در گفت وگو با دو تن از مدیران شرکت کنزاکس چالش‌ها و ظرفیت‌های صنعت ابزار بررسی شد
ابزار؛ صنعتی در حال توسعه و نیازمند حمایت
تاریخچه کنزاکس
رئیس هیات مدیره کنزاکس در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با اشاره به اینکه شرکت کنزاکس از آغاز ۱۳۹۵ در حوزه تامین ابزارآلات فعالیت خود را آغاز کرده و در خلال این سال‌ها با تلاش شبانه‌روزی توانسته ۸۴۰ آیتم محصول تولید و در دسته بندی‌های مختلف برقی، شارژی، دستی، گاراژی، باغبانی، جوشکاری و ... تولید کند گفت: شاخصه اصلی انتخاب محصولات در این شرکت کیفیت است و در همین راستا با رویکردهای مناسب و با نظر مثبت مخاطبان، استاندارد درون سازمانی خود را بر مبنای کیفیت تعریف کرده‌ایم.
حسین کشمیری با اشاره به اینکه عمده محصولات این شرکت وارداتی است افزود: تعدد گسترده محصولات در صنعت ابزار، امکان تولید انبوه این میزان محصول متنوع را ایجاد نمی‌کند و از نظر صرفه اقتصادی نیز رقابت با کشورهای تولیدکننده مانند چین مقرون به صرفه نیست. از سوی دیگر تولید ابزار می‌تواند قدرت مانور را برای عرضه محصولات متنوع کاهش دهد.
وی با بیان اینکه کنزاکس در حوزه تولید از ظرفیت خالی تولیدکنندگان داخلی استفاده می‌کند و به عنوان مثال محصولاتی همچون عینک و دستکش ایمنی، قلم رنگ، روغندان،جعبه ابزار، کیف ابزار، قفل فرمان و ... را تولید و با برند کنزاکس در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد. وی با اشاره به اینکه به پشتوانه تجربه‌هایی که تیم کنزاکس ایجاد کرده، شبکه گسترده‌ای در حوزه ارتباطات مشتریان در کشور ایجاد و استمرار یافتهT از تاسیس ۹ دفتر منطقه‌ای با بیش از ۲۰۰ نماینده در حوزه توزیع و ۱۲۴ دفتر خدمات پس از فروش در سراسر کشور خبر داد و افزود: همکاران تیم کنزاکس نیز ۸۵ نفر هستند. کشمیری با بیان اینکه صنعت ابزار به عنوان پدر صنعت محسوب می‌شود گفت: این صنعت به رغم همه کاربردهای آن مهجور واقع شده و این در حالی است که دامنه کاربرد آن در همه مراحل زندگی ملموس است، با این حال نسبت به سایر صنایع رشد چندان محسوسی را تجربه نکرده و شاهد تحول چندانی در این صنعت نیستیم. این در شرایطی است که رقابت در این صنعت بسیار بالا است، ولی سعی کرده‌ایم بر اساس انتخاب محصولات و یا انتخاب رنگ و برندسازی، تمایزی در ارائه محصولات خود ایجاد کنیم.
برندسازی مدلی نوین از ارزش آفرینی
در ادامه این گفت‌وگو، مدیرعامل شرکت کنزاکس با بیان اینکه تکنولوژی سهم زیادی در تولید ابزار دارد از چالش‌های کلان و بوروکراسی در اقتصاد کشور گلایه کرد و گفت: کشور ما در حوزه تولید ابزار دارای مزیت چندانی نیست که دلیل آن مشکلات متعدد فضای کسب و کار و وجود تحریم‌ها است که امکان ورود تکنولوژی و دانش فنی را به کشور کاهش داده است. و این در حالی است که سبک زندگی ما ایرانیان نیز در این موضوع دخیل است.
محمدرضا حسنی در ادامه با تاکید بر تنوع بالای محصولات در این صنف و حجم بالای تقاضای مشتریان از برندهای مختلف افزود: این موضوع کار در صنعت را سخت می‌کند، با این حال از زمانی که سوپر برندهای بین‌المللی به دلیل تحریم‌ها از بازار ایران خارج شده‌اند، برندهای داخلی خلق شدند و در این شرایط تبدیل موضوع برندسازی به یک فرهنگ، عامل موثری در پیشبرد توسعه در این صنعت شده است و شاهد ظهور شرکت‌هایی در این صنف هستیم که هرچند تولیدکننده نیستند، اما امروز به یک برند بین‌المللی تبدیل شده‌اند و خوشبختانه کنزاکس در این حوزه پیشرو است.
