رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان تأکید کرد
بهره‌وری پایین، معضلِ بخش کشاورزی اصفهان
محسن دادار اظهار کرد: عمده‌ترین فعالیت‌های مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، تحقیقاتی و آموزشی است که هرکدام از این بخش‌ها سرفصل‌های مخصوص به خود را دارد. در زمینه فعالیت‌های آموزشی چهار محور اصلی داریم که هدف از این فعالیت‌ها این است که بتوانیم سطح دانش بهره‌برداران و تولیدکنندگان بخش کشاورزی را افزایش دهیم. به همین منظور یکی از برنامه‌های مهمی که داریم آموزش بهره‌برداران است.
وی بابیان اینکه در استان اصفهان حدود ۱۸۰ هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی وجود دارد، گفت: برای این تعداد بهره‌بردار باید برنامه‌های آموزشی خاصی را ترتیب دهیم که این برنامه‌های آموزشی را با همکاری اداره ترویج جهاد کشاورزی در شهرستان‌های مختلف اجرا می‌کنیم.
میانگین سن کشاورزان استان ۵۵ سال است
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، تصریح کرد: یکی از برنامه‌های مهمی که در دست اجرا داریم جوان‌سازی بخش کشاورزی است. میانگین سن کشاورزان استان اصفهان بالای ۵۵ سال است. به همین دلیل با کمک آموزش‌وپرورش تلاش می‌کنیم تعداد محصلان هنرستان کشاورزی را افزایش دهیم. تنها ۲ درصد دانش آموزان استان در حوزه کشاورزی فعال هستند که بر این اساس به آموزش‌وپرورش کمک می‌کنیم تا آموزش دانش آموزان کشاورزی بهتر انجام و دوره‌های آنان به شکل منسجم برگزار شود.
دادار گفت: اکنون آموزش ۳۰ درصد از دانش آموزان رشته‌های کشاورزی استان اصفهان بر عهده جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات است، به‌طوری‌که اکنون ۲۷۰ دانش‌آموز داریم که در جوان‌سازی بخش کشاورزی کمک شایانی می‌کند.
۵ هزار نفر روز آموزش سربازان در سال
وی ادامه داد: قسمت سوم فعالیت‌های مرکز تحقیقات، آموزشِ ضمن خدمت همکاران است و اکنون ۱۲۰۰ نفر همکارداریم که وظیفه ارتقای آموزشی آنان بر عهده این مرکز است. از طرف دیگر آموزش بزرگ‌سالان و مهارت‌آموزی سربازان را انجام می‌دهیم. تمام سربازان برای اینکه ترخیص شوند باید یک دوره آموزش را سپری کنند که این دوره آموزش بر عهده فنی و حرفه‌ای، اداره ورزش و جوانان و جهاد کشاورزی است که در سال حدود ۵ هزار نفر روز آموزش سربازان را بر عهده‌داریم که دستاورد خوبی برای مرکز تحقیقات کشاورزی محسوب می‌شود.
وی به موضوع تحقیقات اشاره و اظهار کرد: اکنون دارای ۸ بخش تحقیقاتی هستیم که شامل علوم زراعی، باغی، دامی، فنی و مهندسی و ماشین‌آلات کشاورزی، اقتصادِ کشاورزی، منابع طبیعی و گیاهان دارویی، آبخیزداری و گیاه‌پزشکی می‌شود که در این واحدهای تحقیقاتی ۲۲۰ نفر شاغل هستند که ۸۰ نفر دارای مدرک دکترا و هیات علمی هستند؛ بنابراین ازنظر غنای علمی در مرتبه بالایی هستیم.
تولیدِ بذورِ مادری اصلاح‌شده محصولات استراتژیک
دادار به شاخص‌ترین فعالیت‌های تحقیقاتی این مرکز اشاره کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین وظایف و فعالیت‌های مرکز تحقیقات کشاورزی تولیدِ بذورِ مادری اصلاح‌شده محصولات استراتژیک مانند کندم، جو، کلزا، گل‌رنگ و آفتابگردان است. شرایط اقلیمی استان به‌گونه‌ای است که برخی مناطق سردسیر و برخی مناطق گرمسیر و معتدل هستند که برای هرکدام از این محصولات نیاز است که بذرهایی تولید شود که مطابق با شرایط آب و هوایی عملکرد بالاتری نسبت به بذرهای معمولی داشته باشد، به‌طوری‌که مهم‌ترین عملکرد این بذرهای اصلاح‌شده مقاوم به شوری و شرایط کم‌آبی است.
وی تصریح کرد: اکنون ۴ رقم بذر مختلف گندم و جو معرفی‌شده است که اگر این چهار رقم را بخواهیم به میزان مصرف آب در نظر بگیریم اگر فقط این ۴ رقم در ۱۰ درصد از اراضی کشاورزی استان اصفهان توسعه پیدا کند سالانه ۴۵۰ میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی صرفه‌جویی می‌شود که این میزان صرفه‌جویی معادل ۹ بار بازگشایی آب زاینده‌رود است.
تولید بذرهای مقاوم به شوری خاک
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، گفت: با توجه به تغییر اقلیم و شرایط مختلف، خاک هم شور می‌شود که اگر بذری معرفی شود که به شوری خاک مقاوم نباشد عملکرد آن پایین می‌آید. در مرکز تحقیقات در تلاش هستیم بذرهایی را معرفی و تولید کنیم که به شوری خاک مقاوم باشند.
