راز ثبات نسبی در بازار دام و طیور چیست؟
تولید خوراک دام در گرداب مخاطرات
عدم‌تخصیص بهینه منابع، دستاورد ارز چندنرخی
احمد سلحشور / عضو هیات‌مدیره انجمن صنایع خوراک دام و طیور و آبزیان ایران:
نظام چندنرخی ارز در ایران طی سال‌های اخیر موجب ناکارآیی و عدم‌تخصیص بهینه منابع و ترویج رانت اقتصادی بسیاری شده است. در صورت تکنرخی شدن ارز ضمن کاهش رانت حاصل از واسطه‌‌‌ها طی سال‌های متمادی، بازار خود را ترمیم کرده و به ثبات نسبی می‌‌‌رسد. تعلل در تخصیص ارز باعث می‌شود واردکنندگان نتوانند به موقع نهاده موردنیاز بازار را تامین و در سامانه بارگذاری کنند که در این حالت با تورم موجود در بدنه کشور، نهاده با قیمت مصوب به دست تولیدکننده نخواهد رسید.
تامین سرمایه در گردش، بزرگ‌ترین مشکل واحدهای تولیدی
محمد‌جعفر فوده/ عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران:
بانک‌ها به‌‌‌رغم وظیفه ذاتی خود یعنی حمایت از تولید، هیچ‌گاه تسهیلات کارآمدی در اختیار تولیدکنندگان نهادههای دامی‌به عنوان عرضه‌‌‌کننده خوراک و دامداران به عنوان عرضه‌‌‌کننده محصول نهایی قرار ندادند و این مساله باعث گسستگی روند اقتصادی و فعالیت این دو سرشاخه امنیت غذایی شده است همچنین از آنجا که صنف دامداران نیز مجبورند نهاده موردنیاز خود برای یک‌سال را خریداری کرده و انبار کنند نیازمند نقدینگی قابل‌توجهی هستند.
از سوی دیگر کارخانه‌‌‌های مکمل، تولیدکنندگان خوراک دام و طیور همه مواد اولیه را باید به صورت نقدی خریداری کنند، اما زمانی که مکمل به دامدار تحویل داده می‌شود، حسابرسی‌‌‌ها به‌روز انجام نشده و این بخش‌‌‌ها نیز از فعالیت روتین خود خارج می‌‌‌شوند.
افزایش قیمت‌ها به دلیل حضور واسطه‌‌‌های متعدد
فرود یداللهی فارسانی / عضو هیات‌مدیره انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران:
حلقه‌‌‌های واسط میان تولیدکنندگان و سفره مردم در تلاش هستند قیمت‌ها را بالا ببرند و حل این معضل نیازمند نظارت‌‌‌های دقیق است. اگرچه فعالیت این‌‌‌گونه افراد و شرکت‌ها در راستای تامین خوراک دام و طیور و آبزیان تا حدی ضروری و لازم است؛ زیرا برخی از تولیدکنندگان دام و طیور به مواد اولیه اندکی نیاز دارند، ولی به دلیل مسائلی مانند انتقال پول و مشکلات ارزی یا نبود محل دپو برای نگهداری محصول توانایی و ظرفیت واردات مستقیم را ندارند.
در واقع اگر نظارت درستی بر نحوه کار واسطه‌‌‌ها و دلالان انجام شود و طبق دستورالعمل پیش بروند، ما هیچ‌گونه نظر منفی نسبت به فعالیت این افراد یا واردکنندگان نداریم. مشکل دیگر حوزه، یعنی چندنرخی بودن ارز است. چندنرخی بودن ارز اگرچه سیاست دولت برای کنترل بازار است، اما به ضرر تولیدکنندگان تمام می‌شود در صورتی که اگر ارز تکنرخی شود، به سود تولیدکنندگان خواهد بود و در نهایت رضایت مصرف‌کنندگان را در پی دارد.
تامین ۹۰درصد نیاز کشور به نهادهها از طریق واردات
سید‌کاظم موسوی فخر / عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
صنعت دام و طیور بعد از نفت، بزرگ‌ترین صنعت کشور است و حیف است که مورد حمایت قرار نگیرد. فعالان حوزه کشاورزی و دام و طیور به‌‌‌عنوان سربازان عرصه اقتصادی هستند و با توجه به تغییر مداوم نرخ ارز و کاهش سرمایه در گردش تمام واحدهای تولیدی، خواستار حمایت دولت هستند. هم اکنون هیچ‌گونه اعتبار و تسهیلاتی از طرف سیستم بانکی کشور به تولیدکنندگان ارائه نمی‌شود. متاسفانه وقتی ارز ۴۲۰۰ تومانی یکباره به ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان رسید، سرمایه تولیدکننده به یک‌‌‌ششم کاهش یافت، اما هیچ تسهیلاتی در اختیار تولیدکننده قرار نمی‌گیرد.
