وضعیت قرمز
زیستپذیری اصفهان از دست رفت
اصفهان شهر زیست ناپذیر
حداقل ظرف یک ماه گذشته از پیش از ظهر تا اواخر شب برق محله‌های گسترده‌ای از پایتخت فرهنگ و تمدن ایران به‌صورت سریالی و چند روز در هفته قطع می‌شود و این در حالی است که مسوولان برقی استان بارها اعلام کرده‌اند قطع برق برنامه‌ریزی‌شده نیست و با مصرف خارج از ظرفیت شبکه، قطعی برق به علت آسیب زیرساخت‌ها اتفاق می‌افتد. این در حالی است که پیش‌تر به‌جای قطع برق، عملیات جبران افزایش بار مصرف به شکل «افت ولتاژ» صورت می‌گرفت. آب‌وهوای اصفهان هم دست‌کمی از برق ندارد. از اواخر خرداد تا همین امروز هشدارهای زرد و نارنجی برای پیشگیری از خفگی صادرشده ولی آمارها از بنفشی اوضاع حکایت دارد. آلودگی هوا همراه با افزایش گاز ازن به قوز بالا قوز سیستم تنفسی و بدن مردم اصفهان تبدیل شد تا امکان "تنفس هوای سالم" را از شهروندان بگیرد و هواشناسی استان می‌گوید این وضعیت تا آخر مرداد ادامه دارد. غافل از آنکه هوای کثیف دوباره از مهرماه بازمی‌گردد.اصفهانی‌ها در ۵ماهه امسال۴۵روز هوای کثیف تنفس کرده‌اند.
بحران آب شرب در اصفهان به دلایل متعددی ازجمله تاخیر در بهره‌برداری از سامانه‌های جدید، برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب و افزایش کم‌سابقه دما به مرحله‌ای بحرانی رسیده است. این بحران به‌ویژه با قطعی‌های مکرر آب شرب و عدم توانایی تانکرها برای رفع نیازها، به‌شدت ملموس است.سرانه مصرف آب شرب در اصفهان به‌طور میانگین در حدود ۱۵۰ لیتر در روز برای هر نفر است، درحالی‌که سرانه مصرف آب در کشور به‌طور میانگین حدود ۲۵۰ لیتر است. و در مقابل این بحران سخنگوی شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان این‌گونه راه‌حل ارایه می‌دهد:"در طبقات بالایی ساختمان‌ها افت یا قطعی فشار به دلیل ذخیره نشدن آب در مخزن ذخیره آن‌ها وجود دارد که توصیه ما از ابتدای تابستان سال جاری قرار دادن مخزن ذخیره و پمپ آب استاندارد در همه منازل بود.
زندگی در شهری که آب‌وهوا و برق نداشته و علاوه بر آن زمین زیر پایش هم بی‌قرار است، کار آسانی نیست.زمین زیر پای ۸۲۰ هزار خانه مسکونی، ۶ هزار بنای تاریخی، ورزشگاه بزرگ نقش‌جهان، دو پالایشگاه، سه فرودگاه و ۲.۵ میلیون نفر ساکن در دشت اصفهان-برخوار سست شده است. طبق آخرین داده‌های سازمان زمین‌شناسی در حال حاضر نرخ فرونشست در دشت اصفهان-برخوار در حدود ۱۶۰ میلی‌متر در سال است و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان بین ۸ تا ۱۲ سانتی‌متر در سال نشست می‌کند. طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ در مناطق شمالی اصفهان نرخ فرونشست ۱۵۶ میلی‌متر اعلام‌شده که تقریبا ۴۰ برابر نرخ جهانی است.بر اساس مطالعات و آماربرداری سراسری که سال ۱۳۹۷ به پایان رسید در استان اصفهان ۶۱ هزار و ۴۲۲ حلقه چاه مجاز و غیرمجاز حفر وجود داشته که این تعداد چاه سالانه ۲ میلیارد و ۵۲ میلیون مترمکعب آب از منابع زیرزمینی تخلیه می‌کنند و هنوز از آمار چاه‌های مجاز و غیرمجاز شهرداری اصفهان اطلاع دقیقی در دسترس نیست.همچنین ۱۱ هزار و ۵۶۰ دهنه چشمه در استان وجود دارد که سالانه ۴۴۳ میلیون مترمکعب از آن‌ها آب برداشت می‌شود و تعداد چهار هزار و ۲۶۷ رشته قنات در استان وجود دارد که تخلیه سالانه آن‌ها عددی حدود ۲۴۸ میلیون مترمکعب آب است.اکنون ۲۹ دشت استان اصفهان ممنوعه و از این تعداد ۱۰ دشت ممنوعه بحرانی است که یکی از آن‌ها دشت اصفهان- برخوار است.
به همه این موارد باید فروش تراکم برای اداره گران شهر را هم افزود که جمعیت شهر را پیوسته متراکم و گردش هوا را در سطح شهر سخت‌تر کرده است. بارگذاری‌های بیش از ظرفیت در اصفهان با ظرفیت‌های اکولوژی منطقه سازگاری ندارد و با ورود حوزه‌های مختلف صنعتی، طرح تهویه هوای مناسب به شیوه‌های صحیح اجرایی نشده است. بنابراین زمانی که در فصل زمستان در شهر اصفهان وارونگی و سکون هوا اتفاق می‌افتد با ورود حتی ۱۰ واحد آلودگی، حدود هزار واحد به آلایندگی‌های قبلی افزوده می‌شود.
