آیا اصفهان شلوغ است؟
در نظر همان مردم کتاب زندگی تنها کتابی است که تنها یکبار منتشر میشود و تحت هیچ شرایطی و با هیچ زور و قدرتی امکان تجدید چاپ کتاب زندگی هیچ انسانی وجود ندارد،اما ببینیم که ما ساکنان کلانشهر تهران،شهری با نزدیک به پانزده میلیون نفر جمعیت که عنوان پایتخت کشور راهم یدک میکشد و مرکز ثقل تمام تصمیمگیریها و برنامهریزیهای کلان اقتصادی،اجتماعی و سیاسی کشور است،با آزمندیهای سیریناپذیر جماعتی خواص و سو تدبیرهای سالهای گذشته مدیران شهری و متولیان شهرسازی چنان شهری برای خودساختهایم که در آنوقت و لحظههای عمرمان به بیارزشترین متاع تبدیلشده است. از آلودگی مرگبار هوای کلانشهر تهران در بسیاری از ایام سال که بگذریم، و فقیر و غنی و پیرو جوان بدون کمترین تبعیض و بیعدالتی و نابرابری آن را استشمام میکنیم، ترافیک زجرآور شبانهروزی آن است که لحظههای عمر تجدید ناپذیر ما را بیرحمانه میسوزاند و به هدر میدهد و دلمان خوش است که اهل تهران هستیم و با تهرانی بودن خود به عالم و آدم فخر میفروشیم. تفاوتی نمیکند که پولدار باشیم یا فقیر و آس و پاس، تاجر میلیاردر باشیم یا کارمند حقوقبگیر یکلاقبای اداره، استاد ممتاز دانشگاه و وکیل پایهیک و برجسته دادگستری ، یک پزشک یا جراح عالیقدر باشیم یا یک دانشآموز دبیرستان و دانشجوی دانشگاه، راننده یک خودرو گرانقیمت میلیاردی باشیم یا یک پراید دستدوم زهوار دررفته، در اینجا هم عدالت و برابری کامل برقرار است. یعنی هر چه و هر که باشیم، باید همهروزه برای رفتوآمد میان محل سکونت، محل خدمت یا کسبوکار خود، حتی برای فاصلههای کوتاه، ساعتها از وقت خود، این سرمایه ارزشمندتر از تمام طلاهای موجود در جهان و این متاع تجدید ناپذیر را در ترافیک سرسامآور شبانهروزی این کلانشهر که حالا رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی هم از آن با عنوان زجرآور یادکرده، بیرحمانه بسوزانیم و بر باد دهیم.
ترافیک کلانشهرها
اصفهان نیز مانند تمامی کلانشهرهای جهان درگیر مشکلات جاری جمعیت و خیابان و شلوغی و ترافیک و آلودگی است اما مانند دیگر کلانشهرهای جهان به دنبال حل مشکلات خود نمیرود. شهری با وسعت ۵۵۱ کیلومترمربع که از بسیاری از پایتختهای جهان بزرگتر است و جمعیتی نزدیک به ۳ میلیون نفر را در خود جایداده است. بااینوجود شهر اصفهان مشکلاتی بهاندازه حداقل دو میلیون و صد و پنجاههزار نفر و ۵۵۱ کیلومترمربع وسعت اش دارد که در صورت غافل شدن از آن افسار مشکلات از دست مسوولین درخواهد رفت و بازگشت به شرایط عادی برای یک کلانشهر وسیع بسیار دشوار است.
