صنعت مبل در سایه
عقب‌ماندگی صنعت مبل ایران
بیش از سه دهه است که کشورهایی مانند ترکیه و مالزی با تقویت تولید و توسعه صادرات صنعت مبل خود توانسته‌اند جایگاه مستحکمی در بازارهای جهانی تسخیر کنند.
صنعتی سودآور و زودبازده در میان صنایع کوچک که آسیا توانسته است سهم ۳۰ درصدی از آن را به خود تعلق دهد. اما در این میان ایران با تسخیر سهم ۲ درصدی در تولید مبل آسیا، باوجود فعالیت افزون بر ۵۰ هزار واحد تولید مبل و پیشینه طلایی در این زمینه با مشکلات و چالش‌هایی دست‌به‌گریبان است، به‌طوری‌که این صنعت آن نیز همانند صدها صنعت دیگر، به عقب رانده‌شده و از جایگاه واقعی فاصله گرفته، به‌خصوص از زمانی که با افزایش نرخ ارز، قیمت نهایی این کالا چند برابر شد و از میزان استقبال مردم نسبت به خرید کاسته شده است. واقعیت آن است رکود و گرانی در بازار مبل اصفهان به‌وضوح نمایان است رکودی که به علت کاهش توان خرید مردم، گرانی ارز و تاثیر بر قیمت این کالا هرروز شدت بیشتری می‌گیرد. به‌طوری‌که فعالان این عرصه ظرفیت تولیدات خود را به کمترین حد ممکن رسانیده‌اند. وضعیتی که بنا بر گفته مسوولان این بخش باعث عقب رفت ۴۰ ساله ما در صنعت مبل شده است.
چالش‌های صنعت مبل اصفهان
به جرات می‌توان گفت که فعالان صنعت مبل در پنج سال اخیر، دشوارترین شرایط را تجربه کرده‌اند.
به‌گونه‌ای که از اواسط سال ۹۷ تاکنون تحت تأثیر تحریم‌ها و پیامدهای ناشی از آن، رکودی شدید که قابل‌مقایسه با دیگر دوران نیست بر این بخش از بازار شهر حاکم شده است.
فعالان می‌گویند که باوجود وارداتی بودن مواد اولیه موردنیاز تولید مبل و ضرورت تخصیص ارز به این اقلام اما تقریباً همه مواد اولیه با نرخ بسیار بالاتر به‌طور آزاد تهیه می‌شود از سویی هم تهیه همین مواد گران‌قیمت با موانعی همراه است به‌طوری‌که کمبود در بازار محسوس است.
به‌علاوه مشکلاتی دیگر چون هزینه‌های جانبی صنوف مانند دستمزدها، بیمه، مالیات و عوارض شهرداری و غیره مزید بر علت شده که قیمت تمام‌شده تولید را افزایش داده و کسادی بازار را بیشترمی کند.
بااین‌وجود، فعالیت نزدیک به ۲ هزار واحد صنفی صنعت مبل در استان اصفهان ظرفیت بالای این صنعت را در استانی نشان می‌دهد که صنعت مبل آن جایگاه و قدمت طولانی دارد و می‌تواند موجب پدید آوردن سطح بالایی از اشتغال و تولید ناخالص داخلی شود. در این حال مسوولان و فعالان این حوزه با انتقاد نسبت به کسادی این بازار هرکدام در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» دلایلی را برای شرایط نامساعد صنعت مبل اصفهان عنوان می‌کنند که در ادامه بخش‌هایی از آن ارائه‌می‌شود.
اعتصامی، رئیس اتحادیه صنایع مبل اصفهان با اشاره به افزایش چهارتا پنج برابری قیمت مواد اولیه تولید مبل نسبت به سال گذشته، می‌گوید: گرانی مواد اولیه باعث افزایش قیمت مبل شده تا جایی که به افزایش ۱۳۰ درصدی قیمت مبل منتهی شده است.
وی اصلی‌ترین چالش کنونی بازار مبل اصفهان را کمبود چوب می‌داند و توضیح می‌دهد: عمده چوب موردنیاز صنعت مبل از کشورهای خارجی مانند ارمنستان و گرجستان وارد می‌شود که از کیفیت کافی برخوردار نیست و درنتیجه بر کیفیت مبل تولیدی هم مؤثر است.
دیگر اقلام موردنیاز مبل مانند پارچه و اسفنج که در داخل تولید می‌شود هم به دلیل افزایش قیمت بسیار زیاد، فعالان را با مشکل روبرو کرده است. وی تصریح می‌کند: در این میان واسطه‌هایی وجود دارد که مواد اولیه نامرغوب و قاچاقی به دست تولیدکننده می‌رسانند که باعث سخت‌تر شدن شرایط می‌شود.