دادار افزود: یکی دیگر از فعالیت‌های مهم، معرفی گیاهان علوفه‌ای کم آب‌بر به‌جای گیاهان پر آب‌بر است. ذُرت علوفه‌ای که در صنعت دام‌پروری مصرف زیادی دارد جز گیاهان پر آب بر است، به‌طوری‌که در هر هکتار ۱۰ هزار مترمکعب آب نیاز دارد درحالی‌که می‌توانیم با معرفی گیاه علوفه‌ای دیگری مانند خسیل جو مصرف آب را به یک‌سوم کاهش دهیم و اکنون ۱۰ هزار هکتار از اراضی استان اصفهان به کِشت خسیل‌جو اختصاص پیداکرده است.
گیاه گل‌رنگ بهترین جایگزین برای گندم و جو
وی ادامه داد: در شرق اصفهان معرفی گیاه گل‌رنگ را داشته‌ایم که با توجه به شرایط خشک‌سالی این گیاه بهترین جایگزین برای گندم و جو است. محصولی را به نام گل‌رنگ صفه معرفی کرده‌ایم که این گیاه حاصل تحقیقات ۱۰ ساله محققان مرکز بوده است. از طرف دیگر برای اینکه بتوانیم با موضوع کم‌آبی به شکل جدی و علمی مبارزه کنیم به ارائه فعالیت‌ها و کارهای تحقیقاتی روی آورده‌ایم تا بهره‌وری آب را افزایش دهیم.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، گفت: در بخش بهره‌وری آب سعی شده است در سطح استان اصفهان مشخص کنیم هرکدام از محصولات زراعی که در شهرستان کشت می‌شود چه نیاز آبی دارند و برای هرکدام چه مقدار آب با توجه به شرایط باید تأمین شود؛ بنابراین یکی دیگر از کارهای مهم مرکز تحقیقات کشاورزی معرفی الگوی کشت برای شهرستان‌ها و حتی دهستان‌ها است. به همین دلیل بر اساس داده‌هایی که جمع‌آوری‌شده از طریق محصولات کشاورزی و نیاز آبی که دارند در چهار آیتمِ شرایط آبی نرمال، متوسط، کم‌آبی و کم‌آبی شدید، طرح‌هایی را برای کشاورزان آماده کرده‌ایم تا بتوانند بهترین کِشت را بر اساس اقلیمی که دارند انجام دهند تا بهره‌وری آب بالا رود. دادار تصریح کرد: بنابراین معرفی الگوی کِشت برای کشاورزان به‌منظور افزایش بهره‌وری آب از اهمیت خاصی برخوردار است. ازجمله محصولاتی که در شرایط کم‌آبی برای کاشت به کشاورزان توصیه می‌کنیم خسیل جو، گیاهان دارویی، ارزن، گل‌رنگ و... است که دارای ارزش اقتصادی بالایی هستند.
۲۰ هزار مترمربع عرصه را در اختیار نخبگان قراردادیم
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ادامه داد: حدود ۲۰ هزار مترمربع عرصه شامل ساختمان اداری، کارگاه، آزمایشگاه، گلخانه و نهالستان در اختیار این نخبگان قراردادیم تا بتوانند ایده‌های خود را تبدیل به یک محصول تجاری کنند.
دادار گفت: یک طرح تحقیقاتی در فرجه زمانی ۵ ساله از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ در ۱۳ مرکز تحقیقات کشاورزی کشور انجام شد که مشخص کرد یک ریال هزینه کردن در فعالیت‌های مرکز تحقیقات اصفهان معادل ۱۳.۳ ریال ارزش‌افزوده است؛ بنابراین تحقیقات در حوزه کشاورزی هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است که در آینده می‌تواند برای بخش کشاورزی سودآور باشد.
نمی‌توانیم کشاورزان را اجبار به کِشت محصولی خاص کنیم
وی در پاسخ به این سؤال که چرا با توجه به شرایط کم‌آبی همچنان در بسیاری از نقاط استان اصفهان محصولات پر آب بر کِشت می‌شود، اظهار کرد: ترویج الگوی کشت به‌تنهایی توسط جهاد کشاورزی امکان‌پذیر نیست، بلکه به کمک دستگاه‌های دیگر هم نیاز است؛ بنابراین یکی از مشکلاتی که در بخش کشاورزی داریم این است که نمی‌توانیم کشاورزان را اجبار به کِشت محصولی خاص کنیم، بلکه با ایجاد مزارع الگویی در یک منطقه سعی می‌کنیم تا کشاورزان را ترغیب به کِشت محصولات کم آب برکنیم و با چنین مزارعی در نگرش کشاورزان تغییر ایجاد کنیم. رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، افزود: پس برای کاشت محصولات کم آب بر نیاز به فرهنگ‌سازی داریم و با اجبار نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم. برای مثال ۵۰ درصد کِشت گل‌رنگ در استان اصفهان در منطقه هرند انجام می‌شود. دادار به برنامه‌های مرکز تحقیقات کشاورزی به‌منظور جلوگیری از سرمازدگی محصولات اشاره و خاطرنشان کرد: جدیدترین برنامه‌ای که داریم و قرار است ۲۲ شهریور آن را اجرا کنیم برگزاری رویدادی به‌منظور بررسی راهکارهای جلوگیری از اثرات زیان‌بار سرمازدگی است که سه محور در این برنامه دنبال می‌شود؛ ارائه آخرین دستاوردهای تحقیقاتی، ارائه برنامه‌ها و فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب نمایشگاه و ارائه ایده‌های برتر در حوزه سرمازدگی این سه محور را تشکیل می‌دهد.
