یک اصفهانی در رشت
چندی پیش بود که علیزاده، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه رشت، درباره این موضوع گفته بود:
«باید دلایل جذب و دفع را نگاه کرد. اول باید دید که چه فاکتور‌هایی در شمال کشور وجود دارد که یزدی‌ها و اصفهانی‌ها و بوشهری‌ها و نقاط دیگر به اینجا می‌آیند. دلیل عمده و اصلی اینکه گیلانی‌ها زمین‌هایشان را می‌فروشند مشکلات اقتصادی است. از آن‌طرف برای کسانی که به شمال می‌آیند انگیزه‌های محیط زیستی وجود دارد. شما در خوزستان مشکل هوا دارید یا در اصفهان مشکل آب ! از سوی دیگر زمین‌های گیلان نسبت به استان مازندران ارزان‌تر است. از آستارا تا آخر گلستان را شمال می‌گویند، اما شمال را هم باید دسته‌بندی کرد. مثلاً اصفهانی‌ها خیلی علاقه‌مند هستند که در گیلان زمین بخرند و گاهی یک نفر زمین‌های متعددی را می‌خرد و بین دوستانش تقسیم می‌کند. در دوره‌هایی کاهش ارزش پول ایران باعث می‌شد افراد به سمت خرید طلا و دلار بروند، اما الان زمین به دلیل کمیابی و طبیعت گیلان، امکان خرید زمین را برای غیرگیلانی‌ها فراهم کرده است»
او در اداه درباره تاثیر مهاجرت به گیلان بر زیست‌بوم روستا‌ها بیان کرد: «گیلانی‌ها آدم‌های پذیرایی هستند، گیلانی‌ها با غیرخودی‌ها خیلی خوب رفتار می‌کنند. مثلاً در دستگاه‌های دولتی هم مدیران عمدتاً گیلانی نیستند. من دو سال پیش یک کار درباره پیامد‌های فرهنگی مهاجرت به گیلان انجام دادم و مطالعات ما نشان داد که دغدغه‌های جدی در برخی از مسائل فرهنگی وجود دارد. مثلاً عدم احترام برخی غیربومی‌ها به فرهنگ روستایی‌ها و ایجاد آلودگی صوتی در ویلا‌ها که با روستا‌ها همسان نیست. نکته دیگر بحث‌های زیست‌محیطی و انباشت زباله در محیط‌های روستایی است که سیستم دفع زباله مناسبی ندارند. در محیط‌های شهری زباله راحت جمع می‌شود، اما در محیط روستایی مشکلات جدی وجود دارد. تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی به مسکونی و ساخت ویلا هم مهم است که تخلفات اداری زیادی در آن‌ها نهفته است. فرهنگ روستا‌های شمال در حال تغییر است و فرهنگ شهری وارد بافت روستایی می‌شود. مثلاً یک خانواده صدسال در یک روستا زندگی کرده و یک‌خانه روستایی کوچک دارد، اما به‌یک‌باره ویلایی لوکس کنار خانه کوچکش ساخته می‌شود که خانواده‌اش دچار چالش جدی می‌شود. در این فضای مقایسه یا باید زمین خود را بفروشند و باسیلی صورت خود را سرخ نگه‌دارند یا درگیر شهر شوند. یکی از نکاتی که بسیار پررنگ است، بحث این است که روستایی‌ها می‌گویند ما وقتی زمین را بفروشیم ما رعیت می‌شویم و تهرانی‌ها صاحب زمین! »
شیخ سجادیه، فعال حوزه مسکن در اصفهان نیز چندی پیش در تأیید این ادعا گفته بود:
«در اصفهان چندان تمایلی برای خرید وجود ندارد. ما یک‌زمانی از سوی شهر‌های دیگر هم جذب سرمایه در اصفهان داشتیم ازجمله در دهه ۷۰ و ۸۰ که افراد متمول شیراز و تهران و مشهد در اصفهان خرید می‌کردند، اما الان برعکس شده است. واقعیت این است که در بحث مجوز‌ها و سیاست‌های کشور، اصفهان بیشتر از دیگر استان‌ها درگیر سخت‌گیری است. همین مساله باعث شده کسانی که می‌خواهند کسب‌وکاری در صنعت ساختمان داشته باشند، به سمت استان‌های دیگر بروند. »
حضور اصفهانی‌ها در استان گیلان فواید و چالش‌هایی دارد؛ فوایدی از جنس افزایش سرمایه‌گذاری، افزایش ساخت‌وساز و افزایش میزان ورودی کالا به استان که بارونق همراه است اما چالش‌هایی از جنس مشکلات فرهنگی، افزایش آلودگی صوتی و هوا و محیط زیستی دارد.