موفقیت تولیدکنندگان در گرو تعامل بیشتر
محمدرضا خبیری/ عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
چندنرخی بودن ارز موانع زیادی در فرآیند تبدیل پول به واحد پولی کشوری که قصد همکاری با واردکننده‌‌‌ها را دارد به وجود می‌‌‌آورد و همین موضوع مانع مهمی‌در واردات انواع ویتامین‌‌‌ها، مکمل‌‌‌ها و حتی انواع علوفه به کشور برای تولیدکنندگان شده است. اگر تولیدکنندگان این حوزه در کشور با یکدیگر در تعامل باشند و تمام تمرکز خود را بر تولید و وارد کردن نهاده باکیفیت قرار دهند، میزان ضایعات یا اتلاف محصولات استفاده‌‌‌‌‌‌کنندگان از این نهادهها کمتر و بازار رقابت در داخل بهتر می‌شود و در پی آن اطمینان به تولیدکنندگان داخلی بسیار بیشتر خواهد شد و حتی شاهد صادرات بسیاری از محصولات تولیدی کشور به کشورهای دیگر خواهیم بود که این مساله به هیچ وجه دور از ذهن نیست.
کمبود تجهیزات چالش جدی در صنعت دام وطیور
امین تقی‌وند / عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
حقیقت این است که برخلاف تصور عامه مردم، تخصیص دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده نیست و نه‌‌‌تنها کمکی به صنایع و تولیدکنندگان نمی‌‌‌کند، بلکه برای شرکت‌های تولیدکننده نهاده در ایران مشکلات فراوانی به‌‌‌وجود آورده که تداوم آن حتی می‌تواند به ورشکستگی بسیاری از فعالان عرصه تولید نهاده در کشور بینجامد. همچنین صنعت نهادههای دامی‌و دامپروری از کمبود امکانات و ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات رنج می‌‌‌برد و باید نیاز خود را از خارج تامین کند. در این زمینه خواستار برنامه‌‌‌ریزی و تدوین سیاست‌‌‌هایی هستیم تا طی تعامل با شرکت‌های خارجی بتوانیم نیاز خود به ماشین‌‌‌آلات را تامین کرده و صنعت مهم و زیربنایی دامپروری و نهادههای دامی‌را توسعه دهیم که این امر تضمین‌‌‌کننده سلامت و امنیت غذایی کشور خواهد بود.
ضرورت کاهش ضایعات دان در صنعت طیور
رضا سواری/ عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
هر نوع فعالیتی مستلزم آگاهی و شناخت مخصوص خود است. پرورش طیور زمانی به بهره‌وری مطلوب می‌انجامد که با شناخت کافی از نژاد طیور حاصل شود. با توجه به هزینه‌های بالای خوراک طیور می‌توان گفت دانش کافی به شما در ارائه رژیم غذایی مناسب و جلوگیری از هدر رفت دان همچنین صرفه‌جویی در مصرف کاهش دان کمک بزرگی می‌کند. در جهان امروزی که با شتاب زیادی در حال عبور و تغییر است، توقف و نداشتن حرکت مناسب و بهره نگرفتن از تجارب و دانش افراد کارآمد، به منزله نابودی و مرگ تدریجی صنایع خواهد بود.
ادامه حیات بنگاه‌های خرد در گرو ارز تک نرخی
کوروش منتصر / عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
دود ارز چند نرخی به چشم تولیدکنندگان خرد می‌رود، یعنی با این نوسانات، بازار توان خرید رابرای انها محدودتر کرده و همین امر وقتی به مرور تکرار شود منجر به شکست آن‌ها در حوزه فعالیت می‌شود. از آنجا که مبادلات در بازار، زنجیره‌وار به هم متصل هستند. دولت باید تمرکز خود را روی اثرگذاری منفی این موضوع قرار دهد چرا که اقتصاد هر مملکت بر پایه همین تولیدکنندگان است وقتی تولیدی کوچکی تعطیل شود پیامد آن در گذر زمان روی تولیدکنندگان بزرگ‌تر هم تاثیر خواهد گذاشت.
دخالت مصنوعی دولت آثار مخرب واقعی در پی دارد
همایون مرادی / عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
دولت همواره برای قیمت‌گذاری دستوری دلایل و توجیهاتی مانند مقرون به صرفه‌بودن برای قشر مصرف‌کننده یا ثبات اقتصادی بیان می‌کند، اما این کنترل قیمت ممکن است اثر معکوس داشته باشد،که این مورد به وضوح در بازار امروز لمس می‌شود. مضاف بر این مسایل در درازمدت کنترل قیمت‌ها منجر به مشکلاتی مانند کمبود، جیره‌بندی، کاهش کیفیت محصول و به وجود آمدن بازارهای غیرقانونی و عرضه کالاهای تحت کنترل قیمت از طریق کانال‌های غیر رسمی می‌شود که اغلب می‌تواند منجر به افت کیفیت کالاها و خدمات موجود شود. قیمت‌گذاری‌های دستوری شاید بتواند در کوتاه مدت برای اقشار ضعیف جامعه سودآور باشد، اما در طرف مقابل آثار مخرب این شیوه در طولانی مدت اختلال در بازار، زیان تولیدکنندگان و تغییر قابل توجه در کیفیت محصول است دولت بداند اثرات ارز ارزان نه به سود مصرف‌کننده و نه به سود تولیدکننده است و آن سیاست خیری که در نظر دولت است جایی دیگر تلنبار خواهد شد.