بهرامی دیگر تولیدکننده مبل در اصفهان با تأکید بر رقابت‌های ناسالم در این بازار می‌گوید: استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت و تولید مبل ارزان‌قیمت باعث به وجود آمدن رقابت‌هایی ناسالم در این بخش شده، زیرا فعالی که بخواهد از مواد اولیه باکیفیت استفاده کند قطعاً نرخ نهایی تولیداتش هم گران‌تر و در برابر آن افرادی که مبل ارزان بی‌کیفیت عرضه می‌کنند متهم به گران‌فروشی می‌شود. به گفته این فعال تا قبل از آنکه نرخ ارز افزایش یابد شرایط بازار مبل در مقایسه با دیگر بازارها بهتر بود اما به‌یک‌باره با گرانی ارز و افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت تولیدات با گرانی بی‌سابقه‌ای روبرو شد؛ که با گلایه‌مندی و دلسردی مشتری روبرو می‌شویم. و یادآور می‌شود: هنوز هم باوجود همین وضعیت و رکود بازار، مبل اصفهان، محبوبیت خود را حفظ کرده و حتی در برخی از استان‌های دیگر، برند اصفهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. یکی دیگر از فعالان این عرصه بیان می‌کند: ازآنجاکه در صنعت مبلمان به دلایلی چون مالیات بر ارزش‌افزوده و نرخ بالای مواد اولیه قیمت محصول نهایی بالاتر از قدرت خرید مردم تمام می‌شود خرید این کالا بسیار محدود شده است.
به گفته این فعال بخشی از مواد اولیه مانند چوب، پارچه و...در داخل تولید می‌شوند اما در این سال‌ها باوجود نوسانات ارزی، خرید هرکدام از این مواد اولیه وابسته به تعیین نرخ ارز شده است به‌ویژه چوب که ۹۰ درصد از آن وارد می‌شود مصالح دیگر مانند پارچه‌های ترک و چین هم افزایش قیمت زیادی داشته است. وی می‌افزاید: مورد دیگر مالیات بر ارزش‌افزوده است که یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش قیمت محصول نهایی است. چون چنین مالیاتی از همه فروشندگان مواد اولیه دریافت می‌شود و درنهایت از فروشنده نهایی نیز چنین مالیاتی اخذ می‌شود که پیامد آن گرانی تولیدات است.
از‌نظر فعالان، از بین رفتن اعتماد بین فعالان خود مانعی دیگر در این بازار است چراکه تا مدتی قبل، شخص تولیدکننده به‌طور اقساطی و از طریق چک، مصالح اولیه خود را خریداری می‌کرد ولی در شرایط کنونی به دلیل نبود اعتماد تمام مصالح باید نقدی خریداری شود که این موضوع هم حکایتی دیگر دارد.
برند مبل اصفهان را معرفی کنیم
مسوولان و فعالان این بخش بارها اعلام کرده‌اند که تنها در صورت حمایت‌های دولت از تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران، این اتحادیه قادر خواهد بود در راستای توسعه صادرات مبلمان و معرفی صنعت مبلمان ایران به بازارهای خارجی، قدم بردارد و قادر خواهد بود که ارزش صادرات مبلمان کشور را ارتقاء دهد.
پیش‌ازاین اشاره کردیم نقطه آغاز توسعه، صادرات مبلمان ایران در بازارهای جهانی خواهد بود.
و در این میان، برندهای مطرح مبل کشورمان چون مبل اصفهان در جهت تحقق چنین هدفی نقشی مهم ایفا خواهند کرد. به عبارتی مبل اصفهان در صورت توجه و حمایت لازم، قابلیت آن را دارد که در سطح بازارهای بین‌المللی نیز جایگاه ویژه‌ای را به دست آورد.
اما مسئله قابل‌تأمل آنکه هنوز هم علی‌رغم معروفیت نسبی مبل اصفهان، هیچ برند شاخصی از صنعت مبل اصفهان در کشور مطرح نیست و این نشان‌دهنده ضعف تبلیغات و اطلاع‌رسانی در این صنعت است. ازاین‌رو به دلیل چنین ضعفی در شرایط رکود داخلی، توان نمایان شدن در بازارهای خارجی را هم ندارد.
واقعیت آن است تا زمانی که با نگاه تخصصی به مبل اصفهان نگریسته نشود و با بازاریابی و تبلیغات مناسب مبل اصفهان به بازارهای هدف معرفی نشود نمی‌توان انتظار تغییری در شرایط این حوزه را داشت
چه‌بسا این روزهایی که تحریم‌ها، گرانی و کمبود مواد اولیه موجب رکود بازار داخل شده است با صادرات بتوان این صنعت را متحول کرد.
