و پروژه‌های آنها باید در حال گردش باشد. وقتی پروژه‌ها متوقف می‌شود و پول در گردش نیست، این مسئله به نقدینگی ما آسیب می‌زند و باعث بروز چالش‌های کمبود نیروی انسانی می‌شود.

ما با دو رویکرد پیچیده در سطح پرسنلی مواجه هستیم. یکی از این چالش‌ها، نرخ تورم است. هر زمان که حقوق کارکنان را افزایش می‌دهیم، بلافاصله با هزینه‌های جدید یا رشد قیمتی مواجه می‌شویم. مشکلات نقدینگی و نرخ تورم بالا، جذب نیروی انسانی را به‌طرز چشمگیری دشوار می‌کند. برای جلب افراد متخصص نیز باید دستمزدهای بسیار بالایی پرداخت کنیم که ممکن است از عهده ما خارج باشد.

علاوه بر این، در جذب نیروی جدید معمولاً بین 3 تا 12 ماه زمان می‌برد تا آن‌ها به نقطه باروری و ارزش افزوده برسند. وقتی آموزش و هزینه‌های زیادی برای تربیت این افراد صرف می‌شود، آن‌ها به‌دلیل عدم تعادل میان حقوق و هزینه‌های زندگی، ممکن است به فکر مهاجرت بیفتند؛ جست‌وجو و آموزش نیروی جدید، هزینه‌های پیاپی برای ما به همراه خواهد داشت.

برای حل مشکلاتی که در تولید مواجه هستید، چه استراتژی و راه‌حلی در نظر دارید؟

در مواجهه با چالش‌های اقتصادی، برخی از موضوعات فراتر از توان سازنده است و به اقدامات متولیان بزرگ‌تر در صنعت نیاز دارد. این متولیان عمدتاً شامل نهادهای دولتی می‌شوند. بسیاری از چالش‌ها به سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان مربوط می‌شود که نیازمند همکاری و هماهنگی در سطح ملی است.

ما در سطح شرکت، تنها می‌توانیم به مشکلاتی که سر راهمان قرار می‌گیرد، مانند روش‌های حمل کالا، واکنش نشان دهیم و خود را در این زمینه‌ها هدایت کنیم. به‌عنوان مثال، ما می‌توانیم به‌دنبال راه‌های بهینه‌تر برای حمل‌و‌نقل و تأمین مواد اولیه باشیم تا هزینه‌ها را کاهش و کارایی را افزایش دهیم. با این حال، این اقدامات به‌معنای حل کامل مشکلات نیست و ما همچنان با چالش‌های بزرگ‌تری در صنعت مواجه هستیم.

در شرکت بهسازان، مدل ذهنی مبتنی‌بر تقویت توانایی‌های تکنولوژیکی است. این رویکرد به ما اجازه داده است تا کمبودهای مواد اولیه را تا حد زیادی جبران کنیم. همچنین، با حرکت به‌سمت سبک‌های مدرن ساخت‌وساز و تمرکز بر تولید اقلامی که امکان تولید در مراحل پایین‌تر را دارند، توانسته‌ایم بسیاری از نقاط ضعف و کمبودها را به‌طور مؤثری برطرف کنیم. این انعطاف‌پذیری و استفاده از تکنولوژی‌های نوین، از نقاط قوت ما در مقابله با چالش‌های تأمین مواد اولیه به شمار می‌رود.

به‌عنوان سوال آخر، هدف شما از حضور در همایش صنعت ساختمان چیست؟

با توجه به چالش‌های صنعت ساختمان، نظیر تأمین مواد اولیه و کمبود نیروی انسانی متخصص، لازم است به یک همبستگی و هم‌افزایی در سطح کلان برسیم تا بتوانیم به‌طور مؤثرتر از پتانسیل‌های خود استفاده کنیم و به توسعه عت پایدار دست یابیم.

ما در حال ورود به یک همایش هستیم که حضور برخی از مدیران ارشد کشوری در آن پیش‌بینی شده است. هدف اصلی ما از حضور در این همایش این است که به حاضران این باور را منتقل کنیم که صنعت ما دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی برای توسعه است و می‌تواند جریانی از زندگی، درآمد و شغل را برای کشور ایجاد کند.

با حمایت و همکاری مسئولان و مدیران، می‌توانیم حتی با تولیدکنندگان خارجی رقابت کرده و محصولات خود را به بازارهای خارجی صادر کنیم. همایش صنعت ساختمان فرصتی است برای تبادل نظر، اشتراک تجربیات و ایجاد ارتباطات جدید که می‌تواند به تحقق این اهداف کمک کند.