بازار کنونی نیازمند رهاسازی قیمت‌ها
حمید عظیمی / عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
در حال حاضر ارز چند نرخی بلا و مصیبت اقتصاد کشور است و رانت و فسادهای به وجود آمده نتیجه همین ارز ترجیحی است. ارز چند نرخی و چالشهای پیش روی آن و همچنین عدم توانایی در رفع آن در طول سالیان اخیر تشدیدکننده مشکلات اقتصادی کشور بوده و هست. آسیب‌های این سیاست، دستان تولیدکنندگان و وارد کنندگان در هر حوزه خصوصا در حوزه کاری مرتبط با امنیت غدایی را بسته است و مستقیما روی میزان فروش و کیفیت محصولات و حتی نحوه توزیع تاثیرگذار بوده است. صاحبان کسب‌‌و‌کارها تشکل‌ها و اقتصاددان‌ها بر این باور هستند که باید اقتصاد بازار حاکم باشد. اگر عرضه کالایی کمتر از تقاضا باشد، دولت می‌تواند با دخالت بازار را متعادل کند، ولی مادامی‌که عرضه به مراتب بیش از تقاضاست، قیمت‌گذاری دستوری باید رها شود. هر بازاری باید قیمت را خود را تعیین کند و زمانی که قیمت تعیین شد احتمال دارد که مدتی قیمت‌ها تیز و تند و آزاردهنده باشد، اما به مرور قطعا این موارد اصلاح خواهد شد و موجب رضایت تمامی‌اقشار فعال در آن حوزه را به همراه خواهد داشت.
ضرورت چابک سازی سامانه‌های هوشمند کشاورزی
یونس شادمهر/ عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران
نسبت به اوایل ایجاد سامانه بازارگاه که هیچ نقشی برای توزیع‌کنندگان و کارخانجات دیده نشده بود، بهبود روند شکل گرفته است، ولی ساختار این سامانه چابک نیست که خواهان تسریع این موارد با هماهنگی بخش خصوصی و دولتی هستیم. اما به طور کلی سامانه‌ها برای مدیریت بازار تامین نهادههای دامی، کارآیی لازم را نداشته و نه تنها ظرفیت تامین نیاز بازار را ندارد، بلکه به دلیل فقدان شفافیت، مشکلات متعدد نرم‌افزار سامانه بازارگاه، وجود نهاده در بازارآزاد و شرایط نابرابر برای متقاضیان تمام فعالان این عرصه را به چالش کشیده است.
کمبود نقدینگی مساله اصلی کارخانجات خوراک طیور
علی فروزانفر / عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران:
حداقل 7۰ درصد از هزینه‌های تمام شده محصولات پروتئینی همچون مرغ، تخم مرغ، شیر، گوشت قرمز و… به خوراک دام و طیور مربوط است که تولید کننده وجه سهمیه خود را به صورت نقدی پرداخت کرده که به صورت میانگین 8۰ درصد این نهادهها از کشورهای دیگر وارد می‌شود. لذا هرگونه اختلال در تامین و توزیع این نهادهها،تولید این محصولات را با چالشهای جدی مواجه خواهد کرد .مشکل عدم تخصیص به موقع ارز از سوی وزارت صمت و عدم به موقع تأمین ارز از سوی بانک مرکزی و دپوی نهادههای دامی‌در بنادر کشور باعث کمبود عرضه و تحویل چند ماهه نهادهها می‌شود . از جمله راهکارهای پیشنهادی برای حل بحران تامین خوراک دام و طیور مواردی چون تخصیص و تامین ارز قابل انتقال برای واردات نهادههای دامی، اصلاح نظام توزیع نهادههای دامی‌و خوراک دام و طیور، رفع مشکلات فعلی نظام توزیع و سامانه‌ها، عدم توزیع نهاده به صورت خام و فرهنگ‌سازی مصرف خوراک آماده از طریق واحدهای تولیدی مجاز، رفع چالشهای خام‌فروشی نهادههای دامی (از جمله افزایش ضریب تبدیل، تولید خوراک غیر استاندارد در محیط نامناسب، اتلاف منابع ارزی محدود، کاهش بهره‌وری تولید، امکان انتقال آلودگی به مزارع پرورش دام و طیور است) اصلاح ساختار توزیع برمبنای زنجیره‌های ارزش و پرهیز از سیاستگذاری دستوری وغیرکارشناسی است.
