سکانس اصلی صنعت پلاستیک
افزایش حدود 25 درصدی حجم معاملات مواد پتروشیمی در سال 1401 نسبت به سال گذشته و رشد قابلتوجه صنایع بازیافت نشاندهنده رشد پرشتاب صنایع پلیمر و بهبود نقش آنها در اقتصاد کشور است؛ که با در نظر گرفتن مشوقها و اهرمهای انگیزشی از یک سو و رفع موانع و مشکلات از سویی دیگر میتوان سرعت بیشتری به این حرکت بخشید.
بررسی روندهای تولید و مصرف پلیمرها در کشورهای منطقه و کشورهای توسعهیافته نشان میدهد که ایران علیرغم زیرساختها و منابع غنی همچنان با دستیابی به جایگاه واقعی خود در حوزه صنایع پتروشیمی و پلیمر فاصله زیادی دارد. سرانه مصرف سالیانه قطعات پلاستیکی در ایران - حدود 35 کیلوگرم به ازای هر نفر - با اغلب کشورهای توسعهیافته - 80 تا 120 کیلوگرم به ازای هر نفر - فاصله معناداری دارد. به علاوه ضعف تکنولوژیک بسیاری از پتروشیمیها در تولید مواد با کارایی بالا (مواد مهندسی) و تمرکز بر تولید صرفا کامودیتیها، عملا توسعه صنایع تکمیلی را در مسیر تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر مختل کرده است. تعداد سامانههای کنترل بازار و پیچیدگی روندهای بروکراتیک موجب ایجاد دشواریهایی در دسترسی امن و مستمر تولیدکنندگان پلیمر به مواد اولیه مورد نیاز شده و این مساله در نهایت منجر به عدم امکان بهرهبرداری از ظرفیتهای واقعی این صنایع شده است.
به علاوه مشکلات مربوط به تامین انرژی که در سال گذشته به شکل واضحتری عیان گردید، چالش دیگری بود که صدمات جبرانناپذیری بر پیکره بنگاههای اقتصادی صنایع تکمیلی پتروشیمی وارد کرد.
در نهایت میتوان گفت در صورت رفع موانع و مشکلاتی که بسیاری از آنها ارتباط جدی با تحریمها و چالشهای بینالمللی کشور ندارند و صرفاً اراده داخلی در آن حوزهها جاری است، میتوان فاصله بین وضعیت فعلی و مطلوب این صنایع را به سرعت کاهش داد و در این مسیر نقش تشکلهای صنفی- تخصصی به عنوان موتورهای محرک بخش تولید غیرقابلانکار است. تعامل مثبت و منطقی ساخت حاکمیت و تشکلهای صنفی- تخصصی و انتقال تجربیات و اطلاعات با ارزش از متن صنایع به نهادهای دولتی کمک خواهد کرد تا در تصمیمگیریها و تصمیمسازیها به بهترین وجه ممکن عمل کنند و راه آزموده را مجددا نیازمایند.