دنیای اقتصاد تضاد منظر و سیما در شهر نصف جهان را بررسی می‌کند
رهاشدگی اصفهان
بار‌ها و بار‌ها از گردشگری صحبت کرده‌ایم و شاید در آغاز این مطلب تکراری به نظر می‌رسد؛ اما امروز می‌خواهیم از زاویه‌ای دیگر به پتانسیل‌های تاریخی و گردشگری اصفهان نگاه کنیم. در زمان‌هایی که صنایع فشار بیشتری به شهر می‌آورند و آلودگی هوا بیش از هر زمان جان شهروندان را به خطر می‌اندازد؛ تنها جایگزین عقلای شهر برای این وضعیت بازگشت به گردشگری و اقتصاد سبز است. اما تمام کسانی که این حرف را می‌زنند، تاکتیک و اجرا این ایده را پیشنهاد نمی‌کنند. اصفهان برای بازگشت به اقتصاد گردشگری نیاز به تقویت بستر‌ها و امکانات خود در این حوزه است؛ مشخصا زمانی که یک شهروند به سی‌وسه‌پل می‌رسد؛ به‌جز خشکی رودخانه و پلی سراسر جمعیت و کرختی و شلوغی، چه چیزی نصیبش می‌شود؟ از سوی دیگر سی‌وسه‌پل هم‌پتانسیل کمتر شناخته‌شده‌ای نیست که روی آن تمرکز کرد بلکه نقطه‌ای است که تمام جهان با آن عکس‌دارند. درنتیجه توانمند‌سازی پتانسیل‌های گردشگری اصفهان نیازمند امروز این شهر است. توانمند‌سازی به این معنا که گردشگر صرفاً با واقعیت عینی و ظاهری اثر مواجه نشود، بلکه محیط پیرامونی آن‌هم بخش مهمی از تفریح یک شهروند باشد. میدان نقش‌جهان به‌واسطه بازار این امکان را دارد که مردم ازآن‌جهت پر کردن وقت تفریحی خود استفاده کنند و در ترافیک شدید مرکز شهر فقط به دیدن چند بنای تاریخی نروند. حاشیه سی‌وسه‌پل، حاشیه رودخانه، حاشیه چهل‌ستون و چند منار مطرح شهر، می‌تواند محل خوبی برای درآمدزایی شهروندان، توسعه آن مناطق و حفظ و نگهداری آن‌ها باشد. وقتی اقتصاد مردم شهر به این محیط‌ها پیوند بخورد، همان کسبه دیگر اجازه ضربه به آن محیط را نمی‌دهند زیرا اقتصاد خود را در جهت سلامت آن بنا می‌بینند.
سال گذشته بود که یکی از مسئولین میراث فرهنگی و نماینده وزارت خارجه در اصفهان اعلام کرد:
«پس از لغو روادید با ۲۸ کشور جهان، شاهد رشد ورود گردشگران به ایران و به‌ویژه اصفهان به‌عنوان اصلی‌ترین مقصد گردشگران خارجی در ایران خواهیم بود. بی‌تردید امروز اقتصاد مبتنی بر گردشگری یکی از پیشرفته‌ترین رشته‌های اقتصادی در جهان به شمار می‌رود. با اقدام دولت ایران با مدیریت و هماهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شاهد هستیم که بیش از نیمی از ظرفیت گردشگری خارجی جهان پس از لغو روادید با ۲۸ کشور می‌تواند به‌سوی ایران سرازیر شود. بی‌تردید معتقدیم با اقدام شایسته و برنامه‌ریزی می‌توانیم اصفهان را به اصلی‌ترین مقصد سفر گردشگران خارجی ایران پس‌ازاین اقدام تبدیل کنیم، لذا در نوروز ۱۴۰۳ فرصت مناسبی برای بازاریابی و خدمات‌رسانی به گردشگران برای این رخداد بزرگ خواهد بود. »
این صحبت‌ها پیش از نوروز ۱۴۰۳ بیان‌شده اما خوب است که امروز هم مسوولان گزارشی از نتیجه اقدامات خود بدهند که چه میزان گردشگر خارجی به اصفهان از کدام ملیت‌ها آمد. سؤالی که برای گردشگران خارجی پیش می‌آید این است که تا زمانی که ایتالیا با هر کوچه یک اثر تاریخی وجود دارد، چرا به کشور و شهری سفر کنند که ضمن رعایت محدودیت‌های خاص آن، چندان محیط مناسبی نیز برای بازدیدشان فراهم نشده است.
یک‌زمان ما در شهری مانند بخارا زندگی می‌کنیم، آنگاه انتظار یک شهر محلی و تاریخی و بدون دست‌خوردگی راداریم که با قدم زدن در کوچه‌پس‌کوچه‌های آن، ادبیات ایران باستان و حکومت سامانیان را به یادآوریم، اما یک‌وقت در شهری قدم می‌زنیم که ظاهر و ورودی آن به ما یادآور صنعت و توسعه و مدرنیته می‌شود، آنگاه محیط تاریخی را به حاشیه می‌برد. آیا اصفهان یک شهر مدرن است یا تاریخی؟ این سؤال برای یک شهروند خارجی هنوز حل‌نشده است. اصفهان می‌تواند با توسعه حاشیه مناطق تاریخی خود، به یک مرکز اساسی برای بازآفرینی گردشگری و الگو جهانیان تبدیل شود؛ الگویی که ثابت می‌کند اصفهان می‌تواند در اوج فرسودگی و صنعت زدگی، دوباره خود را بازآفرینی کند.