این مشکل به امروز هم باز نمی‌گردد و از سال‌ها پیش که به رسانه‌ها نگاه کنیم، گزارش‌های متعددی از این چالش مواجه می‌شویم.
روزنامه ایران در سال ۹۸ طی گفتگویی درباره این موضوع نوشته بود:
«از اهالی شفت و تالش گرفته تا ماسال و بندرانزلی و فومن همه معترض هستند. بافت استان گیلان تا چند وقت دیگر کاملاً تغییر می‌کند. زمین‌ها تغییر کاربری می‌دهند. استان پر از مهاجرانی می‌شود که بستر پذیرششان وجود ندارد. چه کسی می‌خواهد این تغییرات را بررسی کند و آن‌ها را در مسیر درستی قرار دهد. * ۸۰درصد زمین‌هایی که در گیلان تغییر کاربری داده‌اند زمین‌های کشاورزی و باغی بوده‌اند. تغییر کاربری اراضی در گیلان خیلی جدی است و در نقاط مختلف این استان و در سطح وسیع دیده می‌شود حتی در شهری مثل رشت هم این اتفاق افتاده و اگر قبلاً ۴ یا ۵ خانوار غیربومی یک‌خانه یا آپارتمان در رشت می‌خریدند این روز‌ها هر کس برای خودش خانه‌ای می‌خرد چون هنوز خانه‌ها در رشت آن‌قدر گران نشده است. اغلب کسانی که خانه‌ها را می‌خرند آخر هفته‌ها از آن استفاده می‌کنند و یک ماشین منطقه آزاد هم دارند که در پارکینگشان پارک شده. اما در شهر‌ها و روستا‌ها اتفاق‌های متفاوت‌تری هم افتاده است. * در شهرستان سیاهکل ۱۸۹ خانوار مهاجرت کرده‌اند که ۱۲ خانوار ساکن دائم هستند و ۱۷۷خانوار ساکن غیر دائم. بیشتر این مهاجران اصفهانی، یزدی، همدانی و تهرانی هستند. در فومن ۴۳۴ خانوار مهاجر شناسایی‌شده‌اند که ۱۵۸خانوار ساکن و ۲۷۶ خانوار غیر ساکن هستند. این مهاجران عموماً از تهران، کرج و اصفهان آمده‌اند. »
خریدوفروش اراضی گیلان مختص به زمین‌های کشاورزی نیست، حریم رودخانه‌ها، قله و یال کوه‌ها و تپه‌ها هم جزو اقلام خریدوفروش بنگاه‌های معاملاتی روستا‌ها و شهر‌ها قرارگرفته‌اند. مافیای زمین‌خواری مثل اختاپوس بر همه اراضی سبز شمال چنگ انداخته و هیچ مرجع قانونی به این چوب حراج سرزمینی نظارت ندارد. در همه‌جا زمین مرغوب و خوش‌منظر زیر نگاه هیز خریداران قرار دارد. «کچا» روستای جنگلی و کوهپایه‌ای نزدیک به رشت، سرولات در شرق رودسر، اسپیلی و دیلمان در ارتفاعات جنوب شرق و سوباتان در تالش و حیران در آستارا نمونه‌های بارز و آشکار شهرک‌سازی‌های بی‌دروپیکر در ارتفاعات جنگلی گیلان است.
