سال‌ها مهمترین تنگنای توسعه، حتی استمرار تولید در صنایع پلاستیک، تأمین امن و مستمر مواد اولیه در کنار ریسک دستورالعمل‌های خلق‌الساعه بوده است. هم‌اکنون به رغم ادامه این دو مشکل ، اما تنگناهای جدیدی به مشکلات اضافه شده است. ناترازی‌ها مخصوصاً ناترازی انرژی، تأمین مالی، جذب و نگهداشت نیروی انسانی، الزامات زیست‌محیطی، سرعت بالای تغییر در این صنعت و نیاز به تولید با مقیاس بالا به منظور رسیدن به تنوع مورد نیاز و تغییر در اکوسیستم تولید پلاستیک‌ها از مواردی است که باید به آن‌ها توجه جدی داشت. مدت‌ها اقتصاد صنعت پلاستیک را از مسیر تأمین و رصد رخدادها در بازار مواد اولیه و نهایتاً محصول، همچنین بررسی قیمت تمام شده آن نظاره می‌کردیم ولی هم‌اکنون شاهد هستیم که این ادبیات به صورت کلی در حال تغییر است.

حفاظت از محیط زیست و ارکان اثرگذار بر آن همچنین تغییر سریع در ویژگی‌های فنی مواد اولیه و رشد کیفی و گسترش تنوع آن‌ها در کنار گذار به رخدادهای پیرامونی انقلاب چهارم صنعتی و تغییر سریع تقریباً در همه چیز موجب شده تا ساختاری متفاوت با سال‌های گذشته را شاهد باشیم که این تغییر را می‌توان در ماهیت برگزاری پنجمین همایش اقتصاد صنعت پلاستیک مشاهده کرد. اگرچه این دوره همایش با رویکرد سرمایه‌گذاری آغاز به کار می‌کند اما به چند رخداد مهم نیز توجه دارد. توجه جدی به محیط زیست و تبعات آن در فرآیندهای تولید و مصرف، رهگیری شرایط سرمایه‌گذاری در بالادست و پایین‌دست در زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی با محوریت تغذیه صنایع تکمیلی از مواد اولیه ، رویکردهای اصلی هلدینگ‌ها در توسعه ، وضعیت حال حاضر صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی آن‌ها، همچنین الگوهای تأمین مالی و توسعه زنجیره ارزش، همگی مواردی است که به فراخور اهمیت آن‌ها مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. این‌که در ماه‌های آتی چه تغییراتی در صنعت پلاستیک رخ خواهد داد و  باید منتظر چه رویدادهایی باشیم، از ارکان اصلی سخنرانی‌ها در این همایش است تا مخاطب با نگاهی دقیق‌تر، آینده کوتاه‌مدت تا میان‌مدت تولید ، فروش و سرمایه‌گذاری در صنعت پلاستیک را برای خود مجسم کند.

توسعه، رکن تغییر ناپذیر صنعت پلاستیک

به گونه بسیاری از آمارها و برآوردها، از سال ۹۷ تا پایان ۱۴۰۲ صنعت پلاستیک سریع‌ترین رشد مستمر را بین صنایع دیگر به خود اختصاص داده و در این بازه زمانی با احتساب تأمین ماده اولیه از بورس کالا، واردات و بازیافت، شاهد رشد مستمر بالاتر از ۱۰ درصد هستیم که نمونه مشابهی را در حوزه صنایع ساخت محور ذیل SMEها سراغ نداریم. این ویژگی بسیار مهم اهمیت این صنعت در اشتغالزایی و ارزآوری را خاطرنشان ساخته و الگویی برای صنایع دیگر به شمار می‌رود. حفظ نیروی کار ماهر و جلوگیری از مهاجرت، استفاده حداکثری از توان داخلی در حوزه مواد اولیه و تکمیل زنجیره تولید همچنین پیوند واقعی بین دانش و کارآفرینی یا همان تعامل دانشگاه با صنعت را در این حوزه شاهد هستیم ولی تمامی این موارد با یک ریسک بزرگ روبه‌رو شده است. آمارهای ۶ ماه نخست سال جاری نشان می‌دهد داد و ستد پلیمرها در بورس کالا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته که یک ریسک بزرگ در فرآیند توسعه را نشان می‌دهد همچنین خاطرنشان می‌سازد که قطعی برق شوک بزرگ صنعتی را در تابستان رقم زده است.

نکته مهم آن‌که یکی از مهمترین ویژگی‌ها در صنایع پلاستیک عمق تولید محدود آن‌هاست، یعنی مهمترین رکن در تعیین قیمت تمام شده و حجم تولید ، میزان ماده اولیه در اختیار واحدهاست که بتوانند به کمک آن‌ها به استمرار تولید دست یابند. این در حالی است که سخت‌گیری بانک‌ها و سیاست‌های انقباضی موجب شده تا امکان‌پذیری خرید مواد اولیه و انبارش آن‌ها برای واحدهای تولیدی در صنعت پلاستیک غیرممکن شود آن‌هم در شرایطی که ماه‌های اخیر شاهد افت نرخ‌های جهانی در کنار کاهش محسوس رقابت برای خرید پلیمرها در بورس کالا بودیم یعنی به صورت کلی واحدها نمی‌توانند مواد اولیه گسترده‌ای انبار کنند. در این شرایط اهمیت واحدهای پتروشیمی دوچندان خواهد شد یعنی نگاه بازار فقط به عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالاست آن‌هم اگر عرضه اعتباری باشد چه بهتر.

اما یک واقعیت نگران‌کننده است. در بسیاری از کالاها، توان داخلی از امکان تغذیه کافی صنعت برخوردار نیست و الزاماً باید واردات داشت. در این خصوص هرگونه وقفه در تأمین نیاز بازار می‌تواند به جهش قیمت‌ها بدل شود و تجربیات دردناکی در این زمینه وجود دارد. همین مطلب را اگر با احتمال توقف تولید برخی پتروشیمی‌ها هم‌سنگ ارزیابی کنیم، به این معنی است که توقف تولید با رشد شدید قیمت‌ها همراه بوده و در نهایت ریسک صنعتی بزرگی برای صنایع تکمیلی ایجاد می‌شود.

 

اخبار مرتبط