رشد بودجه شهر از نرخ تولید ناخالص داخلی اصفهان بیشتر بوده و به همین دلیل بر تورم فراتر از نرخ متوسط کشور دامن زده تا با رشد نرخ فلاکت، زندگی را سخت کند.علاوه بر موارد فوق رواج حاشیه‌نشینی و نبود قوانین شهرسازی مناسب برای جلوگیری از رشد حاشیه‌های شهر، مهاجرت به اصفهان را سهل و ارزان کرده که این موضوع هم بر وضعیت ظرفیت زیستی شهر تاثیر گذاشته است.
برای حل این مشکلات فکری برای کاهش خطرات فرونشست نشده و حتی طرح‌های بزرگ عمرانی شهر بدون ترس و بدون نیم‌نگاهی به نقشه فرونشست اصفهان اجرا می‌شود. حتی برای صدور پروانه ساخت هم به متقاضیان، مشاوره و هشدار احتمالی فرونشست در منطقه مدنظر آن‌ها داده نمی‌شود. تاکید بر استفاده از انرژی خورشیدی در بخش‌های مختلف مدیریت شهری که مصوب شورای قبل بود هنوز به‌طور کامل اجرانشده تا بار مصرف شهرداری از دوش مردم برداشته شود.بازسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر که در شورای قبلی به‌صورت آزمون( پایلوت) در اصفهان اجرا شد هم ظاهرا ادامه نیافت تا اصفهان از "شهر زندگی" فاصله بگیرد.
همه این دردسرها و مسایلی که اصفهان را به شهر و استان "زیست ناپذیر" تبدیل کرده، محصول عملکرد مدیران شهر و استان و سیاست‌گذاران از دهه‌های اخیر تا امروز و غفلت از پرهیز از مصرف بی‌رویه آب و انرژی و احترام به محیط‌زیست فناپذیر اصفهان است.
پایان ظرفیت زیستی شهر
در تعریف ظرفیت قابل‌تحمل یا ظرفیت برد آمده است : حداکثر تعداد افراد یک‌گونه و یا حداکثر جمعیتی که محیط قادر به تامین آن باشد بدون آنکه ظرفیت محیط برای تامین آینده گونه موردنظر کاهش یابد. درواقع پایداری بهره‌برداری از منابع به سطح برداشت از منابع بستگی دارد. مفهوم پایداری، ریشه در یک اصل اکولوژیک دارد. بر اساس این اصل، اگر در هر محیطی به‌اندازه توان طبیعی تولید محیط‌زیست، بهره‌برداری یا بهره‌وری انجام شود، اصل سرمایه (منابع اکولوژیک) به‌طور پایدار باقی می‌ماند. اگرچه با توجه به مشکلاتی که جوامع بشری در رابطه با مسایل محیط‌زیست با آن روبرو هستند واژه‌هایی چون ظرفیت قابل‌تحمل یا ظرفیت برد، پایداری و توسعه پایدار زیاد مورداستفاده قرار می‌گیرند اما پیدا کردن راه‌هایی برای تعیین دقیق و کاربردی هر یک از این موارد کار ساده‌ای نیست.
در سال۹۹ پژوهشی با عنوان "پایش امنیت اکولوژیک شهرستان اصفهان با رهیافت خدمات اکوسیستمی" توسط مصطفی کشتکار و همکاران در نشریه جغرافیا و پایداری محیط منتشر شد. برآورد تاثیر فشارهای انسانی بر ظرفیت زیستی در شهرستان اصفهان در طول سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۹۸ نمایانگر کسری شدید اکولوژیک و امنیت اکولوژیک پایین در شهرستان اصفهان در طول مدت‌زمان موردنظر بوده است.
پژوهش دیگری با عنوان "بررسی توسعه پایدار شهرستان اصفهان با استفاده از روش ردپای بوم‌شناختی" توسط فرزانه ساسان پور و همکاران در سال۹۶در نشریه پژوهش‌های ایران‌زمین منتشر شد. داده‌های تحقیق میزان ردپای بوم‌شناختی هر فرد معمولی در شهرستان اصفهان را ۲.۴ هکتار به ازای هر نفر محاسبه کرد. میزان ظرفیت زیستی هم ۰.۴۲۷هکتار به ازای هر نفر مشخص شد. مقایسه دو شاخص فوق نشان داد که شهرستان اصفهان دچار کسری موازنه بوم‌شناختی شده و از این نظر ناپایدار بوده و با ادامه روند کنونی ظرفیت بوم‌شناختی این شهرستان قادر به پاسخگویی نیازهای فعلی ساکنان خود نیست. این پژوهش تاکید کرد که اصفهان دچار زیاده‌روی در مصرف بیش‌ازحد جهانی ردپای بوم‌شناختی خود شده است.
