چرا دولت‌ها از ایجاد شرکت‌های بزرگ حمایت می کنند؟
ظهور شرکت‌های صنعتی بزرگ از اواخر قرن نوزدهم میلادی شروع شد. زمانی که با انقلاب صنعتی فرصتی برای رشد اقتصادی و کسب درآمدهای کلان فراهم شد. امروزه مطرح ترین شرکت‌های فعال در صنعت فولادسازی دنیا ، شرکت‌های بسیار بزرگ هستند و برخی هم علاوه بر تولید فولاد در حوزه های دیگر صنعتی هم فعالیت می کنند. حال این سوال وجود دارد که دلیل ایجاد این شرکت‌های بزرگ صنعتی چیست و چرا در کشورهای صنعتی تمرکز اصلی روی شرکت‌های بزرگ است؟
مرکز مطالعاتی ای اچ اس مارکت در گزارش اخیر خود در مورد دلیل شکل گیری شرکت‌های بزرگ نوشت:« با توسعه صنعتی در دنیا و افزایش تقاضا برای کالاهای مختلف در دنیا، نیاز برای افزیش تولید کالاهای صنعتی هم بیشتر شد. اما تولید در چندین کارخانه کوچک با مدیریت و استراتژی های مختلف در آن روزها به صرفه نبود. از طرف دیگر خرید تجهیزات گران قیمت مورد استفاده در بخش‌های صنعتی در چندین شرکت کوچک هم امری غیر اقتصادی بود.»
صرفه های به مقیاس
این مرکز مطالعاتی به مبحث صرفه های به مقیاس اشاره کرد و نوشت:« در علم اقتصاد مفهومی به نام صرفه های به مقیاس وجود دارد بر مبنای این اصل اقتصادی، زمانی که ابعاد کار شرکت وسیع تر می شود، هزینه های تولید کاهش پیدا می کند و در نهایت قیمت تمام شده کالا کاهش پیدا می کند. به همین دلیل به جای اینکه چندین شرکت کوچک برای تولید فولاد در کشور ایجاد شود، بهتر است منابع مالی برای توسعه شرکت موجود و توسعه تکنولوژیکی آن فراهم شود.» حمایت از ایجاد شرکت‌های بزرگ به خصوص در صنایع سرمایه بر بیشتر از دیگر صنایع است . زیرا سرمایه اولیه مورد نیاز برای راه اندازی یک صنعت سرمایه بر و هزینه های جاری که برای تامین مواد اولیه یا تعمیر تجهیزات مورد نیاز است، بسیار بالا است. در این شرایط از نظر اقتصادی استفاده حداکثری از تجهیزات موجود که خواه ناخواه در گذرزمان مستهلک می شوند و از چرخه فعالیت اقتصادی خارج می شوند، کار مقرون به صرفه و درستی است. بررسی ها نشان داده است که در سال‌های اخیر این سیاست در کشورهای چین و هند با جدیت پیشگیری شده است. شرکت‌های فولادسازی در کشور چین در سال‌های اخیر ابعاد کار خود را بسیار گسترش داده اندواین توسعه تا آنجا ادامه پیدا کرد که هم اکنون بالغ بر ۵۰ درصد فولاد دنیا در این کشور تولید می شود.
تامین مالی و قدرت اثر گذاری
نکته دیگری که باعث شده است تا از ایجاد شرکت‌های بزرگ در دنیا حمایت شود، این است که این شرکت‌ها بهتر می توانند منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند. شرکت‌های بزرگ اغلب قدرت نفوذ و اثر گذاری زیادی در اقتصاد کشورها دارند و دریافت وام از سیستم بانکی و حتی حمایت‌های مالی دولتی برای آنها ساده تر است.حتی امکان عرضه سهام شرکت‌ها در بازار بورس یا تامین سرمایه از بازار بدهی هم برای این شرکت‌ها فراهم است. در نتیجه فرایند تامین بودجه برای اجرای طرح های توسعه ای در این شرکت‌ها کم هزینه تر است و در نهایت اجرای طرح های توسعه ای برای شرکت‌های بزرگ امکان پذیرتراز شرکت‌های کوچک یا متوسط است.حتی سرعت پیشرفت و اثر گذاری آنها در اقتصاد کشور هم بالاتر است.
بهره وری افزایش می یابد
موضوع دیگری که باعث حمایت کشورهای صنعتی از ایجاد شرکت‌های بزرگ شد، این است که بهره وری این شرکت‌ها بیش از شرکت‌های کوچک است. در شرکت‌های بزرگ تجهیزات پیشرفته تری وجود دارد و امکان آموزش نیروی کار فراهم تر است. از طرف دیگر سیستم های نظارت بر عملکرد نیروی کار نیز کارایی بالاتری دارند که دلیل این مساله هم سرمایه گذاری بیشتر در این زمینه است. در نتیجه بهره وری نیروی کار و راندمان تولید در این شرکت‌ها بالاتر است و همین مساله زمینه ساز حمایت دولت‌ها از ایجاد شرکت‌های بزرگ شده است.
سیستم مدیریتی
در نهایت یکی دیگر از دلایل مهم برای بالاتر بودن کارایی شرکت‌های بزرگ و حمایت دولت‌های صنعتی از شکل گیری این شرکت‌ها ساختار مدیریتی آن است. در این شرکت‌ها رده های مدیریتی مختلفی وجود دارد که هر یک بر یک بخش خاص از فعالیت نظارت دارند و گزارش‌های نهایی به مدیران رده بالاتر و در نهایت به مدیر عامل شرکت می رسد. به همین دلیل دقت بیشتری در روند تولید وجود دارد و افراد با دانش ها و مهارتهای مختلف ، عملکرد بخش‌ها را مطالعه و ارزیابی می کنند. مطالعات نشان داده است سیستم تصمیم گیری و سیاست گذاری در شرکت‌های بزرگ صنعتی در دنیا پیچیده تر و کارآمد تر است و محصول نهایی این سیستم با کیفیت تر و ارزشمندتر است.
منبع: کارخانه دار
