دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد:
چالش‌های اصفهان در ادوار از نگاه نخبگان
ادیب برومند، شاعرملی:
شهر تاریخی و هنرخیز اصفهان که از جمله شهرهای بنام و دیدنی ایران است از کاستی‌های بسیار رنج می‌برد و من به ذکر یکی از آن‌ها بس نمی‌توانم کرد و از این که چنین شهر بهشت‌آسایی از کمبودهای خود ناله سر می‌دهد نه‌تنها هر اصفهانی که هر ایرانی روشن‌بین و وطن‌خواهی برای این شهر اندوهناک میشود. برخی از این کاستی‌ها را در اینجا بر می‌شمرم:
۱- تبدیل هوای طرب‌انگیز و صاف و پاک اصفهان به هوایی با آلودگی بسیار در نتیجه مجاورتش با صنایع آلوده کننده.
۲- بحران کم آبی، که گاه کارش به جایی می‌رسد که زاینده رود یعنی جوهر سیال حیاتی و جان‌مایه هستی اصفهان چنان به خشکی می‌افتد که گویی هرگز آبی به خود ندیده است.
۳- فقر فرهنگی و آموزشی برآمده از تحصیلات سطحی و نه چندان عمیق دانش آموزان از ابتدایی تا دکترا در سال‌های اخیر که در نتیجه به ندرت کارشناسانی مسلم در رشته‌های مختلف تربیت شده اند.
۴- نداشتن چهره‌های برجسته ادبی و علمی در سال‌های اخیر که اگر از تعدادی انگشت شمار بگذریم، از دولتسرای علم و ادب اصفهان اثر قابل توجهی باقی نمی‌ماند.
۵- نداشتن یک موزه بزرگ و غنی که از ضروریات این شهر هنری است چنان‌که هیچ جهانگردی پیش از آمدن به اصفهان نمی‌تواند باور کند که این شهر تاریخی و هنری موزه‌ای ندارد و حال آن که بسیاری از موزه‌های بزرگ جهان از آثار هنرمندان اصفهان پر شده‌اند.
۶- کمبود بیمارستان‌های مجهز به وسایل و تجهیزات مدرن که برای تامین سلامت شهروندان بیمار ضروری هستند.
۷- شمار بی حد و حساب خودرو در خیابان‌ها که رفت و آمد را دشوار و خیابان‌ها را مشوش و نابسامان و رانندگی را وقت‌گیر نموده است.
دکتر رضا عبدالهی- استاد تاریخ دانشگاه اصفهان:
مهمترین چالش پیش روی اصفهان اول قطار شهری و گذر خط شرقی غربی از زیر میدان نقش جهان است و نباید منتظر بمانیم تا همان مشکلاتی که خط شمالی– جنوبی برای اصفهان و آثار تاریخی آن ایجاد کرد دوباره با احداث خط شرقی – غربی برای میدان نقش جهان ایجاد شود. در این مورد مردم باید چاره‌ای بیاندیشند. یکی دیگر از چالش‌های پیش رو نجات تپه اشرف اشرف است به خصوص آن بخشی که امروز با احداث خیابان مشتاق زیر خیابان قرار گرفته است. به نظر من ادامه کاوش‌ها باید در زیر خیابان ادامه یابد و حتی اگر لازم باشد یک راه کارشناسی پیدا کنند که آثار تپه در زیر خیابان حفظ شود. من در این که آثاری در زیر خیابان هست تردیدی ندارم و از سال‌ها فبل که هنوز خیابان کشیده نشده بود به یاد دارم که در جایی که الان خیابان هست ادامه قلعه‌ای که الان پیدا شده، وجود داشت.
دکتر فضل الله صلواتی- فعال مدنی:
عدم رسیدگی به میراث فرهنگی یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی شهر اصفهان است. متاسفانه در حال حاضر بجز تعدادی از آثار تاریخی شاخص، بقیه آثار تاریخی کمتر شناخته شده و کار جدی برای مرمت آن‌ها نشده است مثلا به دارالضیافه، درب امام، آثار تاریخی سین، زیار و گار و مسجد صفوی لنجان اصلا توجهی نمی‌شود و اکثر این‌ها در حال ویرانی هستند. چالش دیگر پیش روی اهل فرهنگ است و آن سخت گیری‌های فراوان جهت انتشار کتاب است. در حال حاضر دخالت‌های بسیاری در کار انتشار کتاب میشود و ناشر و مولف برای تغییرات عمده در محتوای کتاب زیر فشار هستند و به خاطر همین فشارها محتوای کتاب‌های منتشر شده نیز بسیار افت کرده است و متاسفانه انتشار کتاب در اصفهان بسیار دشوارتر از شهرهای دیگر مثلا قم یا تهران است.
مهندس محمود درویش: رییس انجمن مهندسان معمار و شهرساز اصفهان:
توسعه ناپایدار بزرگترین چالشی است که نه تنها اصفهان بلکه شهرهای دیگر هم با آن دست به گریبان‌اند ولی این موضوع برای اصفهان به طور خاص و با توجه به ویژگی‌های شاخصی که دارد بسیار بسیار اهمیت دارد. شهر هم مانند یک موجود زنده است و هر موجود زنده‌ای حد رشدش محدود و مشخص است نه بی‌نهایت. بر این پایه، برای شهر اصفهان هم باید ببینیم حد و حدودش برای زندگی مردمان، چه اندازه است. شهر اصفهان به دلیل مهاجرت‌های بی رویه و ناخواسته و به دلیل رشد جمعیتی که داشته با مسائل پیچیده‌ای مواجه شده است. لذا توزیع منابع مالی و رفاه شهری باید در مقیاس مملکتی یا حداقل در سطح استانی عملی شود. در حال حاضر از سراسر شهرها و روستاهای استان اصفهان به مرکز استان مهاجرت صورت می‌گیرد. همانطور که از سراسر ایران به سمت تهران مهاجرت میشود، یعنی در مقیاس کوچک‌تر همان مسائل برای اصفهان پیش می‌آید. بنابراین با این مهاجرت‌ها و با این سطح پایین جواب‌گویی به نیازهای روزمره شهروندان، ارزش‌های بسیار مهم اصفهان را از دست می‌دهیم.