اگر از مشکلات مرسوم و تکراری شهر ازجمله آلودگی هوا، آب و فرونشست بگذریم، مشکل اساسی دیگر اصفهان که هرروز گریبان مردم شهر را گرفته مسئله ترافیک شهری است. ترافیکی که از ساعت ۵ عصر تا ۱۰ شب در ناحیه مرکزی، شمال و جنوب بهطور واضح دیده میشود و صرفا مختص یک روز خاص و شرایط جوی بهخصوص نیست. خیابان توحید، پل آذر، میدان انقلاب، خیابان کاوه، خیابان حکیم نظامی، شیخ صدوق و مسیرهای منتهی به مرکز و شمال شهر نمونههای مشخصی از ترافیک روزمره اصفهان هستند. بااینوجود یک نگرانی دیگر نیز درباره اصفهان وجود دارد و آن سنگفرش کردن و پیاده راه شدن نقاط تاریخی و مرکزی شهر است. این اتفاق میتواند بار ترافیکی سنگینی را بر محدوده کناری مرکز شهر اضافه کند و تاکنون مدیریت شهر مسیر جایگزین، تعریض خیابان و یا اقدام مثبتی که بار ترافیکی را در صورت اجرا آن طرح کاهش دهد انجام نداده است. مسیرهای حملونقل عمومی شهری از مترو تا اتوبوس نیز افزایش نیافته و شاهد تغییر خاصی در این زمینه نیستیم. عوامل زیادی در تشدید ترافیک اصفهان نقشآفرین هستند از معماری شهری گرفته تا بیتوجهی به فرهنگ ترافیکی،از کوتاهی دستگاههای اجرایی تا کمبود و فرسودگی ناوگان حملونقل عمومی شهر، ولی آنچه مشخص است اگر برای این چالش شهر بهسرعت کاری انجام نشود بیش از گذشته شاهد، دود شدن عمر مردم دیار اصفهان ، پشت ترافیکهای سنگین شهری خواهیم بود.
به جهت بررسی موضوع فوق گفتوگو کردیم با ابوالفضل قربانی، عضو شورای شهر و کمیسیون هوشمند سازی و حملونقل که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
ابوالفضل قربانی، عضو کمیسیون حملونقل شورای شهر اصفهان، درباره علت اصلی ایجاد ترافیک در مناطق مختلف اصفهان به «دنیای اقتصاد» گفت: «ترافیک همیشه در همهجا وجود دارد و باید هم باشد اما ترافیک باید آرام و روان باشد. ترافیک سنگین و ناراحتکننده است که همه نگران آن هستند. یکی از دلایل اصلی بحث مربوط به ترافیک سنگین مدلهایی است که از قدیم برای جابهجایی انتخاب کردهایم و شاید ضرورت زیادی نداشته باشد و میشود از طریق وسایل حملونقل عمومی آن را انجام داد. نکته دیگر بحث مربوط به شهرسازی ماست. شهرسازی که در کلانشهرها پیشگرفتهایم به دلیل اینکه بارسنجی ترافیکی روی آن صورت نگیرد طبیعی است که ترافیک سنگین دارد. این ترافیک خیلی بدتر در شیراز و تهران نیز وجود دارد. وزارت مسکن و شهرسازی در شکل مربوط به شهرسازی خود باید تجدیدنظر کند و ترافیک را در نظر بگیرد. بحث بعدی وسایل حملونقل عمومی است که قطعاً ترافیک را بیشتر میکند و مسوولیت آن مدیریت شهری است که نسبت به افزایش حملونقل عمومی تلاش بیشتری انجام دهد. نکته بعدی بحث مربوط به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی از ناحیه مردم است که در صورت عدم رعایت میتواند ترافیک جدی و مصنوعی ایجاد کند.»
وی درباره نهاد مسوول در حوزه ترافیک افزود: «مساله ای که باید به آن توجه داشته باشید مسوول کنترل ترافیک مدیریت شهری و پلیس راهور است که باید زیرساخت مناسب برای حملونقل شهری ایجاد کنند. نکته آخر بحث در اختیار قرار دادن بیحساب خودرو به افراد که هر فرد چندین ماشین دارد و قوانین مربوط به زوج و فرد در مورد این افراد مصداق پیدا نمیکند.»
قربانی درباره افزایش ترافیک در صورت سنگفرش شدن ناحیه مرکزی شهر گفت: «بحث پیاده راه شدن در بافت تاریخی است. در تمام دنیا محوطههای تاریخی دارای قواعد ویژه هستند؛ یکی از مباحث پیاده راه شدن است که از قدیم نیز وجود داشته است. توسعه رینگ چهارم شهر تاثیر خوبی بر بهبود ترافیک خواهد داشت. اما بحث اصلی شبکه ترافیکی شهر است و صرفا مربوط به یک نقطه خاص نیست.»