وی ادامه داد: با توجه به شکل‌گیری برندهای ابزار داخلی در چند سال اخیر مدل نوینی از کارآفرینی در این صنعت شکل گرفته است که در نوع خود بی‌نظیر است و نگاه سنتی به تولید را تغییر داده . برندهای ابزارآلات ایرانی مدل تولید بدون کارخانه را عملیاتی کرده‌اند و با استراتژی سفارشی‌سازی محصولات به شکل OEM توانسته‌اند سبدی متنوع از محصولات با کیفیت را به مصرف‌کنندگان داخلی و بازار بین‌الملل ارائه کنند.
مدیرعامل کنزاکس با بیان اینکه سطح کیفی محصولاتی که در ایران استفاده می‌شود در مقایسه با منطقه خاورمیانه و دنیا بهتر است گفت: خط قرمز ما در کنزاکس کیفیت، گارانتی و خدمات پس از فروش است. حسنی با اشاره به اینکه ابزار کمتر در خانواده حضور دارد افزود: امروز به واسطه تبلیغاتی که شده تا حدی این فرهنگ جا افتاده و باید آموزش‌های لازم برای به‌کارگیری ابزار نیز ایجاد شود. وی ادامه داد: در اروپا و آمریکا در مقاطع تحصیلی مختلف موضوعات کار و دانش و حرفه و فن اجرا می‌شود و افراد در پایان تحصیلات مهارت کار با ابزار را می‌آموزند، ولی در ایران چنین آموزش‌هایی وجود ندارد.
امکان‌سنجی رقابت محصولات ایرانی و وارداتی
در ادامه، کشمیری، رئیس هیات مدیره کنزاکس با اشاره به اینکه هنوز برندهای اروپایی و آمریکایی، برندهای شماره یک بازار ابزار محسوب می‌شوند گفت: به دلیل تحریم‌ها این برندها به کشور وارد نمی‌شوند و اندک محصولاتی هم که از این شرکت‌ها در کشور حضور دارد، قیمت‌های خیلی بالایی دارند. به همین دلیل انتخاب اکثر افراد، خرید برندهای دیگر با کیفیت و قیمت مناسب است که در کنار آن کالای تولید داخلی مشابه نمونه‌های خارجی مطرح می‌شود و این در حالی است که در برخی محصولات، نمونه‌های ایرانی از نظر اقتصادی و کیفی در رقابت با نمونه‌های خارجی هستند. البته برخی از این محصولات نیز دارای کیفیت پایین‌تری هستند و به‌خصوص در ابزار تخصصی، تولیدات ایرانی کیفیت پایین‌تری در مقایسه با نمونه‌های وارداتی دارند. با این حال در این شرایط اقتصادی، تولید ابزار کار بسیار سختی است و ورود به حوزه‌های متنوعی مانند تولید دستگاه جوش، مونتاژ و ... اقدام جسورانه‌ای محسوب می‌شود. وی با بیان اینکه در این شرایط موضوع برندسازی از اهمیت بالایی برخوردار است گفت: این موضوع می‌تواند از هر دو کانال واردات یا تولید محصولات باکیفیت مانع از عرضه محصولات غیرکیفی به مصرف‌کننده شود. امروز تعداد تولیدات از نظر تنوع محصول کمتر است و در ایران حتی برخی محصولات حوزه ابزار به صورت غیر صنعتی تولید می‌شوند و این مسائل به برند جهانی تولیدات ایرانی ضربه می‌زند، ولی تولید کیفی این محصولات می‌تواند در رقابت با بسیاری محصولات وارداتی مانند محصولات چینی نتایج مناسب‌تری را نشان دهد. کشمیری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه برای عبور از مشکلات صنعتی – اعم از همه صنایع و به طور خاص صنعت ابزار – به یک انقلاب صنعتی نیازمندیم افزود: در حال حاضر در تولید بسیاری از کالاها در رقابت با دنیا دارای مزیت نسبی نیستیم، در حالی که دنیا شاهد تحولات بزرگی است، باید مزیت‌های نسبی خود را شناسایی کنیم. به گفته او متاسفانه مزیت نسبی ما در ایران تولید نیست و ابتدا باید زیرساخت‌ها و بهره‌وری ارتقا یابد و تا زمانی این موضوعات اصلاح نشوند، کالاهای ایرانی با کالای مشابه خارجی قابل رقابت نیست. امروز چین، تکنولوژی و بهره‌وری خود را به روزرسانی کرده و توانسته از نظر کیفی جایگاه خود را بالا ببرد تا جایی که عمده برندهای مطرح ابزار جهان خطوط تولید خود را به چین منتقل کرده‌اند .