بافت تاریخی اصفهان اکنون خالی از سکنه شده و به عنوان بافت فرسوده نگاهش می‌کنیم. فضاهای سبز اطراف اصفهان همه زیر پوشش ساخت و ساز می‌رود، آسایش ما با کشیدن این اتوبان‌ها و حلقه‌های اول و دوم و سوم تهدید میشود، هر روز آلودگی هوا بیشتر میشود؛ بنابراین در یک نگاه کلی مساله توسعه اصفهان و تغییر جهتی که باید شهر بگیرد به نظر من بزرگترین چالش است برای حفظ آن اصفهانی که پایتخت تاریخی- رهنگی جهان اسلام است که الان ما مدعی‌اش هستیم. برای حفظ اصفهان باید حساسیت بسیار بیشتری را به خرج بدهیم و راه حلش هم به نظر من توزیع خدمات در سایر شهرهای استان است. این که ما روستاهای اطراف را به درون محدوده شهری بکشیم و شهر را بزرگ و بزرگتر بکنیم برای اصفهان افتخار نیست. افتخار اصفهان به ارزش‌های تاریخی- فرهنگی و نوابغی است که در این سرزمین پرورش پیدا کرده‌اند و برای حفظ این ارزش‌ها راه دیگری را اتخاذ کنیم نه آن‌چه در حال حاضر شاهد آن هستیم. با توسعه کالبدی و فیزیکی شهر، شهر اهمیت پیدا نمی‌کند غیر از این که فضا را برای زندگی شهروندان سخت‌تر می‌کنیم، فایده دیگری ندارد و کیفیت زندگی مردم در این گونه کلان شهرها افت پیدا می‌کند. بنابرین جامعه‌شناسان ما، اقتصاددانان ما، معماران و شهرسازان ما باید همگی دست به دست همدیگر بدهند و از تجربیات شهرهای دیگر استفاده کنیم، از اشتباهات پند بگیریم برای این مساله که با آن رو به رو هستیم.
محمد‌رحیم اخوت- نویسنده و پژوهشگر:
به نظر من این پرسش آن‌قدر کلی است که جز پاسخ کلی نمی‌توان به آن پاسخ داد. برای این پرسش کلی اگر قرار باشد پاسخی کلی (و به همان نسبت مبهم) به آن داد، می‌توان گفت: مهمترین چالشی که اصفهان با آن روبروست، به حوزه‌های کلان سیاست گذاری و مدیریتی مربوط میشود. یعنی نبودِ یک نظام مدیریتی قانونمند و منسجم و غیر قابل تخطی.
مهدی فقیهی- پژوهشگر میراث فرهنگی:
همانطور که می‌دانیم شهر اصفهان در طول تاریخ همواره یکی از مراکزی بوده که به دلیل برخورداری از شرایط ویژه، مورد توجه خاص و عام قرار داشته است. از جمله این شرایط می‌توان به مرکزیت داشتن در کشور، قرارگیری در مسیر شاهراه‌های تجاری، برخورداری از آب و هوای دلپذیر و متنوع که در مناطق غربی و مرکزی (کوهستانی و معتدل) و در بخش‌های شرقی (خشک و بیابانی) است، اشاره نمود. به همین دلایل، نصف جهان در ادوار تاریخی مختلف مد نظر حکومت‌ها و سلسله‌های کوچک و بزرگ قرار گرفت و به پایتختی برگزیده شد. به عنوان مثال در دوره سلجوقیان، زمان آل‌بویه و آل مظفر و خصوصا در عصر صفوی که اصفهان به عنوان مهمترین شهر مرکزی کشور انتخاب گردید به رشد و شکوفایی والایی دست یافت که ثمره آن پیشرفت و توسعه اقتصادی، صنعتی و عمرانی بود. البته شهرت و محبوبیت نصف جهان در عصر باستان زمان حکمرانان اشکانی و ساسانی و پس از آن در زمان حکومت آل‌بویه، ایلخانی و افشاری نیز پابرجا بود. شاهد این ادعاها آثار بسیار زیاد تاریخی و فرهنگی است که در گوشه و کنار این شهر از آن دوران باقی مانده است.
علی عربیان- فعال فرهنگی:
به نظر من چالش یک مفهوم اجتماعی است، پس مهمترین چالش پیش روی اصفهان امروز این است که کارمندان تعدادی سازمان و وزارت‌خانه را بخواهند به اصفهان بیاورند که طبیعتا تعدادی هم از مراجعه کنندگان این سازمان‌ها برای انجام امورشان به این شهر می‌آیند و چون این شهر اصلا آمادگی پذیرش جمعیت سربار را ندارد، با افزایش جمعیت شاهد افزایش ترافیک و آلودگی بیشتر شهر خواهیم بود. پیشنهاد من این است که برای کاهش جمعیت تهران، افراد مازاد را به جایی دیگر مثلا نزدیک شهر قم منتقل کنند و بگذارند که اصفهان یک شهر تاریخی و فرهنگی بماند. ما باید روی جنبه‌های مختلف اصفهان کار کنیم و آن‌ها را معرفی کنیم و صرفا با تبلیغات اصفهان پایتخت فرهنگی کشور نمی‌شود.