حمایت‌های دولت، نیاز توسعه کسب و کارها
مدیرعامل کنزاکس در پاسخ به سوالی درباره مشکلات حوزه تولید ابزار گفت: از سال ۹۷ چالش‌های اقتصاد ایران به تبع تشدید تحریم‌ها افزایش یافت و در نتیجه آن تعدد و تناقض بخشنامه‌ها بزرگ‌ترین مشکلات را در مقابل تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان ایجاد کرد. واقعیت آن است که ما در دو حوزه بازرگانی خارجی و داخلی مشکلات زیادی داریم. اندازه بازار ما محدود است، در حالی که تولیدکنندگان جهانی با بازاری بزرگ به وسعت بیش از ۸میلیارد نفر در ارتباط هستند و این خود موجب توجیه‌پذیری بیشتر هست. وی در توضیح این مطلب با اشاره به اینکه چالش‌هایی همچون مقررات و بخشنامه‌ها و تکالیف مالیاتی پر ابهام از یکسو و ایجاد سامانه‌های متعدد که باعث چند باره کاری برای صاحبان کسب و کارها می‌شود، انرژی ما را در حوزه توسعه تقلیل داده است. به گفته او از موضوعات دیگر فضای کسب و کار، چالش تامین اجتماعی است که در کنار افزایش نرخ ارز، بخشنامه‌های متعدد و متناقض حوزه تخصیص، محدودیت‌های ارزی و ... همگی روی توسعه شرکت اثر منفی بر جای گذاشته است. وی در توضیح معضلات ارزی کنزاکس گفت: در حوزه واردات به صورت سفارشی‌سازی ابزار طبق بخشنامه بانک مرکزی۶ ماه فرصت رفع تعهد داریم، این در حالی است که پس از مرحله انتخاب محصول در تیم تحقیق و توسعه شرکت باید با تولیدکنندگان ارتباط برقرار شده و نمونه کالا دریافت شود، کیفیت سنجی شود و استانداردهای مورد تایید سازمان استاندارد رعایت شود تا منجر به انتخاب و خرید نهایی محصول شود. سپس مرحله سفارشی‌سازی بسته‌بندی، رنگ و برند را داریم که فرآیندهایی زمانبر هستند و از طرفی با توجه به چالش‌های نقل و انتقال پول و معضلات حمل کالا، عملا در فرصت ۶ماهه رفع تعهد مقدور نیست و از دولت می‌خواهیم تمهیداتی در حوزه ثبت‌سفارش و رفع تعهد ارزی برای شرکت‌هایی که با علامت تجاری خود فعالیت دارند در نظر بگیرد.
راستی‌آزمایی، مسیری برای حمایت از فعالان واقعی صنعت ابزار
به گفته مدیرعامل کنزاکس، بسیاری از شرکت‌ها قبل از سال ۹۷ اشتیاق به فعالیت رسمی با کارت‌های بازرگانی خود نداشتند، اما بروز مشکلات متعدد استفاده از کارت‌های بازرگانی غیراز یک طرف و افزایش تقاضا در بازار و دشواری‌های تامین نیاز با توجه به محدودیت‌های وضع شده ( با توجه به سابقه واردات ) به روی کارت‌های بازرگانی تمایل به فعالیت با کارت بازرگانی خود افزایش یافته و ضروری است دولت با راستی‌آزمایی شرکت‌های فعال در صنعت ابزار، آن دسته فعالان اقتصادی که با برند خود فعالیت می‌کنند را بر اساس مولفه‌های موجود اعم از میزان فروش، تعداد پرسنل، داشتن علامت تجاری معتبر و همچنین شبکه خدمات پس از فروش گسترده و ... طبقه‌بندی کند تا مانع از تخصیص منابع ارزی به سفته‌بازان و برندهای نامعتبر شود و همچنین نهادهای مسوول از بانک مرکزی تا وزارت صمت، فرصت‌هایی ایجاد کنند تا تخصیص ارز و ثبت‌سفارش برای کسانی که اهلیت آنها اثبات شده تسهیل شود.
بخش خصوصی در انتظار ثبات اقتصادی
کشمیری در بخش دیگر این گفت‌وگو با اشاره به اینکه رشد اقتصادی و توسعه صنعتی تنها در شرایط باثبات اتفاق می‌افتد گفت: بخشی از این ثبات نیازمند ثبات سیاسی است، بخش دیگر به دلیل خودتحریمی داخلی است که دولت‌ها بعضا با چالش‌هایی که ایجاد می‌کنند مانع از بسط و توسعه تولید و طرح‌های صنعتی می‌شوند. به گفته او در حال حاضر همه شرکت‌ها پلن‌های متفاوتی برای توسعه تعریف کرده‌اند که با بخشنامه‌ها و مصوبات دولت دچار چالش می‌شوند. در این صنعت تنوع محصولات بالاست و مدیریت سبد محصول نیازمند سرمایه‌گذاری است و انتظار داریم بانک مرکزی از شرکت‌های فعال حمایت کند، اما متاسفانه به ۱۰ دلیل این حمایت‌ها صورت نمی‌گیرد. رئیس هیات مدیره کنزاکس با اشاره به اینکه در کشور بخشنامه‌های واحد و باثبات نداریم افزود: بخشنامه‌های گوناگون مانع جدی در برابر رشد سرمایه‌گذاری ایجاد کرده و دست و پای شرکت‌های خصوصی را بسته است همچنین در کشور ثبات ارزی نداریم و لحظه به لحظه تصمیمات فعالان بخش خصوصی تحت‌الشعاع نوسانات ارزی قرار می‌گیرد و در کنار آن سامانه‌های متعدد و موانع دیگر سد راه توسعه صنعت شده است. کشمیری در ادامه با بیان اینکه پویایی مناسبی در این صنعت در شرف رخ دادن است و صنف سنتی در حال دگرگونی است به موضوع آموزش در حوزه‌های دانش فنی و بازاریابی ... و به روزرسانی بسترهای این امر تاکید کرد.
ضرورت ایجاد انجمن واردکنندگان ابزارآلات صنعتی
حسنی در بخش دیگر این گفت وگو با بیان اینکه صنعت ابزار سبقه طولانی در کشور دارد و اتحادیه ابزار از اتحادیه‌های قدیمی ایران است گفت: هرچند پیش‌تر این اتحادیه به صورت سنتی فعالیت کرده، اما امروز با شروع و توسعه برندسازی داخلی در کشور ضرورت به روزرسانی روش‌ها در آن احساس می‌شود که خوشبختانه اعضای جدید اتحادیه نیز بر ضرورت این امر تاکید دارند و برای آن تلاش می‌کنند. وی افزود: صنعت ابزار به عنوان زیربنای صنایع باید در رده‌بندی‌های دولتی جایگاه خاص حمایتی در اختیار داشته باشد و با ایجاد انجمن واردکنندگان ابزار در تلاشیم تا این موضوعات را پیگیری کنیم. متاسفانه مطالبه‌گری در اقتصاد کشور ضعیف است و به همین دلیل توان دولت‌ها اغلب بر بخش خصوصی غلبه دارد؛ کما اینکه دولت قبل در مواجهه با پارلمان بخش‌خصوصی اقداماتی انجام داد که استقلال اتاق بازرگانی زیر سوال رفت. به گفته مدیرعامل کنزاکس دولت در سال ۹۷ واردات بخش زیادی از کد تعرفه‌های ابزار را ممنوع کرد . در آن زمان محدودیت واردات علاوه بر کاهش درآمدهای گمرکی کشور باعث ترویج واردات غیرقانونی شد و این به نفع دولت و مصرف‌کننده نهایی نبود که با کوشش رئیس محترم اتحادیه جناب آقای مهندس باقر پور این محدودیت‌ها مرتفع شد.
در آن زمان قرار شد انجمن واردکنندگان ابزار راه‌اندازی شود تا شرکت‌ها برای حل مشکلات صنف تک تک به دولت مراجعه نکنند. واقعیت آن است که اتحادیه ابزار دارای سه ذینفع است؛ اعضای عمده فروش و خرده فروش صنف، واردکنندگان و تولیدکنندگان؛ بنابراین تعارض منافع بین تولیدکننده و واردکننده باعث می‌شود اتحادیه نتواند برخی مشکلات را سر و سامان بدهد. به همین دلیل ضرورت ایجاد انجمن واردکنندگان بیشتر از همیشه احساس می‌شود تا چانه زنی کند و این مشکلات را پیگیری کند، خوشبختانه رئیس اتحادیه در حال حاضر این موضوع را تایید و برای ایجاد انجمن واردکنندگان تلاش و از آن حمایت می‌کند.
